Ξεκινά το ευρωπαϊκό mega-μετρό: Η γραμμή Αθήνα – Λισαβόνα μέσω Μιλάνου και Μαδρίτης

Η Ευρώπη ευθύνεται για περίπου το 25% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αν και η αεροπορία αντιστοιχεί μόλις στο 3% σε παγκόσμια κλίμακα, παραμένει ένας από τους τομείς που επιβαρύνουν σημαντικά το κλίμα στην ήπειρο. Αντίθετα, τα τρένα υψηλής ταχύτητας εκπέμπουν έως και 90% λιγότερο CO₂ ανά διαδρομή, ωστόσο εξακολουθούν να αποτελούν τη «δεύτερη επιλογή» για πολλά ταξίδια, ακόμη και μικρών αποστάσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο, παρουσιάζεται το φιλόδοξο σχέδιο Starline, που προτείνει τη δημιουργία ενός «μεγα-μετρό ευρωπαϊκής κλίμακας». Πρόκειται για ένα δίκτυο πέντε γραμμών υψηλής ταχύτητας, συνολικού μήκους 22.000 χιλιομέτρων, το οποίο θα συνδέει σχεδόν 40 πόλεις σε όλη την ήπειρο. Από τη Μαδρίτη έως το Βερολίνο, μέσω Παρισιού και Ρώμης, αλλά και με γραμμές που θα φτάνουν έως το Κίεβο και την Κωνσταντινούπολη, το σχέδιο φιλοδοξεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που ταξιδεύουν οι Ευρωπαίοι.

Το Starline έχει αναπτυχθεί από τη δεξαμενή σκέψης «21st Europe», η οποία συνεργάζεται με «τις πιο φωτεινές ιδέες της ηπείρου» για την προώθηση καινοτόμων λύσεων. Σύμφωνα με τους εμπνευστές του, πρόκειται για μια «τολμηρή μετάβαση προς τον σιδηρόδρομο υψηλής ταχύτητας», που επιδιώκει όχι μόνο τη βελτίωση της συνδεσιμότητας, αλλά και την επίτευξη του στόχου της ΕΕ για μηδενικές καθαρές εκπομπές έως το 2050.

Οι πέντε γραμμές του Starline

Το σχέδιο περιλαμβάνει πέντε βασικές γραμμές:

• Γραμμή Α: Από Νάπολη έως Ελσίνκι.
• Γραμμή Β: Από Λισαβόνα έως Κίεβο, με ενδιάμεση στάση στη Μαδρίτη.
• Γραμμή Γ: Από Μαδρίτη έως Κωνσταντινούπολη, με στάση στη Βαρκελώνη.
• Γραμμή Δ: Από Δουβλίνο έως Κίεβο.
• Γραμμή Ε: Από Μιλάνο έως Όσλο.

Έτσι, όλες οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αλλά και πόλεις όπως η Μασσαλία, η Βαρκελώνη, το Λίβερπουλ και το Μόναχο, θα ενταχθούν σε ένα συνεκτικό δίκτυο που θα θυμίζει περισσότερο αστικό μετρό παρά τα σημερινά αποσπασματικά εθνικά συστήματα.

Μια νέα εποχή για τον ευρωπαϊκό σιδηρόδρομο

Η Ευρώπη έχει μακρά παράδοση στον σιδηρόδρομο, από τη «χρυσή εποχή» των νυχτερινών τρένων έως το Interrail που προσελκύει κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες ταξιδιώτες. Ωστόσο, οι διεθνείς σιδηροδρομικές συνδέσεις παραμένουν κατακερματισμένες, αργές και συχνά ακριβότερες από τις αεροπορικές. Το Starline φιλοδοξεί να αλλάξει αυτή την πραγματικότητα, προσφέροντας μια ενιαία εμπειρία ταξιδιού σε όλη την ήπειρο.

Πράσινη ενέργεια και έξυπνη διαχείριση

Η πρόταση δεν περιορίζεται στην ταχύτητα. Προβλέπει την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας –ηλιακής, αιολικής και αποθήκευσης σε μπαταρίες– για τη λειτουργία των σταθμών και της υποδομής. Περιλαμβάνει επίσης «έξυπνη» διαχείριση ενέργειας, με αποθήκευση πλεονάζουσας παραγωγής και βελτιστοποίηση κατανάλωσης σε πραγματικό χρόνο, μειώνοντας το κόστος και αυξάνοντας την ενεργειακή ανθεκτικότητα.

Ενιαία εμπειρία για όλους τους επιβάτες

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του Starline είναι η πρόβλεψη για κοινά τρένα, σταθμούς, συστήματα εισιτηρίων και υπηρεσίες σε όλες τις γραμμές. Τα νέα τρένα θα διαθέτουν ζώνες ησυχίας, χώρους εργασίας και οικογενειακές ενότητες, καταργώντας τις παραδοσιακές τάξεις και προωθώντας μια πιο δημοκρατική εμπειρία ταξιδιού.

Η άνεση στις μεγάλες αποστάσεις θεωρείται καθοριστική: εργονομικά καθίσματα, ενσωματωμένοι χώροι καφέ και κοινόχρηστες περιοχές θα μετατρέπουν το ταξίδι σε εμπειρία και όχι απλή μετακίνηση. Παράλληλα, το δίκτυο θα διαθέτει ειδικούς χώρους μεταφοράς φορτίου, περιορίζοντας την ανάγκη για αεροπορικές μεταφορές μικρών αποστάσεων και την επιβάρυνση του οδικού δικτύου.

Μια ευρωπαϊκή πρόκληση με παγκόσμιο αντίκτυπο

Αν το φιλόδοξο σχέδιο υλοποιηθεί, θα αποτελέσει την πρώτη ολοκληρωμένη διακρατική σιδηροδρομική υποδομή στην ιστορία της Ευρώπης. Οι εμπνευστές του επισημαίνουν ότι η επιτυχία του θα εξαρτηθεί όχι μόνο από την τεχνική αρτιότητα, αλλά και από την πολιτική βούληση και τη συνεργασία των κρατών-μελών.

Σε μια εποχή όπου η κλιματική κρίση απαιτεί ριζικές λύσεις, το Starline προτείνει έναν δρόμο που συνδυάζει οικολογική ευαισθησία, τεχνολογική καινοτομία και ευρωπαϊκή συνοχή. Ένα τρένο που δεν μεταφέρει απλώς ανθρώπους ή εμπορεύματα, αλλά την ίδια την ιδέα μιας Ευρώπης πιο ενωμένης και πιο βιώσιμης.