Το παζάρι του Τραμπ και το στοίχημα του Κιέβου

^«Αν υπήρχε Νομπέλ για την υπομονή, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα το κέρδιζε με διαφορά», γράφει από τις ΗΠΑ ο Έντουαρντ Λους των «Financial Times», με φόντο τα δαιδαλώδη διπλωματικά ζιγκ-ζαγκ της εποχής Τραμπ 2.0 στο Ουκρανικό: έναν πόλεμο που μαίνεται εδώ και 44 μήνες στα εδάφη της Ευρώπης, για τον οποίο ο αμερικανός πρόεδρος λέει ξανά και ξανά πως «δεν είναι δικός μου».

Αφότου υπέμεινε στωικά τον περασμένο Φεβρουάριο τις πρωτοφανείς προσβολές στο Οβάλ Γραφείο, ο ουκρανός πρόεδρος πλέον χαρακτηρίζει «επιτυχημένη» την τελευταία συνάντησή τους, την περασμένη εβδομάδα – κόντρα στα γραφόμενα ότι ήταν σχεδόν εξίσου τεταμένη, με τον Ντόναλντ Τραμπ να ζητά αρχικά την εκχώρηση όλου του Ντονμπάς (κατεχόμενου και μη) στον ρώσο εισβολέα, όπως του είχε ζητήσει ένα 24ωρο νωρίτερα τηλεφωνικά ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν.

Αν και ο Ζελένσκι δεν πήρε από τις ΗΠΑ τους πυραύλους Tomahwak που τόσο επιθυμούσε, απέκρουσε με τις «πλάτες» των Ευρωπαίων τις πιέσεις για «ειρήνη μέσω παράδοσης» και τώρα, μετά το «ναυάγιο» της Βουδαπέστης, λέει ότι θεωρεί «καλό συμβιβασμό» την πρόταση Τραμπ για «πάγωμα» του πολέμου στις υφιστάμενες γραμμές του μετώπου. Σχέδιο που ο ίδιος και οι Ευρωπαίοι του «συνασπισμού των προθύμων» είχαν ήδη σπεύσει να επαινέσουν, με την επισήμανση ότι δεν θα συνιστά αλλαγή συνόρων, αλλά «αφετηρία των διαπραγματεύσεων».

Η Ρωσία το είχε απορρίψει, αξιώνοντας συνολική διευθέτηση και οδηγώντας τελικά σε ακύρωση από την Ουάσιγκτον της προαναγγελθείσας από τον Τραμπ συνάντησής του με τον Πούτιν στην πρωτεύουσα της Ουγγαρίας του ρωσόφιλου ευρωσκεπτικιστική Βίκτορ Όρμπαν. «Δεν ένιωθα ότι θα φτάναμε στο σημείο που έπρεπε, γι’ αυτό την ακύρωσα. Αλλά θα την κάνουμε στο μέλλον», είπε ο Τραμπ έχοντας στο πλευρό του τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, στον Λευκό Οίκο, αργά το βράδυ της Τετάρτης, ενόσω το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωνε κυρώσεις στη Ρωσία (τις πρώτες της δεύτερης διακυβέρνησης Τραμπ) κατά των πετρελαϊκών κολοσσών Rosneft και τη Lukoil, στοχεύοντας στην πολεμική οικονομία της Μόσχας και εμμέσως στις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου πρωτίστως στην Κίνα και στην Ινδία.

Συντονισμένη όψιμα στο πλαίσιο αύξησης των πιέσεων προς το Κρεμλίνο, η σημαντική μεταστροφή των ΗΠΑ συνέβη λίγες ώρες πριν από την κρίσιμη για το Ουκρανικό σύνοδο κορυφής της ΕΕ της Πέμπτης και παραμονή της χθεσινής συνάντησης της «συμμαχίας των προθύμων», παρουσία του Ζελένσκι. Συνέπεσε χρονικά με την έγκριση του 19ου πακέτου των ευρωπαϊκών κυρώσεων (που περιλαμβάνει πλήρη απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου από το 2027, ανοίγοντας έτσι πρακτικά τη «στρόφιγγα» στις εισαγωγές αμερικανού LNG) και την επεξεργασία από Κίεβο και Ευρωπαίους ενός σχεδίου «κατάπαυσης του πυρός» στην Ουκρανία, όπως είπε ο Ζελένσκι. Φέρεται να προβλέπει μεταξύ άλλων ένα ειρηνευτικό συμβούλιο υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ (στο πρότυπο του αμφιβόλου μακροημέρευσης ειρηνευτικού σχεδίου για τη Γάζα), με βασική επιδίωξη τη διασφάλιση ότι ο αμερικανός πρόεδρος θα παραμείνει στο πλευρό τους, στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία.

Με το «μπαλάκι» σε αυτό το επιταχυνόμενο πλέον γεωπολιτικό πινγκ-πονγκ πίσω στο τερέν του μαξιμαλιστή Βλαντίμιρ Πούτιν (ο Κιρίλ Ντμίτριεφ, ειδικός απεσταλμένος του ρώσου προέδρου, δήλωσε χθες στο πρακτορείο Reuters ότι βρίσκεται στις ΗΠΑ για προγραμματισμένη εδώ και καιρό συνάντηση, χωρίς να δώσει περαιτέρω διευκρινίσεις) ερωτηματικό παραμένει η μετέπειτα στάση του εσαεί απρόβλεπτου Τραμπ.

Προφανώς στην παρούσα φάση επέλεξε να αποφύγει ένα φιάσκο ανάλογο με εκείνο της αυγουστιάτικης συνάντησης με τον Πούτιν στην Αλάσκα, ενόσω η αμερικανική ισχύς δοκιμάζεται ήδη με το ειρηνευτικό σχέδιο για τη Γάζα και ο ίδιος ετοιμάζεται για την κρίσιμη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, στις 30 Οκτωβρίου, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του APEC, στη Νότια Κορέα. Αν και θεωρεί το Ουκρανικό κορωνίδα της επιδίωξής του για το Νομπέλ Ειρήνης, για τον Τραμπ το μεγάλο ντιλ είναι στον Ειρηνικό και τελικά μια νέα Γιάλτα, με το Κίεβο και τους επανεξοπλιζόμενους Ευρωπαίους να πληρώνουν ήδη ένα πολλαπλά βαρύ κόστος.