- Advertisement -
«Κάθε ανάσα έχει το δικό της βάρος, παλμό και άλλοτε αποκαλύπτει φόβο, άλλοτε λαχτάρα, άλλοτε πάθος όπως αυτό που εκφράζουν οι ηρωίδες που ερμηνεύω ». Με αυτή τη φράση, η καταξιωμένη λυρική τραγουδίστρια Μυρτώ Παπαθανασίου συνοψίζει τον θεματικό άξονα της ρεσιτάλ συναυλίας της, με τίτλο «Respiro e Sospiro», αλλά και την ουσία της λυρικής τέχνης όπως η ίδια την αντιλαμβάνεται, ως μια βαθιά ανθρώπινη πράξη, μια συνεχή διαπνοή ανάμεσα στη φωνή και την ψυχή. Είναι η πρώτη λυρική τραγουδίστρια που συμμετέχει στον νέο κύκλο «Her Voice» του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή , μια σημαντική διεύρυνση της επιτυχημένης σειράς «Jazz στο Μουσείο» που επιμελείται ο Δημήτρης Τσάκας. Ο φετινός κύκλος ανοίγει το πεδίο σε νέα μουσικά είδη και τρόπους έκφρασης, εστιάζοντας στον γυναικείο λόγο και στη φωνή ως εκφραστή βαθύτερων, διαχρονικών εμπειριών. Λίγο πριν ανέβει στη σκηνή του Αμφιθεάτρου, η Μυρτώ Παπαθανασίου μιλά για την λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην τεχνική, την εσωτερική ανάγκη και τον αγώνα να παραμείνει ειλικρινής σ ένα κόσμο που επιταχύνει
Ο τίτλος της συναυλίας “Respiro e Sospiro” εστιάζει στην ανάσα και τον αναστεναγµό, δύο στοιχεία που δεν είναι µόνο τεχνικά εργαλεία για µια σοπράνο, αλλά και βαθύτατα εκφραστικά σύµβολα. Πώς µεταφράζετε ερµηνευτικά αυτόν τον θεµατικό άξονα µέσα από τα έργα του γαλλικού και ιταλικού ρεπερτορίου της βραδιάς; Με ποιους τρόπους η ανάσα γίνεται για εσάς φορέας συναισθήµατος, αφήγησης;
Ο τίτλος συνοψίζει δύο πράξεις που ναι ο πυρήνας της φωνητικής έκφρασης : respiro την ανάσα και sospiro τον αναστεναγμό. Η πρώτη είναι το σημείο εκκίνησης , η στιγμή πριν από τον ήχο, όπου συγκεντρώνεται όλη η πρόθεση, η σκέψη, το συναίσθημα που πρόκειται να ειπωθεί. Η δεύτερη , το sospiro, είναι η εκτόνωση, η στιγμή που η φωνή μετατρέπει την αναπνοή σε αφήγηση, συναίσθημα, εξομολόγηση. Για μένα η διαδικασία της αναπνοής και της έκφρασης είναι ενιαία. Και είτε μιλάμε για μπαρόκ είτε για βερισμό ή σύγχρονη μουσική, η διαδικασια αυτή παραμένει μία πράξη και δεν διαχωρίζεται σε εποχές ή περιόδους. Είναι η ένωση ανάμεσα στο σώμα και το συναίσθημα, στη σιωπή και τον ήχο, στη στιγμή πριν και μετά το τραγούδι. Αποτελεί την αρχή κάθε αφήγησης και κάθε ανάσα έχει το δικό της βάρος, παλμό και άλλοτε αποκαλύπτει φόβο, άλλοτε λαχτάρα, άλλοτε πάθος όπως αυτό που εκφράζουν οι ηρωίδες που ερμηνεύω. Γίνεται ο αθέατος αφηγητής πίσω από κάθε φράση..
