Το εγχειρίδιο του (καλού ή κακού) δελφίνου

Την εποχή του ισχυρού δικομματισμού οι δελφίνοι ήταν ένα είδος πολιτικού που ευδοκιμούσε στα μεγάλα κόμματα. Κάθε ένα τους είχε αρκετά «πρωθυπουργήσιμα» μεγαλοστελέχη κι αυτά ήταν ζωντανές αποδείξεις της κομματικής δύναμης. Αργότερα, στην περίοδο 2019-2024, οι βουλές τους δεν απασχόλησαν αρκετά τις πολιτικές και παραπολιτικές στήλες των εφημερίδων. Οι παρόντες στα υπουργικά συμβούλια του Μητσοτάκη έπαιρναν μπλε φακέλους και όφειλαν να υλοποιούν τους στόχους τους, ενώ στην αξιωματική αντιπολίτευση εμφανίστηκε ένας φωτογενής άγνωστος και κατέλαβε την προεδρική καρέκλα με εντολή της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή την περίοδο, όμως, σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ξανασυζητούν για τη στάση δύο επίδοξων διεκδικητών της ηγεσίας: του Νίκου Δένδια και του Χάρη Δούκα αντίστοιχα. Τι θα μπορούσαν να μάθουν εκείνοι μελετώντας το εγχειρίδιο του καλού – ή κακού, αν προτιμάτε – δελφίνου; Θα μπορούσαν να αποφύγουν σφάλματα που έκαναν άλλοι πριν απ’ αυτούς. Ή και να διδαχθούν από τα δικά τους μέχρι τώρα. Γιατί η εμπειρία στην πολιτική προκύπτει κι από τη λανθασμένη κρίση.

Η σιωπή φωνάζει

Ο Νίκος Δένδιας φέρει τον τίτλο του δελφίνου από το μακρινό 2014, όχι από το 2021 που εμφανίστηκε σαν προστάτης των εθνικών συμφερόντων μέσα στο Ακ Σαράι. Αρκετοί στη νεοδημοκρατική ΚΟ τον αναγνωρίζουν ως τέτοιο. Οι διφορούμενες δηλώσεις, με τις οποίες εκφράζει «προβληματισμούς» για διάφορες κυβερνητικές αποφάσεις, είναι το σήμα κατατεθέν του. Εντάξει, βιτριολικοί στο κόμμα του επιμένουν ότι έχει χτίσει το brand του κι αλλιώς: με φιέστες σκηνοθετημένες για να προκαλούν ζήλια στον Καμμένο, σαν την παρουσίαση της βιοκλιματικής πρόσοψης του Πενταγώνου. Η εκκωφαντική σιωπή του όποτε η κυβέρνηση φθείρεται, ωστόσο, κραυγάζει τις πολιτικές του φιλοδοξίες – και οι κραυγές καταλήγουν συχνά να ακούγονται σαν φασαρία.

Το μέτρημα μετράει

Από το περιβάλλον του δεν έχουν πάψει να θυμίζουν ότι εκπροσωπεί το 40% του ΠΑΣΟΚ που δεν ψήφισε Ανδρουλάκη. Ο ίδιος ο Χάρης Δούκας δείχνει αποφασισμένος να εκφράζει τους αριστερόστροφους του Κινήματος – κι αν μπορεί, να απευθυνθεί και στους αριστερούς που δεν το ψηφίζουν. Βέβαια, η επιμονή με την οποία επιχειρεί να καλύψει αυτή τη ζήτηση απομακρύνει όσους βρίσκονται εγγύτερα στη δεύτερη πράσινη ψυχή. Η τελευταία εκλογική δεξαμενή δεν είναι διόλου αμελητέα, υποστηρίζουν δημοσκόποι. Παρ’ όλα αυτά, ο δήμαρχος φαίνεται σαν να την αγνοεί, αφού πέφτει στην παγίδα που συνήθως στήνεται σε όσους μετράνε απρόσεκτα.

