Παρτίδες τένις μπροστά στην κάμερα

To τένις βρίσκεται στην καρδιά της τελευταίας ταινίας του Λούκα Γκουαντανίνο «Οι αντίπαλοι» (Challengers) που από την περασμένη Πέμπτη προβάλλεται στις αίθουσες. Η Ζεντάγια πρωταγωνιστεί στον ρόλο της Τάσι Ντάνκαν, πρώην κορυφαίας τενίστριας και νυν προπονήτριας, χαρακτηριστικό της οποίας είναι ότι δεν έχει μάθει να απολογείται για τις μεθόδους της – εντός και εκτός γηπέδου. Είναι παντρεμένη με έναν πρωταθλητή (Μάικ Φάιστ), ο οποίος όμως δέχεται απανωτές ήττες, οπότε η στρατηγική της για την ανάκαμψή του είναι προτεραιότητα. Ομως αυτή η στρατηγική θα βρεθεί μπροστά σε ένα αναπάντεχο εμπόδιο όταν εκείνος έρχεται αντιμέτωπος με τον ξοφλημένο Πάτρικ (Τζος Ο’ Κόνορ). Γιατί ο Πάτρικ δεν είναι μόνον ο πρώην καλύτερος φίλος του αλλά και ο παλιός σύντροφος της Τάσι. Η συνέχεια επί της οθόνης, όμως με αφορμή αυτή την ενδιαφέρουσα ματιά πάνω στο ιδιαίτερο αυτό άθλημα κάνουμε εδώ μια αναδρομή σε δέκα (από τις πολλές) ταινίες στις οποίες το τένις έχει αφήσει το αποτύπωμά του, είτε ως πυρήνας του σεναρίου, όπου το άθλημα βρίσκεται σε πρώτο πλάνο, είτε ως βασικό στοιχείο του, νευραλγικό κομμάτι της ιστορίας της ταινίας.

Match Point (2005)

Εμπνευσμένος από τη ρωσική λογοτεχνία του 19ου αιώνα ο Γούντι Αλεν σκηνοθέτησε μια πρωτόγνωρα βίαιη (για τα μέτρα του) ταινία, στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται ένας νεαρός επαγγελματίας του τένις (Τζόναθαν Ράις Μέγερς) ο οποίος μην μπορώντας να ελέγξει την υπέρτατη φιλοδοξία του φτάνει ως τον φόνο. Match point στο τένις λέγεται ο βαθμός τον οποίο αν κερδίσει ένας από τους δύο αντίπαλους παίκτες (ή ένα από τα δύο αντίπαλα ντουέτα παικτών) θα κερδίσει και τον αγώνα. Η ταινία στην οποία συμπρωταγωνιστούν οι Σκάρλετ Τζοχάνσον, Εμιλι Μόρτιμερ, Μάθιου Γκουντ, Μπράιαν Κοξ και Πενέλοπι Γουίλτον, ανήκει στις καλύτερες του σκηνοθέτη της και βρίσκεται στην κορυφή των προτιμήσεων του ιδίου σε ό,τι αφορά τις δικές του ταινίες.

Το τελευταίο παιχνίδι (Players, 1979)

Ταλαντούχος τενίστας στην πραγματικότητα, ο Ντιν Πολ Μάρτιν, γιος του θρυλικού ηθοποιού και τραγουδιστή Ντιν Μάρτιν, υποδύεται εδώ ένα ανερχόμενο αστέρι του τένις που ερωτεύεται μια μεγαλύτερή του γυναίκα (Αλι Μακ Γκρόου), αρραβωνιασμένη με έναν πλούσιο άντρα (Μαξιμίλιαν Σελ) που δεν αγαπά. Τα πιο ενδιαφέροντα σημεία αυτής της μέτριας ρομαντικής ταινίας του Αντονι Χάρβεϊ που γυρίστηκε σε μια προσπάθεια αντιγραφής του πνεύματος του «Love story» παραμένουν οι σκηνές στα τερέν του τένις, όπου εμφανίζονται αρκετοί επαγγελματίες παίκτες: ο Ινδός Βιτζέι Αρμιτράζ, ο Ρουμάνος Ιλιε Ναστάζε, ο Αργεντινός Γκιγιέρμο Βίγιας και ο Αμερικανός Τζον Μακ Ενροου.