Πόσο επηρεάζει η ακουστική και η αισθητική ενός χώρου όπως το Αµφιθέατρο του Ιδρύµατος Γουλανδρή την ερµηνεία σας και τη σκηνική σας παρουσία;
Στο πλάισιο των συναυλιών «Jazz στο μουσείο» που διοργανώνει ο Δημήτρης Τσάκας με πολλή φροντίδα και αγάπη έτυχε και είδα για πρώτη φορά τον συγκεκριμένο χώρο και πραγματικά μαγεύτηκα τόσο από την αισθητική του όσο και από την ακουστική του. Ο χώρος επιδρά στην ερμηνεία και σε επηρεάζει — όχι μόνο ακουστικά, αλλά και ψυχολογικά. Το Αμφιθέατρο του Ιδρύματος Γουλανδρή έχει μια ιδιαίτερη αύρα. Είναι η απόλυτη συνύπαρξη τεχνης , φωτός και απλότητας. Είναι ένας χώρος ζεστός, με υπέροχη ακουστική , λιτός με όμορφες καμπύλες σαν ένα ξύλινο γλυπτό , και όταν βρίσκομαι στη σκηνή του αισθάνομαι σαν να έχω έναν διάλογο μέσα σε έναν ζωντανό χώρο τεχνης. Και βέβαια μία τέτοια αίθουσα μπορεί να αγκαλιάσει και να ενσωματώσει διαφορετικά είδη μουσικής. Με μεγάλη χαρά δέχτηκα την πρόσκληση του Δημητρη Τσακα , σε έναν έναν νέο κύκλο το « Her voice» που ενσωματώνει και το λυρικό τραγούδι για πρώτη φορά.
Η φωνή είναι το βασικό σας µέσο έκφρασης. Είναι για εσάς απλώς εργαλείο ή φέρει και µια πιο υπαρξιακή διάσταση;
Οχι η φωνή δεν είναι απλώς ένα εργαλείο. Προσωπικά πιστεύω πως είναι κάτι πολύ πιο προσωπικό, σχεδόν υπαρξιακό. Είναι το µόνο «όργανο» που ταυτίζεται απόλυτα µε το σώµα και την ψυχή , δεν το κρατάς στα χέρια σου, είσαι Ό,τι νιώθεις.. Το πώς αναπνέεις, το πώς ζεις, αποτυπώνεται στη φωνή σου.
Η φωνή κουβαλά µνήµη, συγκίνηση, κόπωση, τραύµατα, ελπίδα· είναι ο τρόπος µε τον οποίο το εσωτερικό σου γίνεται ήχος. Γι’ αυτό και κάθε φορά που τραγουδώ, νιώθω πως δεν παρουσιάζω κάτι, αλλά πως εκθέτω ένα κοµµάτι της ύπαρξής µου. Και πραγµατικά πιστεύω πως δεν υπάρχει διαχωρισµός ανάµεσα στο τεχνικό και στο υπαρξιακό, η τεχνική είναι απλώς ο τρόπος να υπηρετήσεις αυτή τη βαθύτερη, ανθρώπινη ανάγκη: να επικοινωνήσεις και να µοιραστείς µε το κοινό κάτι αληθινό µέσα από τον ήχο της ίδιας σου της αναπνοής.
Η σκηνική παρουσία µε µόνη συνοδεία το πιάνο, ειδικά από έναν έµπειρο µουσικό όπως ο Δηµήτρης Γιάκας, δηµιουργεί µια πιο εκτεθειµένη αλλά και ευαίσθητη δυναµική. Πώς επηρεάζει αυτή η µορφή συνεργασίας τον τρόπο µε τον οποίο ερµηνεύετε και επικοινωνείτε µε το κοινό;
Η μορφή της ρεσιτάλ συνεργασίας, με μόνη συνοδεία το πιάνο, είναι ίσως η πιο «γυμνή» αλλά και η πάρα πολύ αληθινή μορφή μουσικής επικοινωνίας. Δεν υπάρχουν σκηνικά, δεν υπάρχει ορχήστρα, δεν υπάρχει όλος αυτός ο μηχανισμός όπως όταν ανεβάζεις σκηνικά μια όπερα. Κάθε αναπνοή, κάθε σκέψη ακούγεται, σχεδόν όπως σε μια συνομιλία. Βέβαια αυτή η συνθήκη απαιτεί να έχεις στο πλάι σου έναν σύμμαχο , έναν συνοδοιπόρο, έναν υπέροχο και έμπειρο όπως σωστά αναφέρατε πιανίστα..
