«Πένθιμο αρχείο» 65.000 ετών

Ιστορία έγραψε ο αυτόχθονος αυστραλός καλλιτέχνης Αρτσι Μουρ, καθώς αναδείχθηκε ο μεγάλος νικητής στην 60ή Μπιενάλε της Βενετίας, χαρίζοντας για πρώτη φορά στη χώρα του την ανώτατη διάκριση της κορυφαίας εικαστικής διοργάνωσης παγκοσμίως, τον Χρυσό Λέοντα.

Ο 54χρονος καλλιτέχνης εργαζόταν από τις 25 Φεβρουαρίου έως και πριν από σχεδόν μία εβδομάδα για να ολοκληρώσει το έργο του: ένα τεράστιο γενεαλογικό δέντρο της οικογένειάς του, που φτάνει πριν από 65.000 χρόνια και περιλαμβάνει 3.484 άτομα, γραμμένο με κιμωλία πάνω στους επενδεδυμένους με μαυροπίνακα τοίχους και την οροφή του αυστραλιανού περιπτέρου.

Στο κέντρο του χώρου δεσπόζει ένα μνημειακών διαστάσεων τραπέζι, πάνω στο οποίο είναι τοποθετημένες στοίβες κυβερνητικών εγγράφων που σχετίζονται με τους θανάτους ιθαγενών Αυστραλών υπό κράτηση από την αστυνομία. «Πένθιμο αρχείο» χαρακτήρισε η διεθνής κριτική επιτροπή το έργο του Μουρ που κατάφερε να ξεχωρίσει ανάμεσα στις 85 εθνικές συμμετοχές της φετινής διοργάνωσης. Οσο για τον ίδιο τον καλλιτέχνη, υπήρξε ιδιαιτέρως φειδωλός στις δηλώσεις του, καθώς ήταν εμφανώς μη εξοικειωμένος με τη δημοσιότητα, και περιορίστηκε να τονίσει πως «είμαστε όλοι ένα».

Ο Αρτσι Μουρ με τον Χρυσό Λέοντα

Τα φετινά βραβεία, που απονεμήθηκαν στην πλέον συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα των τελευταίων ετών – ακόμη και ο καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης Αντριάνο Πεδρόζα «λύγισε» κάποια στιγμή –, είχαν ως στόχο να αναδείξουν τις γυναίκες, τους αυτόχθονες, τη διαφορετικότητα και τα ανοιχτά ακόμη τραύματα της Ιστορίας.

Τα άλλα βραβεία

Το δεύτερο τη τάξει βραβείο στην απονομή του Σαββάτου, τον Χρυσό Λέοντα για τον καλύτερο συμμετέχοντα στην κύρια έκθεση της Μπιενάλε υπό τον τίτλο «Ξένοι παντού», την οποία επιμελήθηκε εκτός των άλλων ο διευθυντής του Μουσείου Τέχνης του Σάο Πάολο στη Βραζιλία Αντριάνο Πεδρόζα, κέρδισε η Συλλογικότητα Ματάαχο. Η ομάδα των τεσσάρων γυναικών Μαορί από τη Νέα Ζηλανδία υπογράφει την εντυπωσιακή εγκατάσταση στη δεύτερη αίθουσα του Αρσενάλε: ένα κολοσσιαίο υπόλευκο ψάθινο υφαντό που έχει αναρτηθεί από την οροφή.  «Το βραβείο αυτό αποτελεί μια δικαίωση για το έργο ζωής όλων μας», δήλωσε η ομάδα στα «ΝΕΑ» μετά το πέρας της τελετής του Σαββάτου, στη διοικητική έδρα της Μπιενάλε, πλάι στο Μεγάλο Κανάλι.

Τον Ασημένιο Λέοντα για τον πιο πολλά υποσχόμενο νέο καλλιτέχνη της κύριας έκθεσης κατέκτησε η 39χρονη Βρετανίδα – Νιγηριανή Καρίμα Ασαντού για το βίντεό της στο οποίο απεικονίζονται παράνομοι οδηγοί ταξί στο Λάγος. «Είμαι πολύ σοκαρισμένη. Αισθάνομαι μεγάλη τιμή για αυτό το βραβείο. Θα ήθελα να πω στις γυναίκες, ως γυναίκα και ως μητέρα, να συνεχίζουν, να μη σταματάνε», μας δήλωσε λίγο μετά την απονομή.

Η Παλαιστίνια και η τρανς

Με εύφημο μνεία διακρίθηκαν η 88χρονη Παλαιστίνια που ζει στη Νέα Υόρκη και έχει διακριθεί στην αφηρημένη ζωγραφική Σαμία Χαλάμπι, η 35χρονη τρανς από την Αργεντινή Λα Τσόλα Πομπλέτε – είναι η πρώτη τρανς καλλιτέχνις που τιμάται στη διοργάνωση – για τις μεγάλες ακουαρέλες της, στις οποίες πρωταγωνιστούν θρησκευτικά και ποπ μοτίβα, και η εθνική συμμετοχή του Κοσόβου που εκπροσωπείται από την Ντορουτίνα Καστράτι, η οποία έχει δημιουργήσει ένα εντυπωσιακό περίπτερο με γλυπτικές εγκαταστάσεις εμπνευσμένες από τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνταν στο εργοστάσιο παραγωγής λουκουμιών όπου εργαζόταν η μητέρα της. Επιχειρεί να σχολιάσει μέσω της τρίτης διάστασης και του ήχου την εκμετάλλευση των εργαζομένων.