- Advertisement -
Η στάθμη της λίμνης του Μόρνου, της βασικής πηγής ύδρευσης της Αττικής, έχει πέσει σε ανησυχητικά επίπεδα, με τους ειδικούς να προειδοποιούν για σοβαρό κίνδυνο λειψυδρίας. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια τα αποθέματα μειώνονται σταθερά, εξαιτίας της περιορισμένης βροχόπτωσης και της έλλειψης χιονιού τον χειμώνα. Οι εικόνες του ταμιευτήρα από το Meteo είναι χαρακτηριστικές, το νερό υποχωρεί και η αγωνία μεγαλώνει. Μετά τη σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, η κυβέρνηση προετοιμάζει άμεσα μέτρα. Οι επιστήμονες ωστόσο τονίζουν ότι χωρίς μια χρονιά με αυξημένες βροχοπτώσεις, η υδροδότηση της πρωτεύουσας μπορεί να δοκιμαστεί σοβαρά.
Με αφορμή αυτή την εικόνα, ζητάμε τη γνώμη σας μέσα από τα δύο παρακάτω polls:
Το πρώτο καταγράφει τη θέση σας σχετικά με το πόσο μεγάλη θεωρείτε την απειλή της λειψυδρίας για την Αττική.
Το δεύτερο εξετάζει την άποψή σας σχετικα με το ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι βασικοί λόγοι της μείωσης των αποθεμάτων.
«Εύρυτος»: Πώς η Αττική θα θωρακιστεί απέναντι στη λειψυδρία για τα επόμενα 30 χρόνια
Έργα ύψους 2,5 δισ. ευρώ σε επτά στρατηγικούς άξονες δρομολογεί η κυβέρνηση για τη διαχείριση του νερού, με στόχο να αποτραπεί ο κίνδυνος λειψυδρίας στη χώρα. Οι ανακοινώσεις έγιναν από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, στο πλαίσιο της εκδήλωσης της ΕΥΔΑΠ για τα 100 χρόνια λειτουργίας της. Όπως τονίστηκε, το νερό αποτελεί και θα παραμείνει δημόσιο αγαθό, ενώ η Ελλάδα διατηρεί το ποιοτικότερο πόσιμο νερό στην Ευρώπη.
Ο κ. Παπασταύρου παρουσίασε το μεγάλο έργο «Εύρυτος», που αφορά τη μερική εκτροπή Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη προς τον Εύηνο. Το έργο αυτό, σύμφωνα με τον υπουργό, θα θωρακίσει υδροδοτικά την Αττική για τα επόμενα 30 χρόνια.
Όπως σημείωσε, η κλιματική αλλαγή επιτείνει τη λειψυδρία και η χώρα βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα διαθεσιμότητας νερού. Τα μέτρα που προωθούνται κινούνται σε επτά άξονες στρατηγικής δράσης, εναρμονισμένους με τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις, και καλύπτουν πάνω από το 50% του πληθυσμού, οργανώνοντας το νέο πλαίσιο διαχείρισης των υδάτων.
Το έργο «Εύρυτος» και οι παράλληλες δράσεις
Ο «Εύρυτος», όπως εξήγησε ο υπουργός, συμβολίζει την ανεμπόδιστη ροή (Εὖ + ῥέω) και αναμένεται να ολοκληρωθεί το πρώτο εξάμηνο του 2029, δηλαδή 100 χρόνια μετά το φράγμα του Μαραθώνα. Το έργο θα ενισχύσει τη μακροχρόνια ασφάλεια υδροδότησης της πρωτεύουσας.
Παράλληλα, η ΕΥΔΑΠ υλοποιεί βραχυπρόθεσμες δράσεις για την άμεση ενίσχυση της υδροδότησης, αξιοποιώντας γεωτρήσεις σε Μαυροσουβάλα, Ούγγρους και Βοιωτικό Κηφισό. Η συνεισφορά τους εκτιμάται σε περίπου 150 εκατ. κυβικά μέτρα νερού ετησίως.
Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ωριμάζουν δύο ακόμη έργα: Ο αγωγός ανύψωσης νερού για διασύνδεση με αφαλάτωση και η χερσαία αφαλάτωση δυναμικότητας 87,5 εκατ. κυβικών μέτρων ετησίως.
