Διπλή νίκη των εθνικιστών στη Βόρεια Μακεδονία

Οι διπλές εκλογές – βουλευτικές και δεύτερος γύρος των προεδρικών – που διεξήχθησαν χθες σε 3.360 τμήματα σε όλη την επικράτεια της Βόρειας Μακεδονίας ολοκλήρωσαν την ανατροπή του πολιτικού σκηνικού, δίνοντας στους εθνικιστές τον πρώτο λόγο για την πορεία που θα ακολουθήσει η χώρα τα επόμενα χρόνια. Ηταν κάτι, εξάλλου, που είχε διαφανεί καθαρά ήδη από την 24^η Απριλίου όταν, στον πρώτο γύρο, η υποψήφια του VMRO-DPMNE για την προεδρία Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα είχε επικρατήσει με μεγάλη και πρακτικά μη αναστρέψιμη διαφορά του απερχόμενου προέδρου και στελέχους του σοσιαλδημοκρατικού SDSN Στέβο Πεντάροφσκι, συγκεντρώνοντας 41,2% έναντι 20,5%.

Η ετυμηγορία από τις δύο κάλπες υπήρξε αδιαμφισβήτητη. Στη μία, η Σιλιάνοφσκα επιβεβαίωσε τα προγνωστικά και αναδείχθηκε θριαμβεύτρια με ποσοστό το οποίο άγγιξε το 65%, με αποτέλεσμα να ετοιμάζεται να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, διαδεχόμενη τον Πεντάροφσκι (ο οποίος αναγνώρισε την ήττα του) σε μια θέση με ελάχιστες μεν εξουσίες, αλλά ισχυρό πολιτικό συμβολισμό.

Η άλλη, με καταμετρημένο τον μεγαλύτερο αριθμό των ψήφων, έφερνε πρώτο με μεγάλη διαφορά τον συνασπισμό του οποίου ηγείται το VMRO-DPMNE του Κρίστιαν Μίτσκοτσκι, που συγκέντρωνε ποσοστό άνω του 40% και φερόταν να διασφαλίζει περισσότερους από 50 αντιπροσώπους στη νέα 123μελή Βουλή (τα 3 μέλη της προέρχονται από τους πολίτες της χώρας που ζουν στο εξωτερικό). Από την πλευρά του, το υπό τους Σοσιαλιστές σχήμα γνώρισε μια οδυνηρή ήττα, καθώς έχασε μεγάλο μέρος των ψήφων και των εδρών του.

Η αλβανική μειονότητα

Οσο για τους δύο μεγαλύτερους πολιτικούς σχηματισμούς που εκφράζουν την πολυπληθή (περίπου το ένα τέταρτο των 1,85 εκατ. κατοίκων) αλβανική μειονότητα – το μέχρι χθες συγκυβερνών DUI και το αντιπολιτευόμενο VLEN/VREDI –, έχουν κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένοι, καθώς αμφότεροι αύξησαν σημαντικά τα ποσοστά τους, ενισχύοντας τη θέση τους στο πολιτικό σκηνικό και τη διαπραγματευτική τους ικανότητα.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε, προκειμένου να υπάρχει μέτρο σύγκρισης των αλλαγών που επέφερε η αναμέτρηση στους πολιτικούς συσχετισμούς, ότι στις βουλευτικές εκλογές του 2020 το VMRO-DPMNE είχε λάβει 34,6% και 44 έδρες, ενώ το SDSN του τότε πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ 34,9% και 46 έδρες. Σε εκείνη την αναμέτρηση είχαν λάβει μέρος τρία κόμματα της αλβανικής μειονότητας, συγκεντρώνοντας συνολικά 28 έδρες, καθώς και το αριστερό Levica που πήρε 2 (και χθες έδειξε επίσης να ενισχύει την επιρροή του).

Οι επιλογές, λοιπόν, που έκαναν οι κάτοικοι της χώρας, οι οποίοι μάλιστα συμμετείχαν στη διαδικασία με αυξημένη μαζικότητα σε σύγκριση με τις αμέσως προηγούμενες εκλογές, ήταν ξεκάθαρες. Εδειξαν δε με αυτές να αδιαφορούν ουσιαστικά για την προειδοποίηση που είχε απευθύνει καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου και επανέλαβε και χθες ο επικεφαλής του SDSN Ντίμιταρ Κοβάτσεφσκι, η οποία συμπυκνώθηκε στο εξής δίλημμα: Η Βόρεια Μακεδονία «θα είναι μια χώρα η οποία θα ενταχθεί στην ΕΕ ως το 2030 (…) ή μια χώρα που θα επιστρέψει (…) στο παρελθόν;».

Υποσχέσεις χωρίς αποτέλεσμα

Η αιτία για τα παραπάνω δεν είναι δύσκολο να γίνει κατανοητή: οι υποσχέσεις οι οποίες έχουν δοθεί και οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί μέχρι σήμερα, σε αρκετές περιπτώσεις με αρκετά μεγάλο (ηθικό) κόστος για τη χώρα και τους κατοίκους της, δεν έχουν φέρει μέχρι στιγμής ορατά αποτελέσματα. Κι αυτό είναι κάτι που χρεώθηκε πολιτικά, όπως ήταν φυσικό και αναμενόμενο, στο κυβερνών κόμμα και την ηγεσία του, που «τιμωρήθηκαν» σκληρά στις χθεσινές διπλές εκλογές.

Πλέον, η προσοχή όλων, τόσο των πολιτικών δυνάμεων στο εσωτερικό της Βόρειας Μακεδονίας όσο και των εταίρων της, στρέφεται στην επόμενη ημέρα. Αφενός, στις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης, καθώς ο Μίτσκοτσκι πιθανότατα θα χρειαστεί εταίρους – με πρώτο υποψήφιο το VLEN/VREDI, που έχει αφήσει εδώ και καιρό να εννοηθεί ότι είναι έτοιμο να συνεργαστεί με τους εθνικιστές – για να φτάσει τον μαγικό αριθμό των 62 που απαιτείται για την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αφετέρου, στην πορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τις Βρυξέλλες, η οποία εξαρτάται ευθέως από τις σχέσεις της χώρας με τους γείτονές της – κυρίως Ελλάδα και Βουλγαρία – καθώς και την τήρηση των σχετικών συμφωνιών που έχει υπογράψει μαζί τους.