Όταν το Χόλιγουντ επωφελούνταν από τις εθνοκαθάρσεις του Ισραήλ για να κάνει ταινίες

Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας εκατοντάδες ηθοποιοί στο Χόλιγουντ εξέφρασαν την υποστήριξη τους στο Ισραήλ, όχι μόνο για την επιστροφή των ομήρων –απολύτως θεμιτό- αλλά γενικότερα, ωσάν το Ισραήλ να είναι το μοναδικό θύμα.

H επιρροή του Ισραήλ στο Χόλυγουντ ήταν τέτοια, που ο μεγαλύτερος ίσως ηθοποιός στις ΗΠΑ είχε δηλώσει απροκάλυπτα ότι το Χόλυγουντ ελέγχεται και διοικείται τους Εβραίους.

«Το Χόλιγουντ είναι μια βιομηχανία της οποίας οι ρίζες βρίσκονται, όπως και του Ισραήλ, στις ηρωικές και μερικές φορές αυτο-αρνητικές προσπάθειες μιας μικρής ομάδας Εβραίων μεταναστών από την Ανατολική Ευρώπη που πίστευαν ότι επέβαλαν τη θέλησή τους σε ένα άνυδρο τοπίο» έχει γράψει ο καθηγητής στην Ιστορία της Κωμωδίας στο Πανεπιστήμιο New York Σαούλ Αούστερλιτς.

Στη νέα τους έρευνα «Hollywood and Israel: A History» οι Tony Shaw και Giora Goodman αποκαλύπτουν πως η ισραηλινή προπαγάνδα έθεσε το Χόλυγουντ ως κεντρικό πυλώνα στην προσπάθειά της να παρουσιάσει τους Ισραηλινούς μόνο ως θύματα δικαιολογώντας κάθε πράξη του νεοσύστατου ισραηλινού κράτους ώστε να εγκαθιδρυθεί.

Πρόκειται για την περίφημη «hasbara» την εβραϊκή δημόσια διπλωματία που σημαίνει «εξήγηση», δηλαδή να εξηγήσει στη διεθνή κοινότητα τι σήμαινε στη Μέση Ανατολή και όχι μόνο, σχετικά με τους εβραίους.

«Το Χόλιγουντ», υποστηρίζουν οι Σο και Γκούντμαν, «ήταν πάντα το επίκεντρο της στρατηγικής hasbara του Ισραήλ, τόσο εκτός οθόνης όσο και σε αυτό».

Τι εννοούμε όμως επιρροή του Ισραήλ στο Χόλιγουντ, όπως την ανέφερε και ο Μάρλον Μπράντο;

Ιδιαίτερα μετά τη δεκαετία του 1950, το Ισραήλ έγινε ένας ελκυστικός προορισμός για εταιρείες του Χόλιγουντ, σε μια περίοδο που οι επικές βιβλικές παραγωγές ήταν στο απόγειό τους, όπως Σαμψών και Δαλιδά, Μπεν Χουρ, κτλ.

Χωριά αράβων που είχε εκκενώσει ο Ισραηλινός Στρατός, είτε μέσω σφαγών είτε εθνοκάθαρσης –μετακινώντας πληθυσμούς εν μια νυχτί προσφέρονταν στις εταιρείες παραγωγής για να γυρίζονται ταινίες εμφάνιζαν τους Ισραηλινούς τα μοναδικά θύματα.

Ο «χορός της Σαλώμης» η κλασική ταινία της Columbia Pictures παραγωγής 1953 στην οποία πρωταγωνιστούσε η Ρίτα Χέιγουορθ σίγουρα χρωστάει πολλά στον Ισραηλινό Στρατό που επέβαλε νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας στην αραβική πόλη Ναζαρέτ, προχωρώντας σε εκκαθάριση των δρόμων για χάρη των γυρισμάτων.

Στην ταινία Ζογκλέρ του 1953, η ειρωνεία είναι ακόμα μεγαλύτερη. Η ταινία που θα σχετιζόταν με την ιστορία ενός επιζώντα του Ολοκαυτώματος, που υποδυόταν ο Κερκ Ντάγκλας,  πραγματοποιθηκε σε χώρο που δημιουργήθηκε από εθνοκάθαρση!

Ειδικότερα, πολλά γυρίσματα έγιναν στο χωριό Ικρίτ, στα βόρεια του σημερινού Ισραήλ, αφού ο αραβικός πληθυσμός είχε εκδιωχθεί μόλις πέντε χρόνια πριν, και τα σπίτια τους είχαν καταστραφεί ολοσχερώς από τον ισραηλινό στρατό.