Θεσμικές παρεμβάσεις και εκσυγχρονισμός
Ο υπουργός αναφέρθηκε επίσης στη γεωγραφική επέκταση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ στην άρδευση, καθώς και σε μεταρρυθμίσεις που θα ενοποιήσουν περίπου 750 παρόχους νερού σε ένα κατακερματισμένο σύστημα. Για την ενίσχυση των πυλώνων αυτών απαιτούνται θεσμικές παρεμβάσεις, όπως ο εκσυγχρονισμός των διατάξεων που διέπουν ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ – πολλές εκ των οποίων ισχύουν αμετάβλητες από το 1980 – και η εισαγωγή εργασιακής ευελιξίας ώστε να προσελκυσθούν νέα στελέχη και να υλοποιηθεί το επενδυτικό σχέδιο των 2,5 δισ. ευρώ.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, από την πλευρά του, προχωρά σε κωδικοποίηση και επικαιροποίηση της νομοθεσίας για την εξυγίανση των 110 ΔΕΥΑ που δεν εντάσσονται στην ΕΥΔΑΠ ή την ΕΥΑΘ.
Έργα στα νησιά και ιστορική αναδρομή
Σύμφωνα με τον ΥΠΕΝ, βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη 151 έργα ύδρευσης και αποχέτευσης, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 320 εκατ. ευρώ, σε περισσότερα από 40 νησιά. Από το έργο της Χρυσηίδας στην Κέρκυρα έως τις αφαλατώσεις στο Καστελόριζο και την Αμοργό, το Υπουργείο ενισχύει τις υποδομές ύδρευσης στα νησιά.
Ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ, Γιώργος Στεργίου, έκανε ιστορική αναδρομή, αναφέροντας τον ρόλο του Ελευθερίου Βενιζέλου στη δημιουργία του πρώτου δικτύου ύδρευσης της Αθήνας και του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην ολοκληρωμένη διαχείριση του νερού από την ΕΥΔΑΠ. Επισήμανε επίσης τη συμβολή των πρωθυπουργών Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και Κώστα Σημίτη, καθώς και του σημερινού πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Το «Plan B» και η τεχνολογία στην υπηρεσία του νερού
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, τόνισε ότι το έργο «Εύρυτος» θα κοστίσει περίπου 500 εκατ. ευρώ, με μηδενικό λειτουργικό κόστος. «Δε θα αφήσουμε την Αθήνα χωρίς νερό», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας το «Plan B» της εταιρείας, που περιλαμβάνει εκτεταμένα έργα αφαλάτωσης, μείωσης διαρροών και ανάκτησης νερού. Το πιο εμβληματικό έργο, όπως είπε, είναι η Ψυττάλεια 3, ενώ οι επενδύσεις έχουν ήδη εξαπλασιαστεί μέσα στο έτος.
Η εκδήλωση έκλεισε με μια ιδιαίτερη στιγμή: την εμφάνιση του «ίδιου» του Χένρι Ούλεν σε τρισδιάστατο βίντεο, χάρη στη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, τιμώντας τον ιστορικό ιδρυτή του πρώτου δικτύου ύδρευσης της πρωτεύουσας.
Μητσοτάκης: Το 51% της ΕΥΔΑΠ ανήκει στο ελληνικό Δημόσιο και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει
«Αναλογιζόμαστε το μεγάλο το βάρος της ευθύνης, όταν ηγέτες προηγούμενων περιόδων έλαβαν σημαντικές αποφάσεις, ώστε το νερό να παραμείνει επαρκές, ποιοτικό και φθηνό. Είναι μεγάλη η σημασία των αποφάσεων που παρουσιάστηκαν σήμερα για τα επόμενα χρόνια αυτής της εταιρείας, που ανήκει κατά 51% στο Ελληνικό Δημόσιο και αυτό, επαναλαμβάνω, δεν πρόκειται να αλλάξει. Υπενθυμίζω ότι το 2016 οι μετοχές της ΕΥΔΑΠ κατέληξαν στο Υπερταμείο και με απόφαση αυτής της κυβέρνησης επέστρεψαν στο Ελληνικό Δημόσιο, όπου και θα παραμείνουν» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην εκδήλωση για τον εορτασμό των 100 χρόνων της ΕΥΔΑΠ στο Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή.
Και προσέθεσε: «Η Αττική αντιμετωπίζει πολύ μεγάλο πρόβλημα ως προς την υδροδότηση της, εάν δεν πάρει δραστικά μέτρα. Η ελπίδα δεν είναι στρατηγική και εμείς οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι για το χειρότερο σενάριο. Η μεταφορά με βαρύτητα και χωρίς αντλιοστάσια – που την καθιστά και φθηνότερη – μεταφορά νερού από τη λίμνη των Κρεμαστών προς τον ταμιευτήρα του Ευήνου, ώστε να διασφαλίσουμε πως η Αττική δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα ύδρευσης για τα επόμενα 30 χρόνια είναι το επόμενο πολύ μεγάλό έργο.»
