Economist: «Η δημοκρατία στην Τουρκία κρέμεται από μια κλωστή»

Η Τουρκία βρίσκεται «στο χείλος ενός μεγάλου κινδύνου. Οδεύουμε σε ένα δρόμο όπου οι εκλογές και οι ψήφοι θα χάσουν το νόημά τους». Αυτή ήταν η προειδοποίηση του Εκρέμ Ιμάμογλου, του φυλακισμένου βασικού πολιτικού αντιπάλου του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για τη χθεσινή ημέρα, κατά την οποία δικαστήριο αναμενόταν να αποφανθεί σχετικά με τη νομιμότητα του συνεδρίου του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης το 2023 και πιθανόν να αποπέμψει από τη θέση του τον ηγέτη του κόμματος Οζγκούρ Οζέλ. Τελικά το δικαστήριο ανέβαλε την απόφαση, η οποία στηρίζεται σε φερόμενες παρατυπίες, για τις 24 Οκτωβρίου. Αλλη μια πολιτική κρίση ταλανίζει την Τουρκία.

Ο Economist συμφωνεί τονίζοντας: «Από μια κλωστή κρέμεται η δημοκρατία στην Τουρκία». Περισσότερα από 500 στελέχη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, μεταξύ των οποίων και 16 δήμαρχοι, έχουν φυλακιστεί αναμένοντας να δικαστούν σε μια ξεχωριστή, εκτεταμένη νομική έρευνα για φερόμενες διασυνδέσεις με διαφθορά και τρομοκρατία. Εάν το δικαστήριο αποφασίσει τον επόμενο μήνα να ακυρώσει το συνέδριο του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θα αφαιρέσει από τον Οζέλ τη θέση του επικεφαλής του κεμαλικού κόμματος.

Η υπόθεση θεωρείται ως άλλη μια δοκιμασία της ασταθούς ισορροπίας της Τουρκίας μεταξύ δημοκρατίας και αυταρχισμού. Απειλεί να εμβαθύνει την αναταραχή και τις εσωτερικές διαμάχες στο στρατόπεδο της αντιπολίτευσης, ενισχύοντας τις πιθανότητες του Ερντογάν να παρατείνει την 22ετή διακυβέρνησή του.

Ο καθαιρεθείς δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, βρίσκεται μέχρι στιγμής στο επίκεντρο της προσοχής. Η φυλάκισή του τον Μάρτιο για κατηγορίες διαφθοράς πυροδότησε τις μεγαλύτερες διαμαρτυρίες στην Τουρκία εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία και την απότομη πτώση της λίρας. Τώρα, απειλείται η συνολική δομή του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος – την Κυριακή, χιλιάδες Τούρκοι διαμαρτυρήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και την Αγκυρα σε μεγάλες διαδηλώσεις. Μιλώντας στους συγκεντρωμένους, ο ηγέτης του κόμματος, Οζγκούρ Οζέλ, τόνισε ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να κρατηθεί στην εξουσία υπονομεύοντας τους δημοκρατικούς κανόνες και καταστέλλοντας τη διαφωνία μετά τις νίκες της αντιπολίτευσης στις τοπικές εκλογές τον περασμένο χρόνο. Επίσης ζήτησε τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών. «Αυτή η υπόθεση είναι πολιτική», ανέφερε. «Οι κατηγορίες είναι συκοφαντίες. Οι σύντροφοί μας είναι αθώοι. Αυτό που γίνεται είναι πραξικόπημα – ένα πραξικόπημα εναντίον του μελλοντικού προέδρου, εναντίον της μελλοντικής κυβέρνησης. Θα αντισταθούμε, θα αντισταθούμε, θα αντισταθούμε».

Η κυβέρνηση Ερντογάν, μέσω της δικαστικής εξουσίας που ελέγχει, έχει βαλθεί να διαλύσει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ή να περιορίσει την απήχησή του. Ο επικεφαλής του κόμματος στην Κωνσταντινούπολη απομακρύνθηκε από το αξίωμά του νωρίτερα αυτόν τον μήνα, αφού δικαστήριο αποφάσισε ότι οι ψήφοι των αντιπροσώπων στο επαρχιακό συνέδριο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος τον Οκτώβριο του 2023 επηρεάστηκαν από πληρωμές σε μετρητά. Το δικαστήριο όρισε τον πρώην αντιπρόεδρο του κόμματος, Γκιουρσέλ Τεκίν, ως προσωρινό επικεφαλής στην Κωνσταντινούπολη. Οι Ρεπουμπλικανοί στη συνέχεια απέβαλαν τον Τεκίν από το κόμμα και η ηγεσία του κόμματος αρνήθηκε να τον συναντήσει, δίνοντας μια γεύση από το τι μπορεί να ακολουθήσει εσωκομματικά την απόφαση του δικαστηρίου στις 24 Οκτωβρίου.

Το δικαστήριο διέταξε το κεμαλικό κόμμα και τις εκλογικές επιτροπές του να υποβάλουν πληροφορίες σχετικά με τα προγραμματισμένα κομματικά συνέδρια την επόμενη εβδομάδα. Το κεντρώο κόμμα αρνείται τις κατηγορίες εναντίον του και στις δημοσκοπήσεις φέρεται να έχει τα ίδια ποσοστά με το κυβερνών συντηρητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του τούρκου προέδρου.