Ολα για τη δόξα

(Borg vs. McEnroe, 2017)

Δύο ιερά τέρατα του τένις, ο Σουηδός Μπιορν Μποργκ και ο Αμερικανός Τζον Μακ Ενροου, χαρακτήρες εντελώς διαφορετικοί, βρέθηκαν για πρώτη φορά αντίπαλοι το καλοκαίρι του 1980 στο Γουίμπλεντον. Ο αγώνας ανάμεσα στον «παγωμένο» Σουηδό με την εξωφρενική ψυχραιμία και μεθοδικότητα και τον αλλοπρόσαλλο Αμερικανό που δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα νεύρα του, βρίζοντας διαιτητές και σπάζοντας ρακέτες, αποδίδεται συναρπαστικά από τον Γιάνους Μετς σε μια ταινία που παρακολουθείς με αγωνία, ακόμα και αν γνωρίζεις εκ των προτέρων το αποτέλεσμα. Επίσης, πολύ καλοί και οι δύο πρωταγωνιστές, ο Σβέριρ Γκούντνασον που μοιάζει με τον Μποργκ σαν δυο στάλες νερού και ο Σία Λε Μπεφ που μοιάζει με τον Μακ Ενροου κυρίως στον χαρακτήρα.

Wimbledon (2004)

Aρκετά συμπαθητική αισθηματική ταινία του Ρίτσαρντ Λονκρέιν που με φόντο το διάσημο τουρνουά τένις του Γουίμπλεντον πλάθει μια ρομαντική ιστορία ανάμεσα σε έναν βρετανό παίκτη στο τέλος της καριέρας του (Πολ Μπέτανι) και μια Αμερικανίδα (Κίρστεν Ντανστ) που αρέσκεται μόνο να κερδίζει. Οι σκηνές τένις της ταινίας γυρίστηκαν κατά τη διάρκεια του τουρνουά Γουίμπλεντον το 2003. Οι ηθοποιοί έβγαιναν στο γήπεδο στην αρχή ή στο τέλος ενός αγώνα, ενώ οι επίσημοι και οι θεατές που παρακολουθούν είναι πραγματικοί και όχι κομπάρσοι.

Ο άγνωστος του εξπρές (Strangers on a train, 1951)

Στην πρώτη κινηματογραφική μεταφορά μυθιστορήματος της Πατρίτσια Χάισμιθ, από τον μέγιστο Αλφρεντ Χίτσκοκ, ένας διανοητικά ανισόρροπος άντρας (Ρόμπερτ Γουόκερ) προσπαθεί να πείσει έναν σταρ του τένις (Φάρλεϊ Γκρέιντζερ) να ακολουθήσει τη σατανική θεωρία του περί ανταλλαγής φόνων: σύμφωνα με τη θεωρία του δύο άγνωστοι μπορούν να κάνουν φόνο και να ξεφύγουν αν ο καθένας σκοτώσει το πρόσωπο που ο άλλος θέλει να πεθάνει. Η ταινία περιέχει αρκετές σκηνές στο τερέν του τένις και μάλιστα ο επαγγελματίας του αθλήματος Τζακ Κάνινγκχαμ ήταν προπονητής του Φ. Γκρέιντζερ στις σκηνές που βλέπουμε τον δεύτερο να συμμετέχει σε έναν αγώνα. Ο ίδιος ο Κάνινγκχαμ δε υποδύεται τον αντίπαλο του Γκρέιντζερ σε αυτές τις σκηνές.

Η μέθοδος των Γουίλιαμς (King Richard, 2021)

Στην ουσία, η ταινία για την οποία ο Γουίλ Σμιθ κέρδισε το Οσκαρ Α’ ρόλου είναι κάτι σαν παραλλαγή ή μια νέα εκδοχή αυτού που παλαιότερα λέγαμε «κατάκτηση του αμερικανικού ονείρου». Ενας ύμνος στο πείσμα και την αποφασιστικότητα ενός ανθρώπου (Αμερικανού φυσικά και μάλιστα μαύρου) που χωρίς να διαθέτει κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα, νιώθει ότι μπορεί να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. Αυτός είναι ο Ρίτσαρντ Γουίλιαμς (Σμιθ), πατέρας των μετέπειτα διάσημων τενιστριών Σερένα και Βένους Γουίλιαμς. Και η ταινία του Ρενάλντο Μάρκους Γκριν εστιάζει στο πώς αυτός ο άνθρωπος που δεν ήταν το καλύτερο παιδί του κόσμου έβαλε στόχο τη μετατροπή των παιδιών του σε παγκόσμια σύμβολα του τένις πριν καν γεννηθούν.