Ο πρωθυπουργός είπε ακόμα ότι έχει πολύ μεγάλη σημασία, η διεύρυνση της ΕΥΔΑΠ πέραν της Αττικής καθώς εισέρχεται στη διαχείριση και του αρδευτικού νερού, που αποτελεί μία άλλης τάξεως πρόκληση. «Καταλήγοντας», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «η δέσμευση της κυβέρνησής μας αφορά στην προστασία του νερού ως του υπέρτατου δημοσίου αγαθού, αφορά επίσης στην κατηγορηματική δέσμευση ότι η ΕΥΔΑΠ θα παραμείνει δημόσια εταιρεία, καθώς και ότι οι επενδύσεις της θα διερευνήσουν όλες τις πηγές χρηματοδότησης για να εξακολουθήσουμε να έχουμε το ποιοτικότερο και το φθηνότερο νερό».
Δείτε όλη την εκδήλωση του εορτασμού των 100 χρόνων της ΕΥΔΑΠ:
Λαγουβάρδος στα «ΝΕΑ» για λειψυδρία: Αν έχουμε έναν πολύ κακό χειμώνα μπορεί να ζήσουμε καταστάσεις του ’90
Ότι αν έχουμε έναν κακό χειμώνα από άποψη βροχών και χιονοπτώσεων μπορεί να ζήσουμε καταστάσεις του 1991-1993, τόνισε μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος.
Υπενθυμίζεται ότι την περίοδο 1990–1993, η Αττική βίωσε τη χειρότερη λειψυδρία της σύγχρονης εποχής, με τα φράγματα Μόρνου, Υλίκης και Μαραθώνα να φτάνουν σε ιστορικά χαμηλά.
Επιβλήθηκαν διακοπές νερού και εφαρμόστηκε κλιμακωτό τιμολόγιο, ώστε οι πολίτες να πληρώνουν περισσότερο όσο αυξανόταν η κατανάλωση, για να περιοριστεί η σπατάλη.
Στο σήμερα, σημαντική ανησυχία προκαλούν τα στοιχεία για τη στάθμη της λίμνης Μόρνου, της τεχνητής λίμνης που αποτελεί βασική πηγή υδροδότησης της Αττικής. Ο κ. Λαγουβάρδος, μιλώντας για το φαινόμενο, κάνει λόγο για τη χειρότερη κρίση των τελευταίων δύο δεκαετιών, εξηγώντας πως η μείωση του νερού φτάνει το 44%. Ωστόσο, επεσήμανε ότι απέχουμε από το να ζήσουμε καταστάσεις του ’90, θα πρέπει να έχουμε βέβαια και αρκετές βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις τον φετινό χειμώνα για να αντεπεξέλθουμε διαφορετικά η κατάσταση «την άνοιξη θα είναι πολύ δύσκολη».
«Δεν μπορούμε να φέρνουμε συνέχεια νερό από αλλού»
Ο Κώστας Λαγουβάρδος αναφέρθηκε σε τεχνικές λύσεις, όπως η μεταφορά νερού από άλλες περιοχές ή η αφαλάτωση.
Όπως διευκρίνησε: «Ναι, μια λύση είναι η αφαλάτωση. Οι άλλες λύσεις που ακούμε, θα τις δούμε τώρα, γιατί φαντάζομαι σήμερα θα ανακοινωθούν (η συνέντευξη έγινε νωρίτερα) να καταλήξει νερό στον Μόρνο από άλλες περιοχές. Αλλά αυτά είναι μεγάλα τεχνικά έργα και δεν είναι έργα τα πέντε δυο μέρες την άλλη προφανώς. Πρέπει να γίνει όμως με τη λογική ότι δεν διαταράσσουμε τη φύση και ότι έχουν και μια προοπτική χρόνου».
Σήμερα, η κυβέρνηση πράγματι ανακοίνωσε επίσημα στη γιορτή για τα 100 χρόνια ΕΥΔΑΠ, ένα πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, στο οποίο περιλαμβάνεται και η μεταφορά άνω των 200 εκατομμυρίων κ.μ. νερού προς τη Λίμνη Μόρνου με φυσική ροή (χωρίς αντλιοστάσια) από τους ποταμούς Κρικελιώτης και Καρπενησιώτης που καταλήγουν στη Λίμνη των Κρεμαστών.
