Η τεχνητή νοημοσύνη «ζωντανεύει» την ιστορία της μόδας

Μετά την αμφιλεγόμενη φαντασμαγορία του Met Gala και των ανηδονικών γυμνών σωμάτων που ανέβηκαν τα σκαλιά του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης για να εγκαινιάσουν την έκθεση του Ινστιτούτου Ενδύματος με τίτλο «Sleeping Beauties: Reawakening Fashion», αυτό που μένει είναι οι απορίες για το περιεχόμενο της ίδιας της έκθεσης. Ποιες είναι οι Ωραίες Κοιμώμενες; Τα ρούχα που αποκτάνε ζωή πάνω στα σώματα ή μήπως τα σώματα που ζωντανεύουν όταν ντύνονται με ιδιαίτερα ρούχα;

Σε κάθε περίπτωση οι επιμελητές της έκθεσης προβάλλουν την αρχειακή συλλογή του Costume Institute όπως και την εύθραυστη φύση των λεπτών υφασμάτων που πάνω τους πέρασε ο χρόνος αλλά και τα σώματα που άφησαν τα ίχνη τους σε αυτά. Η έκθεση περιλαμβάνει περίπου 220 ενδύματα και αξεσουάρ που καλύπτουν τέσσερις αιώνες, τα οποία οπτικά συνδέονται με θέματα της φύσης. Ανθισμένοι κήποι, μπουκέτα ή πέταλα λουλουδιών, κεντήματα με φυτικά μοτίβα, απεικονίσεις φανταστικής χλωρίδας, πουλιά και έντομα, ψάρια και κοχύλια οργανώνονται σε τρεις ομάδες: γη, αέρας, νερό συνυπάρχουν πάνω στις Ωραίες Κοιμώμενες μιλώντας στον θεατή τους για την παροδικότητα της μόδας.

Σημείο εμφατικό στους εκθεσιακούς χώρους είναι μια σειρά από «καλλονές που κοιμούνται» – ρούχα δηλαδή που δεν μπορούν πλέον να φορεθούν στις κούκλες του μουσείου λόγω της ακραίας ευθραυστότητάς τους. Οπως το ένδυμα χορού του 1887 από τον οίκο Worth κεντημένo με χρυσές παγέτες, γυάλινες χάντρες και ασημένια μεταξωτή και μεταλλική κλωστή σε μοτίβο από σύννεφα και ηλιαχτίδες και στολισμένο με πολύχρωμο μεταξωτό σιφόν και λευκή βαμβακερή δαντέλα. Η βραδινή αυτή δημιουργία του Charles Frederick Worth ξαπλωμένη στη γυάλινη σφαίρα της υποδέχεται τους επισκέπτες.

Η καινοτομία αυτής της έκθεσης μόδας σε σύγκριση με τις περασμένες (πολύ επιτυχημένες στην προσέλευση του κοινού) διοργανώσεις του Met αφορά τον πολυαισθητηριακό της χαρακτήρα. Οχι μόνο τα μάτια και τα αφτιά θα αντιληφθούν τις μεταβολές του χρόνου, αλλά και η όσφρηση. Καθώς εργαστηριακοί μηχανισμοί της τεχνητής νοημοσύνης έχουν μπει στις αίθουσες των εκθεμάτων περιέχοντας τα συστατικά αρωμάτων που περιγράφουν τα ρούχα – κόκκινα τριαντάφυλλα από δημιουργίες του Yves Saint Laurent και του Valentino ή πράσινη χλόη στο ανδρικό τζάκετ του οίκου Loewe.

Οι παπαρούνες

Ανάμεσα στο σύμπαν των λουλουδιών οι Ωραίες Κοιμώμενες επέλεξαν την παπαρούνα και τους μεταβλητούς συμβολισμούς της. Το κόκκινο λουλούδι με τα λεπτά βελούδινα πέταλα συνδέθηκε κυρίως με τον θάνατο, ιδιαίτερα όταν ο ποιητής John McCrae το 1915 τη χρησιμοποιεί στους στίχους του στο ποίημα «In Flanders Fields» (που ακούγεται και μέσα στην αίθουσα σε απαγγελία του ηθοποιού Μόργκαν Σπέκτορ) για να εξυμνήσει το θάρρος και να θρηνήσει τη θυσία των στρατιωτών που σκοτώθηκαν στο Δυτικό Μέτωπο κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η σύγχρονη με τον ποιητή σχεδιάστρια Ana de Pombo εμπνεύστηκε από τους στίχους του McCrae για τις παπαρούνες του αγρού που λεκιάζουν το σιτάρι και τις μετέφερε στο φόρεμά της σαν σταγόνες αίματος που πήζουν με απλικέ σχέδια πάνω στο στήθος και γύρω από τα πόδια. Η δημιουργία της, μόλις δύο χρόνια πριν από το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, απέκτησε μια οδυνηρή, προφητική απόχρωση.