ΠΟΥ: Ο «θανατηφόρος συνδυασμός» ασθενειών, τραυμάτων και πείνας στη Γάζα απειλεί ολόκληρες γενιές

Η Γάζα αντιμετωπίζει μια υγειονομική «καταστροφή» που θα διαρκέσει για «γενιές ολόκληρες», προειδοποίησε ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) Δρ. Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.

Μιλώντας στο πρόγραμμα Today του BBC Radio 4, ο Δρ. Τέντρος τόνισε ότι απαιτείται τεράστια αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας για να αντιμετωπιστούν οι σύνθετες ανάγκες του πληθυσμού στη Λωρίδα της Γάζας.

Αν και το Ισραήλ έχει επιτρέψει τη διέλευση περισσότερων ιατρικών προμηθειών και άλλης βοήθειας μετά την εκεχειρία με τη Χαμάς στις 10 Οκτωβρίου, ο επικεφαλής του ΠΟΥ υπογράμμισε ότι τα επίπεδα βοήθειας παραμένουν πολύ χαμηλότερα από όσα απαιτούνται για την ανοικοδόμηση του συστήματος υγείας της περιοχής.

Η παρέμβασή του έρχεται καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να ενισχύσουν την εκεχειρία που μεσολάβησαν μετά το ξέσπασμα νέας βίας το περασμένο Σαββατοκύριακο.

Η εκεχειρία και η περιορισμένη ανθρωπιστική βοήθεια

Η συμφωνία χαρακτηρίστηκε από τον Λευκό Οίκο ως η πρώτη φάση ενός ειρηνευτικού σχεδίου 20 σημείων, το οποίο προβλέπει αύξηση της βοήθειας προς τη Γάζα και διανομή της «χωρίς παρεμβάσεις» από καμία πλευρά.

Ο Δρ. Τέντρος χαιρέτισε την εκεχειρία, σημειώνοντας ωστόσο ότι η αύξηση της βοήθειας που ακολούθησε ήταν μικρότερη του αναμενόμενου. Περιέγραψε μια περιοχή που βιώνει λιμό, «ανυπέρβλητους τραυματισμούς», κατάρρευση του συστήματος υγείας και επιδημίες λόγω της καταστροφής των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης.

«Περιορισμένη πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια», πρόσθεσε, «είναι ένας θανατηφόρος συνδυασμός που καθιστά την κατάσταση καταστροφική και πέρα από λόγια».

Αναφερόμενος στις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, υπογράμμισε ότι ο συνδυασμός λιμού και εκτεταμένων ψυχικών προβλημάτων συνιστά κρίση «για τις επόμενες γενιές».

Οι ανάγκες σε βοήθεια και οι περιορισμοί

Ο επικεφαλής του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, Τομ Φλέτσερ, δήλωσε ότι οι οργανώσεις «αντιστρέφουν σταδιακά την κρίση λιμού», αλλά απαιτείται «πολύ περισσότερη βοήθεια».

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ, από τις 10 Οκτωβρίου έχουν εισέλθει στη Γάζα φορτηγά με περισσότερους από 6.700 τόνους τροφίμων, πολύ κάτω από τον στόχο των 2.000 τόνων ημερησίως.

Ο Δρ. Τέντρος ανέφερε ότι χρειάζονται 600 φορτηγά την ημέρα, ενώ σήμερα φτάνουν μόλις 200 έως 300. Κάλεσε τις ισραηλινές αρχές να «αποσυνδέσουν» την ανθρωπιστική βοήθεια από τη γενικότερη σύγκρουση.

Την Κυριακή, το Ισραήλ ανέστειλε προσωρινά τις αποστολές βοήθειας μετά τον θάνατο δύο στρατιωτών του σε επίθεση της Χαμάς, η οποία δήλωσε ότι δεν είχε γνώση των συγκρούσεων. Οι αεροπορικές επιδρομές που ακολούθησαν προκάλεσαν τον θάνατο δεκάδων Παλαιστινίων. Οι παραδόσεις βοήθειας επανεκκίνησαν την επόμενη ημέρα ύστερα από διεθνείς πιέσεις.

Οι όροι της βοήθειας και οι εκκλήσεις του ΠΟΥ

Ο Δρ. Τέντρος ζήτησε να μην «εργαλειοποιείται» η βοήθεια και κάλεσε το Ισραήλ να μην επιβάλλει όρους στη διανομή της, όπως τη σύνδεση με την επιστροφή των σορών ομήρων. Η Χαμάς έχει δεσμευθεί να επιστρέψει τα σώματα, έχοντας παραδώσει μέχρι στιγμής 15 από τα 28.

Είκοσι ζώντες Ισραηλινοί όμηροι απελευθερώθηκαν την περασμένη εβδομάδα με αντάλλαγμα σχεδόν 2.000 Παλαιστινίους κρατούμενους. «Δεν θα έπρεπε να υπάρχουν πρόσθετοι περιορισμοί», δήλωσε ο Δρ. Τέντρος, επισημαίνοντας ότι πρέπει να υπάρξει πλήρης πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια.

Η κατάσταση στα σύνορα και οι ελλείψεις

Το Ισραήλ λειτουργεί δύο σημεία διέλευσης – το Κερέμ Σαλόμ στα νοτιοανατολικά και το Κισουφίμ στο κεντρικό τμήμα της Γάζας. Ο ΠΟΥ ζητά να ανοίξουν όλα τα διαθέσιμα περάσματα και να επιτραπεί η επιστροφή οργανώσεων που έχουν αποκλειστεί από την περιοχή.

Ο Δρ. Τέντρος ανέφερε ότι προμήθειες για την αποκατάσταση του συστήματος υγείας έχουν κατασχεθεί στα σύνορα, καθώς οι ισραηλινές αρχές θεωρούν ότι μπορεί να έχουν στρατιωτική χρήση. «Αν αφαιρεθούν τα στηρίγματα από μια σκηνή νοσοκομείου, δεν μπορεί να στηθεί», είπε χαρακτηριστικά.

Ο απολογισμός και το κόστος της ανοικοδόμησης

Χιλιάδες Παλαιστίνιοι περιμένουν για ιατρικές αεροδιακομιδές, οι οποίες έχουν διακοπεί για δύο εβδομάδες λόγω θρησκευτικών εορτών στο Ισραήλ. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, 700 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους περιμένοντας μεταφορά για θεραπεία.

Η ισραηλινή στρατιωτική εκστρατεία ξεκίνησε μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023, όταν ένοπλοι της Χαμάς σκότωσαν περίπου 1.200 ανθρώπους και πήραν 251 ομήρους. Από τότε, τουλάχιστον 68.229 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί σε ισραηλινές επιθέσεις, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας.

Έκθεση του ΟΗΕ τον Ιούλιο κατέληξε ότι στη Γάζα έχει σημειωθεί λιμός, κάτι που το Ισραήλ αρνείται. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι η ανοικοδόμηση της περιοχής θα κοστίσει 70 δισ. δολάρια, εκ των οποίων το 10% θα χρειαστεί για την αποκατάσταση του συστήματος υγείας.

«Η ειρήνη είναι το καλύτερο φάρμακο», τόνισε ο Δρ. Τέντρος, επισημαίνοντας ότι η εκεχειρία παραμένει εύθραυστη και έχει παραβιαστεί επανειλημμένα. «Είναι τραγικό», πρόσθεσε, «ότι πολλοί που πανηγύρισαν για τη συμφωνία ειρήνης είναι σήμερα νεκροί».