Blow-Up (1966)

Οσοι θυμούνται το αριστούργημα του Μικελάντζελο Αντονιόνι με φόντο το Λονδίνο των Swinging Sixties, στο οποίο ένας φωτογράφος, ο Τόμας (Ντέιβιντ Χέμινγκς), προσπαθεί να εξιχνιάσει έναν φόνο σε πάρκο που τυχαία φωτογράφισε, θα θυμούνται και το ανεπανάληπτα σουρεαλιστικό φινάλε του: βλέπουμε τον Τόμας να παρακολουθεί έναν αγώνα τένις… χωρίς μπαλάκι. Παίκτες είναι τα μέλη ενός θιάσου μίμων που «παίζουν» έναν αγώνα τένις στο ίδιο πάρκο όπου ο Τόμας είχε φωτογραφήσει τον φόνο. Ο Τόμας παρασύρεται από το «παιχνίδι»· σε μια στιγμή μάλιστα του ζητούν να τους πετάξει το αόρατο μπαλάκι που βγήκε από το γήπεδό τους και το κάνει. Σιγά-σιγά και ενώ ο Τόμας απομακρύνεται από την εικόνα, οι ήχοι του πάρκου σταδιακά αυξάνονται για να συμπεριλάβουν και το χτύπημα μιας μπάλας του τένις…

7 Days in Hell (2015)

Μockumentary (ψευδοντοκιμαντέρ) του Τζέικ Σιμάνσκι για το HBO που εμβαθύνει στις προσωπικότητες των Ααρον Γουίλιαμς (Andy Samberg) και Τσαρλς Πουλ (Kιτ Χάρινγκτον), δύο έμπειρων αθλητών του τένις που το 2001 υπήρξαν αντίπαλοι σε έναν αγώνα συνολικής διάρκειας επτά ημερών, ο οποίος έχει μείνει στην Ιστορία ως ο μεγαλύτερος σε χρονική διάρκεια αγώνας όλων των εποχών. Mε δυνατό χαρτί της το χιούμορ, η ταινία εμμένει σε όλο το παρασκήνιο του αγώνα, όλες τις ανοησίες και όλες τις προκλήσεις, ενώ διατηρώντας αυστηρά την κινηματογραφική φόρμα του ντοκιμαντέρ, καταφέρνει να αποδώσει με τρομερή προσοχή στις λεπτομέρειες την ατμόσφαιρα και το κλίμα της εποχής που η ιστορία έλαβε χώρα. Εμφανίζονται πραγματικοί αθλητές του τένις όπως η Σερένα Γουίλιαμς και ο Τζον Μακ Ενροου.

Οι μάγισσες του Ιστγουικ

(The Witches of Eastwick, 1987)

Tο γεγονός ότι οι τρεις κυρίες του τίτλου, ήτοι η Σούζαν Σαράντον, η Μισέλ Πφάιφερ και η Σερ, δεν ήταν ακριβώς πρωταθλήτριες του Tennis Ireland στην ταινία δεν έχει και τόσο σημασία. Γιατί κατά τη διάρκεια του… παιχνιδιού τους εναντίον του διαβόλου Τζακ Νίκολσον είναι που ανακαλύπτουν τις υπερφυσικές δυνάμεις τους. Η σκηνή αυτή είναι εξέχουσας σημασίας για έναν ακόμα λόγο: οπτικοποιεί τον δεσμό που αναπτύσσεται μεταξύ αυτών των γυναικών οι οποίες σιγά-σιγά ενώνουν τις δυνάμεις τους και επιβάλλουν το δικό τους στον «επιβήτορα» Τζακ. Η σκηνή του τένις είναι πραγματικά μια από τις πιο αξιομνημόνευτες αλλά και αποκαλυπτικές αυτής της κινηματογραφικής μεταφοράς του μπεστ σέλερ του Τζον Απτναϊκ από τον Τζορτζ Μίλερ. Στην πραγματικότητα οι ηθοποιοί δεν έπαιζαν τένις αφού το ίδιο το μπαλάκι ήταν ένα… ψηφιακό εφέ.

Η μάχη των φύλων

(Battle of the sexes, 2017)

Βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα, η ταινία των Τζόναθαν Ντέιτον, Βάλερι Φάρις, μιλά μέσω του τένις για τα δικαιώματα της γυναίκας. Μας μεταφέρει στο 1972 και ερευνά την περίπτωση της αμερικανίδας πρωταθλήτριας του τένις Μπίλι Τζιν Κινγκ (Εμα Στόουν) που αντιστάθηκε στο ανδρικό κατεστημένο του αθλήματος μονομαχώντας με έναν πρώην πρωταθλητή, νυν άρρωστο τζογαδόρο, τον Μπόμπι Ριγκς (Στιβ Καρέλ). Από τη μια η σοβαρή αθλήτρια που θα βάλει στην άκρη τα ερωτικά της πάθη (παρότι παντρεμένη, είχε αναπτύξει ομοφυλοφιλική σχέση) για να αφοσιωθεί πλήρως στον στόχο της. Και από την άλλη ένα ξεπουλημένο ταλέντο, ένας πρώην πρωταθλητής που κατάντησε τσαρλατάνος για να κερδίσει δημοσιότητα και χρήματα. Ποιος θα μπορούσε αλήθεια να νικήσει;