Γιατί το Βατικάνο «ακυρώνει» την Παναγία – Τι υποστηρίζει οδηγία της Αγίας Έδρας για τον Χριστό και τη Μητέρα του

Ο Ιησούς και όχι η Παναγία έσωσε τον κόσμο, αποφάσισε το Βατικανό. Σε μια νέα οδηγία που ενέκρινε ο Πάπας Λέων, το ανώτατο δογματικό γραφείο του Βατικανού έδωσε εντολή στους 1,4 δισ. καθολικούς του κόσμου να μην αναφέρονται στη Μαρία ως «συλλυτρώτρια». Ο συγκεκριμένος τίτλος, αναφέρεται, δημιουργεί «σύγχυση» όσον αφορά τις «αλήθειες της χριστιανικής πίστης».

Η κίνηση αυτή διευθετεί μια εσωτερική διαμάχη που έχει προβληματίσει ανώτερα στελέχη της Καθολικής Εκκλησίας εδώ και δεκαετίες, και μάλιστα πυροδότησε σπάνιες ανοιχτές διαφωνίες μεταξύ των πρόσφατων ποντίφικων.

«Δεν θα ήταν σκόπιμο να χρησιμοποιηθεί ο τίτλος “συλλυτρώτρια”» τονίζεται στο κείμενο. «Αυτός ο τίτλος… (μπορεί) να δημιουργήσει σύγχυση και ανισορροπία στην αρμονία των αληθειών της χριστιανικής πίστης». Οι υποστηρικτές της χρήσης του τίτλου «συλλυτρώτρια» θέλουν να αναδειχθεί ο ρόλος της Μαρίας στη λύτρωση, αλλά οι επικριτές θεωρούν ότι υπερβάλλει τη σημασία της και θα μπορούσε να βλάψει τις προσπάθειες για ενότητα με άλλα χριστιανικά δόγματα. Οι καθολικοί πιστεύουν ότι ο Ιησούς λύτρωσε την ανθρωπότητα με τη Σταύρωση και τον θάνατό του. Αλλά οι εκκλησιαστικοί μελετητές συζητούν εδώ και αιώνες εάν η Μαρία, την οποία οι καθολικοί και πολλοί χριστιανοί αποκαλούν «Μητέρα του Θεού», βοήθησε τον Ιησού να σώσει τον κόσμο. Ο εκλιπών Πάπας Φραγκίσκος αντιτάχθηκε σθεναρά στην απονομή στην Παναγία του τίτλου της «συλλυτρώτριας», αποκαλώντας σε κάποιο σημείο την ιδέα «ανοησία». «Ποτέ δεν ήθελε να πάρει τίποτα για τον εαυτό της από τον γιο της» δήλωσε το 2019 ο Φραγκίσκος, ο οποίος απεβίωσε τον Απρίλιο. Ο προκάτοχος του Φραγκίσκου, Βενέδικτος ΙΣΤ’, αντιτάχθηκε επίσης στον τίτλο. Ο προκάτοχός του, Ιωάννης Παύλος Β’, το υποστήριξε, αλλά σταμάτησε να χρησιμοποιεί τον τίτλο δημόσια στα μέσα της δεκαετίας του 1990, αφού στελέχη του δογματικού γραφείου άρχισαν να εκφράζουν σκεπτικισμό.

Η νέα οδηγία του Βατικανού τονίζει τον ρόλο της Μαρίας ως μεσάζοντος μεταξύ Θεού και ανθρωπότητας. Γεννώντας τον Ιησού, «άνοιξε τις πύλες της Λύτρωσης που περίμενε όλη η ανθρωπότητα» αναφέρεται. Ο Πάπας Λέων ΙΔ’ ενέκρινε το έγγραφο, το οποίο υπογράφηκε από τον καρδινάλιο Βίκτορ Μανουέλ Φερνάντεζ στις 7 Οκτωβρίου. Στον πρόλογο του κειμένου ο Φερνάντεζ σημείωσε ότι η οδηγία απαντά σε ερωτήματα που έλαβε η επιτροπή τις τελευταίες δεκαετίες σχετικά με την αφοσίωση στη Μαρία και ορισμένους τίτλους της Παναγίας, διευκρίνιζοντας ποιοι είναι αποδεκτοί.

«Υπάρχουν ορισμένες ομάδες προβληματισμού για τη Μαρία, δημοσιεύσεις, ακόμη και αιτήματα για δόγματα της Παναγίας που δεν μοιράζονται τα ίδια χαρακτηριστικά με τη λαϊκή αφοσίωση» έγραψε ο καρδινάλιος, προσθέτοντας ότι ορισμένοι τίτλοι για τη Μαρία, που εκφράζονται «έντονα μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης», μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση μεταξύ των καθολικών. «Αυτό το κείμενο στοχεύει επίσης να εμβαθύνει τα σωστά θεμέλια της αφοσίωσης στη Μαρία, προσδιορίζοντας τη θέση της στη σχέση της με τους πιστούς υπό το φως του μυστηρίου του Χριστού ως μοναδικού μεσολαβητή και λυτρωτή. Αυτό συνεπάγεται μια βαθιά πίστη στην καθολική ταυτότητα, ενώ παράλληλα απαιτεί μια ιδιαίτερη οικουμενική προσπάθεια» έγραψε ο καρδινάλιος Φερνάντες.

Εκτός από τη «συλλυτρώτρια», το έγγραφο ασχολήθηκε επίσης εκτενώς με τον τίτλο της Παναγίας ως «Μεσίτριας Ολων των Χαρίτων», αναλύοντας τη σχετική διδασκαλία της Εκκλησίας – το γραφείο δόγματος κατέληξε ότι «ορισμένοι τίτλοι, όπως αυτός, έχουν όρια που δεν ευνοούν την ορθή κατανόηση της μοναδικής θέσης της Μαρίας». Η επιτροπή ενθάρρυνε τη χρήση άλλων εκφράσεων για την Παναγία, συγκεκριμένα τίτλων που αναφέρονται στη μητρότητά της, συμπεριλαμβανομένων των «Μητέρα του Θεού» και «Μητέρα του Πιστού Λαού του Θεού».

«Είναι η μητέρα που έδωσε στον κόσμο τον αυτουργό της λύτρωσης και της χάριτος, που στάθηκε σταθερή στους πρόποδες του Σταυρού (βλ. Ιωάννης 19:25), υποφέροντας δίπλα στον γιο της και προσφέροντας τον πόνο της μητρικής της καρδιάς που τρυπήθηκε από το σπαθί (βλ. Λουκάς 2:35)» ανέφερε το έγγραφο. «Από την Ενσάρκωση μέχρι τον Σταυρό και την Ανάσταση, ενώθηκε με τον Χριστό με έναν τρόπο που είναι μοναδικός και που ξεπερνά κατά πολύ οποιονδήποτε άλλο πιστό».