Η αυτοπεποίθηση πληγώνει

Το λάθος δεν ήταν το δολοφονικό βλέμμα με το οποίο αναζήτησε εκείνον που του έριξε τον καφέ ενώ έμπαινε στη Χαριλάου Τρικούπη τον Σεπτέμβριο του 2007. Ηταν, σύμφωνα με την εκτίμηση που επικράτησε αργότερα (αφού έχασε στην εσωκομματική αναμέτρηση από τον Γιώργο Παπανδρέου), η δήλωση «και εγώ ως μελλοντικός ηγέτης όλης της παράταξης συγχωρώ τους ταλαίπωρους ανθρώπους, συγχωρώ τους επαγγελματίες που γίνονται καθοδηγούμενα όργανα σε μια αθλιότητα. Υπονομεύουν την παράταξη. Εχουν ευθύνες αυτοί που καθοδηγούν και υποθάλπουν αυτή την αντιαισθητική κατάσταση». Ο Βαγγέλης Βενιζέλος είχε διακρίνει μια παπανδρεϊκή συνωμοσία εις βάρος του παρότι ο Ρέλλος χαρακτηριζόταν από αστυνομικές πηγές «ψυχικά διαταραγμένο άτομο» κι είχε στο βιογραφικό του άλλες δύο παρόμοιες επιθέσεις (μία με μπογιά εναντίον του ΠτΔ, Κωστή Στεφανόπουλου, και μία με αβγά κατά των παρισταμένων σε μνημόσυνο του Ανδρέα Παπανδρέου). Η σιγουριά με την οποία ανακήρυξε εαυτόν πρόεδρο πριν καν ξεκινήσει επισήμως η προεκλογική περίοδος ενόχλησε, ανέφεραν τότε ψυχογράφοι της πράσινης βάσης. Η υπερβολική αυτοπεποίθηση, επομένως, δεν είναι πάντα αποτελεσματικό όπλο.

Η έκθεση χρειάζεται

Οταν η Ρένα Δούρου πέτυχε την πρώτη μεγάλη συριζαϊκή νίκη, το 2014, στο κόμμα της πείστηκαν ότι έρχεται η σειρά τους. Οταν τη γιόρτασε ζητώντας απ’ όλους τους υπόλοιπους να κάνουν ένα βήμα πίσω, πολλοί εντός κι εκτός ΣΥΡΙΖΑ ένιωσαν πως επιβεβαίωσε την πρόθεσή της να ανεβεί κάποτε και στον 7ο όροφο της Κουμουνδούρου. Το κουτσομπολιό ήταν τόσο θορυβώδες που είχε δώσει μέχρι και συνέντευξη για να πει «δεν επιδιώκω να είμαι δελφίνος ή ανταγωνιστής» του Τσίπρα. Πάντως, στα χρόνια της πρώτης φοράς Αριστερά δεν δίστασε να διαφοροποιηθεί απ’ αυτόν όπως κάθε δυνητικός διεκδικητής της κομματικής εξουσίας είθισται να κάνει. Το σφάλμα που της καταλογίστηκε είναι ότι φρόντιζε να βγάζει τον εαυτό της έξω από το κάδρο κάθε φορά που η κυβερνώσα Αριστερά αντιμετώπιζε πρόβλημα. Απέφευγε τόσο συχνά να εκτεθεί προκειμένου να μην πληρώσει το πολιτικό κόστος που τελικά ξεχάστηκε ως εναλλακτική, ισχυρίζονται κακές αριστερές γλώσσες.

Πρέπει να τους πείσεις όλους

Το μακρινό 2008 οι νεοδημοκράτες περίμεναν πότε θα δοθεί η μάχη ανάμεσα στην Ντόρα Μπακογιάννη και τον Δημήτρη Αβραμόπουλο για την ηγεσία του κόμματός τους. Αμφότεροι θεωρούσαν ότι θα λάβουν το δαχτυλίδι από τον Καραμανλή τον νεότερο αλλά και πως έχουν τα φόντα να τον διαδεχθούν ως εκλεκτοί της καραμανλικής φυλής. Τελικά, στην πρώτη ανοιχτή γαλάζια ανάδειξη αρχηγού ο Σαμαράς νίκησε, ενώ ο Αβραμόπουλος αποσύρθηκε από την κούρσα (προσφέροντας τη στήριξή του στον Μεσσήνιο που ήταν αουτσάιντερ, αφού είδε πως δεν ξεκολλούσε από την τρίτη θέση στις δημοσκοπήσεις). Ηθικό δίδαγμα; Ούτε τα έργα βιτρίνας πείθουν τόσους από τη βάση όσους χρειάζεται κανείς για να γίνει αρχηγός, ούτε η βοήθεια των μελών της ΚΟ από μόνη της αρκεί για να κερδίσει.