Σύμφωνα με τον Ισραηλινό ιστορικό Benny Morris, οι χωρικοί του Ιρκίτt εκδιώχθηκαν από τον Ισραηλινό Στρατό τον Νοέμβριο του 1948, μαζί με τους χωρικούς του Kafr Bir’im, του Nabi Rubin και του Tarbikha, «χωρίς γνώση, συζήτηση ή έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου – αν και σχεδόν αναπόφευκτα, αυτό έλαβε εκ των υστέρων έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο». Τα Χριστούγεννα του 1951, ο Ισραηλινός Στρατός κατέστρεψε το χωριό, ενώ σύμφωνα με την Έκθεση της Ουάσιγκτον για τα θέματα της Μέσης Ανατολής, Ισραηλινοί στρατιώτες μετέφεραν τον αρχηγό του χωριού Ικρίτ στην κορυφή ενός κοντινού λόφου για να τον αναγκάσουν να παρακολουθήσει καθώς τα ισραηλινά στρατεύματα διενεργούσαν εκρηκτική κατεδάφιση κάθε σπιτιού στο χωριό.

Έτσι, οι Ισραηλινές κυβερνήσεις είχαν έτοιμο πλατό για γυρίσματα.

«Το να χτίσεις ένα ερειπωμένο αραβικό χωριό όπως το Κρίτ», παρατήρησε ο σκηνοθέτης Edward Dmytryk, θα κόστιζε «ένα τέταρτο εκατομμύριο δολάρια». Τραγικές ιστορίες κατάκτησης και εκτόπισης φτιαγμένες για σκοποβολή τοποθεσίας στο υπόγειο.

Οι βαθιές σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και της αμερικανικής κινηματογραφικής βιομηχανίας σήμαιναν ότι ο συγγραφέας Leon Uris του μυθιστορήματος  Exodus επέτρεπε σε Ισραηλινούς αξιωματούχους να κάνουν προδημοσιεύσεις του μυθιστόρημα του. Επίσης, ο ηθοποιός Κερκ Ντάγκλας συνεργάστηκε με τους αξιωματούχους Hasbara για να πείσει τα διεθνή ΜΜΕ ότι η εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο και οι σφαγές που προκάλεσε το 1982 ήταν απαραίτητα. Η δε ηθοποιός Ελίζαμπεθ Τέιλορ υποστηζε πιστά τον Σιωνισμό ενώ αξιοποιούσε το όνομά της προς όφελος του Ισραήλ.

Η ισραηλινή προπαγάνδα πέταγε τη σκούφια της σε καλλίγραμμες ηθοπιούς και όμορφους αστέρες της μεγάλης οθόνης που επιστράτευαν τα εξωτερικά τους χαρίσματα για λογαριασμό του κράτους τους.

Η σαγηνευτική Ρίτα Χέιγουρθ έδωσε μια από τις καλύτερες εμφανίσεις της με τον χορό της Σαλώμης ενώ ο πανέμορφοης γαλανομάτης Πωλ Νιούμαν που  αναδύθηκε από τη θάλασσα δίχως πουκάμισο στο Exodus υπηρετούσαν το αφήγημα του Τελ Αβίβ.

«Το Ισραήλ ήθελε να απεικονιστεί μέσω της μαγείας του Σινεμασκόπ των ταινιών ως μια χώρα με μυώδεις, ηλιόλουστες, ευγενικές πολεμιστές, και το Exodus, σε σκηνοθεσία του Αυστριακού Εβραίου Otto Preminger, σηματοδότησε ένα κορυφαίο σημείο για το Ισραήλ στην αμερικανική φαντασία» σημειώνει ο Αούστερλιτς στο περιοδικό Foreign Policy.

Όταν το Χόλυγουντ άρχισε να ξυπνάει

Τα εγκλήματα όμως του Ισραήλ δεν θα μπορούσαν να μείνουν στο σκοτάδι, όπως επίσης δεν θα μπορούσαν να μείνει κρυφή η Τελική Λύση του ναζιστικού κόμματος πολλά χρόνια πριν.

Η εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο του 1982 άρχισε να προκαλεί τους δημιουργούς, ώστε να πουν τα πράγματα όπως ήταν και όχι όπως πλήρωνε να είναι η ισραηλινή προπαγάνδα.

«Η ηθική τύφλωση που επέτρεψε σε ταινίες μεγάλου προϋπολογισμού να γυριστούν στα ερείπια αραβικών χωριών άρχισε να φθείρεται με τον πόλεμο του Λιβάνου το 1982 και τη σφαγή στη Σάμπρα και τη Σατίλα» λέει ο Αούστερλιτς. «Η σφαγή βοήθησε να εμπνεύσει την κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του συγγραφέα John le Carré The Little Drummer Girl, του Le Carré.

Ο συγγραφέας μάλιστα έλεγε για την ισραηλινή εισβολή εκείνη ότι «είναι η πιο άγρια ειρωνεία που [ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μεναχίμ Μπεγκίν και οι στρατηγοί του δεν μπορούν να δουν πώς είναι κοντά στο να επιβάλλουν σε άλλους ανθρώπους τα επαίσχυντα κριτήρια που κάποτε επιβάλλονταν στους ίδιους».

