Ποιος είναι ο ρωσικός πύραυλος που ώθησε τον Τραμπ να εγκαταλείψει τη συμφωνία για τα πυρηνικά

Η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει τους τελευταίους μήνες έναν πύραυλο κρουζ, του οποίου η μυστική ανάπτυξη είχε οδηγήσει τον Ντόναλντ Τραμπ να αποχωρήσει από τη συμφωνία ελέγχου πυρηνικών όπλων με τη Μόσχα κατά την πρώτη του προεδρική θητεία, σύμφωνα με δηλώσεις του ουκρανού υπουργού Εξωτερικών.

Τα σχόλια του Αντρίι Σίμπιχα αποτελούν την πρώτη επιβεβαίωση ότι η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει στο πεδίο της μάχης τον πύραυλο εδάφους 9M729, τόσο στην Ουκρανία όσο και σε άλλες περιοχές.

Σύμφωνα με δεύτερο υψηλόβαθμο Ουκρανό αξιωματούχο που μίλησε στο πρακτορείο Reuters, η Ρωσία έχει εκτοξεύσει τέτοιους πυραύλους εναντίον της Ουκρανίας 23 φορές από τον Αύγουστο. Η Ουκρανία είχε καταγράψει επίσης δύο εκτοξεύσεις το 2022. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν απάντησε σε σχετικό αίτημα για σχόλιο.

Ο πύραυλος 9M729 ήταν η αιτία που οδήγησε τις Ηνωμένες Πολιτείες, το 2019, να αποχωρήσουν από τη Συνθήκη για τις Πυρηνικές Δυνάμεις Μέσου Βεληνεκούς (INF). Η Ουάσινγκτον υποστήριξε ότι ο πύραυλος παραβιάζει τη συμφωνία, καθώς έχει βεληνεκές μεγαλύτερο των 500 χιλιομέτρων, κάτι που η Μόσχα αρνήθηκε.

Σύμφωνα με το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών στην Ουάσινγκτον, ο 9M729 μπορεί να φέρει πυρηνική ή συμβατική κεφαλή και διαθέτει βεληνεκές έως 2.500 χιλιομέτρων. Στρατιωτική πηγή ανέφερε ότι ένας τέτοιος πύραυλος που εκτοξεύθηκε στις 5 Οκτωβρίου από τη Ρωσία διένυσε πάνω από 1.200 χιλιόμετρα μέχρι να πλήξει τον στόχο του στην Ουκρανία.

Αντιδράσεις και πολιτικές προεκτάσεις

«Η χρήση από τη Ρωσία του απαγορευμένου από την INF 9M729 εναντίον της Ουκρανίας τους προηγούμενους μήνες καταδεικνύει τον μη σεβασμό του (προέδρου Βλαντίμιρ) Πούτιν προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις διπλωματικές προσπάθειες του Προέδρου Τραμπ για να τερματίσει τον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας», δήλωσε ο Σίμπιχα.

Ο ουκρανός υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ακόμη ότι το Κίεβο υποστηρίζει τις ειρηνευτικές προτάσεις του Τραμπ και πως η Ρωσία πρέπει να δεχθεί τη μέγιστη πίεση για να ωθηθεί προς την ειρήνη. Τόνισε ότι η ενίσχυση της ουκρανικής δύναμης πυρός μεγάλου βεληνεκούς θα μπορούσε να πείσει τη Μόσχα να τερματίσει τον πόλεμο.

Η Ουκρανία έχει ζητήσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες την προμήθεια πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς Τόμαχοκ, οι οποίοι δεν εμπίπτουν στους περιορισμούς της INF, καθώς εκτοξεύονται μόνο από τη θάλασσα. Η Ρωσία έχει χαρακτηρίσει αυτό το ενδεχόμενο «επικίνδυνη κλιμάκωση».

Απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια

Η χρήση του 9M729 ενισχύει το ρωσικό οπλοστάσιο όπλων μεγάλου βεληνεκούς και στέλνει απειλητικά μηνύματα προς την Ευρώπη, την ώρα που ο Τραμπ επιδιώκει μια ειρηνική διευθέτηση, σύμφωνα με δυτικούς στρατιωτικούς αναλυτές.

«Πιστεύω πως ο Πούτιν προσπαθεί να αυξήσει την πίεση στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία», δήλωσε ο Ουίλιαμ Άλμπερκ του Pacific Forum, σημειώνοντας ότι ο 9M729 έχει σχεδιαστεί για να πλήττει στόχους στην Ευρώπη.

Την περασμένη εβδομάδα η Ρωσία προχώρησε σε δοκιμή του πυρηνοκίνητου πυραύλου κρουζ Burevestnik, ενώ ανακοίνωσε και τη δοκιμή της πυρηνοκίνητης τορπίλης Ποσειδών. Ο Λευκός Οίκος δεν σχολίασε τις πληροφορίες για τη χρήση του 9M729.

Ο Ντόναλντ Τραμπ διέταξε τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις να επαναλάβουν τις δοκιμές πυρηνικών όπλων, επικαλούμενος «προγράμματα δοκιμών άλλων χωρών». Μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συνθήκη INF, η Ρωσία είχε ανακοινώσει μορατόριουμ για την ανάπτυξη πυραύλων μέσου βεληνεκούς, αν και η Δύση υποστηρίζει ότι έχει ήδη αναπτύξει αρκετούς 9M729.

Στις 4 Αυγούστου, λίγο πριν τη χρήση των πυραύλων στην Ουκρανία, η Μόσχα δήλωσε ότι η ανάπτυξη πυραύλων μέσου βεληνεκούς που μπορούν να φέρουν πυρηνικές κεφαλές δεν θα υπόκειται πλέον σε περιορισμούς. «Αν φανεί πως η Ρωσία χρησιμοποιεί στην Ουκρανία πυραύλους με βεληνεκές INF, που μπορεί εύκολα να είναι πυρηνικοί, τότε αυτό είναι ένα ζήτημα για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, όχι μόνο για την Ουκρανία», υπογράμμισε ο Τζον Φόρμαν, πρώην βρετανός στρατιωτικός επιτετραμμένος στη Μόσχα και το Κίεβο.