ΗΠΑ: Το ασύλληπτο πυρηνικό αποτύπωμα στα Νησιά Μάρσαλ

Οι δοκιμές πυρηνικών όπλων προκαλούν ανθρώπινα και περιβαλλοντικά δεινά που διαρκούν για γενιές — κάτι που γνωρίζουν καλά οι κάτοικοι των Νησιών Μάρσαλ, όπου οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν 67 πυρηνικές εκρήξεις μεταξύ 1946 και 1958. Η συνολική ισχύς τους ήταν ισοδύναμη με μια βόμβα τύπου Χιροσίμα κάθε μέρα για 20 χρόνια.

Οι συνέπειες ήταν καταστροφικές: σε ορισμένα νησιά, το 55% των καρκίνων αποδίδεται στις δοκιμές, ενώ η ραδιενεργή σκόνη ταξίδεψε παγκοσμίως, προκαλώντας περίπου 100.000 επιπλέον θανάτους από καρκίνο.

Στο μικρό νησί Runit, ένας τεράστιος θόλος από σκυρόδεμα καλύπτει 85.000 κυβικά μέτρα ραδιενεργών αποβλήτων. Το έδαφος κάτω από τον θόλο δεν έχει στεγανοποιηθεί, με αποτέλεσμα η ραδιενέργεια να διαρρέει και να καθιστά το νησί μόνιμα ακατοίκητο. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής αλλαγής απειλεί τον θόλο, προκαλώντας φόβους για νέα διαρροή. Οι ειδικοί τον αποκαλούν «θολό θόλο».

Συνέπειες για τους κατοίκους

Οι κάτοικοι του Enewetak Atoll και άλλων νησιών δεν μπορούν ούτε να πουλήσουν τα προϊόντα τους, όπως οι καρύδες, λόγω της ραδιενέργειας. Η παραδοσιακή ζωή και ο πολιτισμός τους έχουν καταρρεύσει, με τους νέους να χάνουν δεξιότητες όπως η πλοήγηση στη θάλασσα, απαραίτητη για εμπόριο και κοινωνική ζωή. Ο ΟΗΕ τονίζει ότι οι επιπτώσεις δεν είναι μόνο σωματικές, αλλά και πολιτισμικές και ψυχολογικές.

Η δοκιμή “Castle Bravo” και το Bikini Atoll

Το Bikini Atoll υπήρξε το σημείο της μεγαλύτερης πυρηνικής δοκιμής των ΗΠΑ, «Castle Bravo», 1.000 φορές ισχυρότερης από τη βόμβα της Χιροσίμα. Οι κάτοικοι εκδιώχθηκαν «για το καλό της ανθρωπότητας» και ποτέ δεν επέστρεψαν μόνιμα, καθώς τα επίπεδα ραδιενέργειας παραμένουν πολύ υψηλά.

Το γειτονικό Rongelap Atoll καλύφθηκε από ραδιενεργή στάχτη, προκαλώντας οξείες ασθένειες από ακτινοβολία στους κατοίκους.

Η παγκόσμια κληρονομιά των δοκιμών

Εκτός από τις ΗΠΑ, και η Γαλλία πραγματοποίησε 193 πυρηνικές δοκιμές στον Ειρηνικό (έως το 1996), με 110.000 άτομα να νοσούν από ραδιενεργές ασθένειες. Το 1996 υπογράφηκε η Συνθήκη Ολοκληρωτικής Απαγόρευσης Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT), αλλά οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα δεν την έχουν επικυρώσει. Μετά το 1996, μόνο η Ινδία, το Πακιστάν και η Βόρεια Κορέα πραγματοποίησαν δοκιμές.

Η πρόσφατη πρόταση του Τραμπ για επανέναρξη δοκιμών θεωρείται επικίνδυνη και ανεύθυνη, με τον φόβο ότι θα ξεκινήσει νέος πυρηνικός ανταγωνισμός.

Τα Νησιά Μάρσαλ παραμένουν αιώνιοι μάρτυρες της πυρηνικής εποχής: Το πλουτώνιο-239 που υπάρχει εκεί έχει χρόνο ημιζωής 24.110 χρόνια.