Με τον Δημήτρη Γιάκα υπάρχει μια σχέση εμπιστοσύνης και ευαισθησίας ·φτιάχνουμε μαζί το πρόγραμμα και ανταλλάσουμε ιδέες. Και απ΄τη στιγμή που το έχουμε επιλέξει και κατασταλάξει το δουλεύουμε με υπομονή και αγάπη. Ο τρόπος που «αναπνέει» μαζί μου και που αναπνέουμε μαζί μέσα στη μουσική κάνει τη συνεργασία να μοιάζει περισσότερο με διάλογο παρά με συνοδεία. Υπάρχουν στιγμές που το πιάνο γίνεται προέκταση της φωνής και άλλες που η φωνή αφήνεται να ακουμπήσει πάνω στο πιάνο. Αυτή η συνεχής ανταλλαγή δημιουργεί έναν ζωντανό παλμό, με σκοπο και την ελπίδα να φτάνει στο κοινό, σαν να παρακολουθεί κανείς μια μουσική συνομιλία δύο ανθρώπων που μιλούν την ίδια, πολύ προσωπική γλώσσα.
Ποια θεωρείτε τη µεγαλύτερη πρόκληση και ποια τη µεγαλύτερη ανταµοιβή στο να είστε λυρική τραγουδίστρια σήµερα;
Η µεγαλύτερη πρόκληση για μένα είναι να ξεπερνώ τον εαυτό μου, τα όριά μου και να πειραματίζομαι δημιουργικά σε καινούργιους ρόλους, project, σκηνές. Αυτό όσων αφορά την υπόστασή μου ως τραγουδίστρια γιατί σαν γενικότερη στάση σημαντικό για μένα είναι να παραμένω αληθινή μέσα σε έναν κόσμο που κινείται γρήγορα, επιθετικά ανταγωνιστικά ειδικά μετά
την περίοδο της πανδημίας αλλά και συχνά επιφανειακά και ανούσια· Αισθάνομαι πως όλο και περισσότερο έχω την ανάγκη να προστατέψω τον πηρύνα μου , και η τέχνη χρειάζεται την αλήθεια μου αλλιώς χάνει το νόημά της αν παύει να είναι ειλικρινής.
Τώρα όσων αφορά για την μεγαλύτερη ανταμοιβή θα έλεγα πως είναι είναι εκείνη η στιγμή όπου, μέσα από αυτή τη συνεχή προσπάθεια, νιώθεις πως άγγιξες κάτι αληθινό μέσα σου, προσφέροντάς το στο κοινό.
Αν έπρεπε να µείνετε µε ένα µόνο έργο για το υπόλοιπο της καριέρας σας, ποιο θα επιλέγατε και γιατί;
Από απαγορευτικό έως αδύνατον.. Θα έκανα τα πάντα για να αλλάξω αυτήν τη συνθήκη αν μου συνέβαινε.. Δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να μείνω μόνο με ένα έργο — όπως δεν είναι δυνατόν να ακούς μόνο ένα τραγούδι ή μόνο ένα έργο ή όπως το να τρως το ίδιο φαγητό όσο καταπληκτικά μαγειρεμένο και να είναι… Η μουσική χρειάζεται εναλλαγή, ρίσκο, ανακάλυψη, αλλιώς γίνεται ρουτίνα. Αυτό για μένα θα ήταν απελπιστικό. Θυμάμαι χαρακτηριστικά στην Ελβετία έπρεπε να παιξω Cosi fan tutte (Mozart) για 30 παραστάσεις .. Κάπου στα μισά των παραστασεων κόντευα να τρελαθώ…Από τότε είπα: ποτέ πια κάτι τέτοιο!.. και όντως δεν ξανασυνέβη.. Θαυμάζω τους ηθοποιούς που παίζουν για μια ολόκληρη σεζόν ή και δύο το ίδιο έργο, ειλικρινά δεν ξέρω πώς το κάνουν .. Πάντως αυτό που έχω καταλάβει απ’την εμπειρία μου είναι ότι ένας ρόλος χρειάζεται και τις παύσεις του, να πάρει μια ανάσα, να πάρεις και εσύ απο εκείνον, γιατί όταν θα τον ‘ξαναπιάσεις’ με καινούργιο βλέμμα, διάθεση, ωριμότητα θα βγούν καινούργια πράγματα στην επιφάνεια.. αυτή η εξέλιξη, αυτό το ταξίδι είναι η ομορφιά στη μουσική.
INFO : Jazz στο Μουσείο ,Μυρτώ Παπαθανασίου – Respiro & Sospiro Παρασκευή 24 Οκτωβρίου,στις20.30. Εισιτήρια:https://www.more.com/gr-el/tickets/music/jazz-sto-mouseio-myrto-papatanasiu/
Comments are closed.