- Advertisement -
Στην καρδιά της Ευρώπης, η Σλοβακία –μια χώρα μόλις 5,4 εκατομμυρίων κατοίκων– υπήρξε για δεκαετίες το παγκόσμιο κέντρο παραγωγής αυτοκινήτων ανά κάτοικο. Γνωστή ως το «Ντιτρόιτ της Ευρώπης», η αυτοκινητοβιομηχανία της αντιπροσωπεύει περίπου το 11% του ΑΕΠ, τη μισή βιομηχανική παραγωγή και το 10% της συνολικής απασχόλησης.
Με ισχυρούς παίκτες όπως η Volkswagen, η Stellantis, η Jaguar Land Rover και η Kia, η Σλοβακία μετατράπηκε σε εξαγωγική δύναμη, παράγοντας σχεδόν ένα εκατομμύριο οχήματα ετησίως – περισσότερα από χώρες με πολύ μεγαλύτερη αγορά, όπως η Ιταλία.
Το 2025, η Kia ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει στην Εσθονία την παραγωγή του EV4, του πρώτου 100% ηλεκτρικού μοντέλου της που θα κατασκευάζεται στην Ευρώπη, ενώ η Volvo Cars σχεδιάζει νέο εργοστάσιο ηλεκτρικών οχημάτων κοντά στην πόλη Košice.
Από τη βιομηχανική άνθηση στην αβεβαιότητα
Από τη δεκαετία του 1970, με τη δημιουργία της BAZ (Bratislavské Automobilové Závody), έως την ένταξη της χώρας στην ΕΕ το 2004, η αυτοκινητοβιομηχανία αποτέλεσε τη ραχοκοκαλιά της οικονομικής ανόρθωσης της Σλοβακίας. Ο τομέας απασχολεί πάνω από 80.000 εργαζομένους άμεσα, ενώ χιλιάδες άλλοι εξαρτώνται έμμεσα από αυτόν.
Ακόμη και η μοναδική εγχώρια μάρκα, η K-1 Engineering, με το μοντέλο Attack Roadster που συναρμολογείται στη Μπρατισλάβα, υπήρξε σύμβολο τεχνικής δεξιοτεχνίας και δημιουργικότητας. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, το οικοδόμημα που κράτησε τη μικρή χώρα στην κορυφή αρχίζει να τρίζει.
Δασμοί, φόροι και γεωπολιτικές πιέσεις
Η Σλοβακία βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με έναν τριπλό κλοιό: εμπορικούς δασμούς, αυξανόμενη φορολογία και πολιτική αβεβαιότητα. Οι αμερικανικοί δασμοί που επιβλήθηκαν την περίοδο Τραμπ εξακολουθούν να επηρεάζουν το εμπόριο, πλήττοντας τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ –οι οποίες αποτελούν περίπου το 4% του συνολικού όγκου και βασίζονται κατά 80% στα αυτοκίνητα.
Οι δασμοί παραμένουν ο σημαντικότερος βραχυπρόθεσμος κίνδυνος για τη βιομηχανία, περισσότερο ακόμη και από τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση. Αν και οι εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ–ΕΕ έχουν σταθεροποιηθεί και οι δασμοί έχουν μειωθεί στο 15%, οι εταιρείες εξακολουθούν να θεωρούν το περιβάλλον ασταθές, γεγονός που αποθαρρύνει επενδύσεις.
Παράλληλα, η κυβέρνηση του Ρόμπερτ Φίτσο έχει προκαλέσει αναστάτωση στον επιχειρηματικό κόσμο με την αύξηση της φορολογίας στις επιχειρήσεις και την επιβολή νέων φόρων στις τράπεζες και στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές. Αν και οι κινήσεις αυτές στοχεύουν στη μείωση του ελλείμματος και στη χρηματοδότηση κοινωνικών προγραμμάτων, η αυτοκινητοβιομηχανία τις χαρακτηρίζει αντιαναπτυξιακές.
Οι επενδυτές αποχωρούν
Η εμπιστοσύνη των επενδυτών μειώνεται αισθητά. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 36% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη Σλοβακία δεν θα επανεπένδυαν, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από το 19% πριν από δύο χρόνια.
Η Volkswagen επέλεξε την Πορτογαλία για την παραγωγή του νέου ηλεκτρικού μοντέλου ID.1, ενώ η Stellantis αποφάσισε να μεταφέρει την παραγωγή ενός ηλεκτρικού οχήματος στην Ισπανία, αφήνοντας εκτός τη Σλοβακία.
Ο Αλεξάντερ Ματούσεκ, πρόεδρος της Ένωσης Αυτοκινητοβιομηχανίας της Σλοβακίας, προειδοποιεί: «Αν δεν έρθουν νέα μοντέλα, οι όγκοι παραγωγής θα μειώνονται σταδιακά. Η χώρα έχει γίνει ακριβή και απρόβλεπτη».
Ο ίδιος αποδίδει μέρος της απώλειας ανταγωνιστικότητας στην πολιτική απομάκρυνση της κυβέρνησης Φίτσο από τη Δύση και τη στροφή προς τη Μόσχα, επισημαίνοντας ότι η γεωπολιτική επηρεάζει πλέον άμεσα την επενδυτική εικόνα της χώρας.
Ένα μέλλον υπό διαπραγμάτευση
Η Σλοβακία, που κάποτε θεωρούνταν υπόδειγμα βιομηχανικής επιτυχίας και ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, κινδυνεύει τώρα να εξελιχθεί σε παράδειγμα προς αποφυγή. Η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, οι φορολογικές πιέσεις και η αβεβαιότητα στις διεθνείς σχέσεις δοκιμάζουν την ανθεκτικότητα του πιο εξαγωγικού τομέα της.
Το μέλλον θα εξαρτηθεί από το αν η Μπρατισλάβα θα καταφέρει να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και να επαναφέρει τη σταθερότητα που έκανε τη χώρα, επί χρόνια, τη μικρότερη αλλά πιο αποδοτική αυτοκινητοπαραγωγό της Ευρώπης.
Comments are closed.