Το μέτρο, σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, χαρακτηρίζεται «έκτακτο και αναγκαίο», ωστόσο έχει προκαλέσει συζήτηση για τις περιβαλλοντικές και τεχνικές του συνέπειες, καθώς ουσιαστικά αντλεί νερό από άλλες περιοχές για να καλύψει την υδροδότηση της Αττικής.
Και ο Λαγουβάρδος προσθέτει χαρακτηριστικά: «Δεν μπορούμε να φέρουμε συνέχεια νερό στον Μόρνο από κάπου. Εμένα με ανησυχεί αυτό, γιατί λόγω της κλιματικής αλλαγής, ένα μέρος του υδρολογικού κύκλου, κυρίως οι χιονοπτώσεις, διαταράσσονται πολύ».
Δορυφορικές εικόνες που σοκάρουν
«Είχαμε μια πρόσφατη δορυφορική αποτύπωση της λίμνης Μόρνου, που ήταν αρκετά ανησυχητική», αναφέρει ο Κώστας Λαγουβάρδος, περιγράφοντας τη δραματική εικόνα.
Όπως εξηγεί, «η τελευταία εικόνα, από τα μέσα Οκτωβρίου, δείχνει ότι έκταση της λίμνης έχει περιοριστεί πάρα πολύ στα 8,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η μείωση της έκτασης είναι περίπου 44%».
Πολύ περιορισμένες οι βροχοπτώσεις σε σύγκριση με άλλες χρονιές
Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο, το φαινόμενο οφείλεται στην παρατεταμένη έλλειψη βροχοπτώσεων. «Αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη βροχοπτώσεων. Σε δύο μετεωρολογικούς σταθμούς που λειτουργούμε στην περιοχή, έναν στο φράγμα του Μόρνου και έναν κοντά στη λεκάνη του Μόρνου, οι βροχές αρχές του χρόνου είναι πολύ περιορισμένες σε σχέση με τις τελευταίες χρονιές».
Όπως επισημαίνει, «συγκρίνοντας στοιχεία με την τελευταία δεκαετία, μέχρι τώρα είμαστε στη χειρότερη θέση των τελευταίων δεκαετιών».
Ταυτόχρονα, οι μειωμένες χιονοπτώσεις των τελευταίων δύο ετών επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. «Έχουμε τους δύο τελευταίους χειμώνες μειωμένες χιονοπτώσεις, και αυτό όχι μόνο στην περιοχή του Μόρνου αλλά σε όλη τη χώρα, με αποτέλεσμα να λείπει χιόνι, να λείπει βροχή. Το αποτέλεσμα έχει, από τη στιγμή που η ροή του νερού συνεχίζεται κανονικά προς την Αθήνα, να πέφτει συνεχώς η στάθμη και ο όγκος του νερού που βρίσκεται μέσα στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου. Και αυτό είναι κάτι το οποίο μας ανησυχεί».
«Παρ’ όλο που είχαμε κάποιες βροχές στα μέσα του Οκτωβρίου και τις τελευταίες ημέρες, δηλαδή κοντά στο τετραήμερο της 20ής Οκτωβρίου, είχαμε βροχές και στη Δυτική Ελλάδα, δεν ήταν όμως πάρα πολύ μεγάλες. Δραματική αλλαγή δεν υπήρξε».
«Η χειρότερη κατάσταση του αιώνα»
Η μείωση της στάθμης του νερού, όπως εξηγεί ο Λαγουβάρδος, είναι η χειρότερη τουλάχιστον για αυτόν τον αιώνα. «Καταστάσεις χειρότερες από αυτή που ζούμε σήμερα είχαμε στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Αλλά το 2000 και μετά είναι η χειρότερη κατάσταση όσον αφορά τον όγκο του διαθέσιμου νερού στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου».
Η ίδια εικόνα παρατηρείται και στα υπόλοιπα υδροδοτικά αποθέματα της ΕΥΔΑΠ, όπως η Υλίκη και ο Μαραθώνας. «Είναι στη χειρότερη κατάσταση αυτή τη στιγμή των τελευταίων είκοσι ετών. Δεν έχουμε φτάσει στα πολύ χαμηλά σημεία του 1993, αλλά πηγαίνουμε εκεί».
Comments are closed.