Για την Ισραηλινούς ιθύνοντες όμως τέτοια κριτική οφειλόταν στο γεγονός ότι δεν… δούλεψε καλά η προπαγάνδα τους, οπότε έπρεπε να επιδοθούν σε πιο επιδέξια παραπληφόρηση.

«Το Ισραήλ έφταιγε που απέτυχε να βγάλει το μήνυμά του… και που επέτρεψε να παρουσιαστεί ως Γολιάθ, ενώ στην πραγματικότητα ήταν ο Ντέιβιντ», όπως θα έλεγε ένας παράγοντας του Χόλιγουντ.

Μετά τη δεκαετία του 1980 ένας από τους ισχυρότερους παράγοντες του Χόλιγουντ ήταν ο πρώην πράκτορας της Μοσάντ, παραγωγός και έμπορος όπλων Άρνον Μίλτσαν.

Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Ρομάν Πολάνσκι, Σέρτζιο Λεόνε και Όλιβερ Στόουν ήταν ονόματα θρύλοι που ανέπτυξαν στενή φιλία με τον Ισραηλινό παραγωγό. Τα πρώτα έργα περιλαμβάνουν τη θεατρική παραγωγή του Πολανσκι «Amadeus», «Dizengoff 99», «La Menace», «Το Άγγιγμα της Μέδουσας». Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο Μίλτσαν είχε κάνει παραγωγή τέτοιων ταινιών όπως το «Ο Βασιλιάς της Κωμωδίας» του Μάρτιν Σκορσέζε, το «Κάποτε στην Αμερική» του Σέρτζιο Λεόνε και το «Βραζιλία» του Τέρι Γκίλιαμ.

Μετά τις μεγάλες επιτυχίες των ταινιών του «Pretty Woman» και «Ο Πόλεμος των Ρόουζ», ο Ισραηλινός κροίσος ξεκίνησε τη δική του εταιρεία παραγωγής με την ονομασία New Regency Productions το 1991. Τον τίτλο μάλιστα της ταινίας Pretty Woman, τον είχε προτείνει ο Ισραηλινός στρατηγός Εχούντ Ολμέρ.

Ο Μίλτσαν μάλιστα επέβλεψε επίσης μια «εκστρατεία προπαγάνδας» για λογαριασμό της νοτιοαφρικανικής κυβέρνησης της εποχής του απαρτχάιντ. «Αγόρασε όπλα και εργάστηκε λαθραία για μια μυστική ισραηλινή οργάνωση πληροφοριών, υπεύθυνη για την απόκτηση τεχνολογίας και υλικού για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ». Καθόλου τυχαίο, αν σκεφτεί κανείς ότι η ίδια του η πατρίδα θεωρείται κράτος απαρτχάιντ.

Γιατί πλέον το Χίλιγουντ δεν μπορεί να αγαπάει το Ισραήλ

Φαίνεται όμως ότι η προπαγάνδα της Χαρμπάρα δεν αρκεί πλέον για να καλύψει τα εγκλήματα στα οποία επιδίδεται το Ισραήλ ειδικά τα τελευταία 20 χρόνια, έχοντας στην κυβέρνηση ακραία και επικίνδυνα στοιχεία που θυμίζουν στελέχη ναζιστικού καθεστώτος.

Όταν ιδρύθηκε το Ισραήλ ο εβραιοαμερικανός αστέρας Έντουαρντ Ρόμπινσον διάβαζε με υπερηφάνεια τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της χώρας σε μια συγκέντρωση στο Hollywood Bowl, κάνοντας έκκληση όμως για «πλήρη κοινωνική και πολιτική ισότητα όλων πολίτες του χωρίς διάκριση φυλής, πίστης ή φύλου».

«Κανείς σήμερα δεν μπορούσε να διαβάσει το κείμενο του Ρόμπινσον από τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας σχετικά με την «πλήρη κοινωνική και πολιτική ισότητα όλων των πολιτών της» χωρίς να αισθανθεί ενστικτωδώς το ψεύδος αυτών των ισχυρισμών, όταν εκατομμύρια Παλαιστίνιοι στερούνται οτιδήποτε αφορά τα ίσα δικαιώματα» αναφέρει ο Αούστερλιτς.

«Οι υπερασπιστές του σιωνιστικού ιδεώδους που κάποτε έσωσε και προστάτευε εκατομμύρια Εβραίους από τον τρόμο και τον θάνατο θα ήταν δύσκολο να υποστηρίξουν ότι το Ισραήλ είναι μια ακμάζουσα δημοκρατία και κανένας Gal Gadot δεν θα είναι αρκετός για να ξεπεράσει τη μειωμένη κατάστασή του μετά από μια δεκαετία διακυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου».

Γι’ αυτό και εύστοχα οι Σο και Γκούντμαν σημειώνουν πως «είναι δύσκολο να μην συμπεράνουμε ότι, με απλά λόγια, το Χόλιγουντ δεν αγαπάει τόσο πολύ το Ισραήλ στα εβδομήντα του χρόνια, όσο όταν ήταν τριάντα ετών».