Μετά την Γάζα τι – Ποια τα επόμενα σχέδια του Ντόναλτ Τραμπ

Ο Τραμπ θα επικεντρωθεί στη Ρωσία ή επόμενος του στόχος είναι το Ιράν καθώς μιλά για «καθολική ειρήνη στη Μέση Ανατολή»;

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε τη Δευτέρα ότι θέλει τώρα να επικεντρωθεί στη Ρωσία και τον πόλεμό της κατά της Ουκρανίας όμως κατά την διάρκεια της ομιλίας του μίλησε για μια εποχή που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και σε ειρήνη με το Ιράν.

Μετά από μήνες διπλωματικών προσπαθειών, ο Ντόναλτ Τραμπ είναι ένα βήμα πριν επαναλάβει την ειρηνευτική του επιτυχία και να θέσει τέλος στον πόλεμο της Μόσχας στην Ουκρανία. Το Κίεβο σίγουρα το ελπίζει και πιθανότατα οι όροι θα τεθούν στην επικείμενη συνάντηση Τραμπ- Ζελένσκι της Παρασκευής.

Ο Τραμπ προσπαθεί εδώ και μήνες να μεσολαβήσει για μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, αλλά οι προσπάθειές του παραμένουν σε αδιέξοδο, καθώς το Κρεμλίνο απορρίπτει την ιδέα άμεσων διαπραγματεύσεων με τον Ζελένσκι, ακόμη και με τη συμμετοχή του Τραμπ ως μεσολαβητή.

Ο Ζελένσκι μάλιστα σχολίασε πρόσφατα ειρωνικά: «Ακόμα και η Χαμάς δείχνει οξυδέρκεια στη σύναψη συμφωνιών, αλλά όχι ο Πούτιν».

Οι αξιωματούχοι της Μόσχας έχουν επανειλημμένα αρνηθεί να συμμετάσχουν σε οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις με την ουκρανική ηγεσία, συμφωνώντας μόνο σε μια κατ’ ιδίαν συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα τον Αύγουστο.

Ωστόσο, το ειρηνευτικό σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ για τη Γάζα και η επιστροφή των Ισραηλινών ομήρων έχουν δώσει νέα ελπίδα στο Κίεβο.

Οι κοινοί παρονομαστές στις ειρηνευτικές συνομιλίες

Αυτό που έχουν κοινό οι δύο ειρηνευτικές διαδικασίες υπό την ηγεσία των ΗΠΑ δεν είναι μόνο η ηγεσία και η πρωτοβουλία της Ουάσιγκτον, αλλά και ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ.

Απευθυνόμενος στην ισραηλινή Κνεσέτ τη Δευτέρα, ο Τραμπ ξεχώρισε τον Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος έχει επίσης προσπαθήσει να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία με τη Μόσχα και έχει συναντηθεί με τον Πούτιν πολλές φορές.

Ο Τραμπ αφηγήθηκε μια ιστορία για το πώς τηλεφώνησε στον Γουίτκοφ μισή ώρα μετά την έναρξη μιας από τις συναντήσεις του με τον πρόεδρο της Ρωσίας, περιμένοντας να τελειώσει. Ωστόσο, του είπαν ότι βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη.

«Σε πέντε ώρες, βγήκε. Είπα, “Για τι στο καλό μιλούσατε για πέντε ώρες;” Και μου είπε, “απλώς πολλά ενδιαφέροντα πράγματα”. Αλλά δεν μπορείς να μιλάς γι’ αυτό για πέντε (ώρες)», είπε ο Τραμπ.

Ο Τραμπ πρόσθεσε ότι εκείνη την εποχή, ο Γουίτκοφ «δεν είχε ιδέα για τη Ρωσία, δεν είχε ιδέα για τον Πούτιν, δεν ήξερε πολλά για την πολιτική», αλλά είχε «αυτή την ποιότητα» που αναζητούσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.

Ένας άλλος πιθανός κοινός παρονομαστής στην προσέγγιση του Τραμπ στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα και στις προσπάθειές του να τερματίσει τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας είναι η έννοια της «ειρήνης μέσω της ισχύος», για την οποία ο πρόεδρος των ΗΠΑ μίλησε επανειλημμένα στην ομιλία του στην Κνεσέτ.

Η συνάντηση, μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι από την επιστροφή του προέδρου των ΗΠΑ στο αξίωμα τον Ιανουάριο, θα ακολουθήσει δύο τηλεφωνικές κλήσεις που είχαν οι ηγέτες τις τελευταίες ημέρες σχετικά με την αεράμυνα της Ουκρανίας και τις δυνατότητες μεγάλου βεληνεκούς εν μέσω της επίθεσης της Ρωσίας κατά των ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας.

Μήπως προηγηθεί το Ιράν;

Από το βήμα της Κνεσέτ, ο Αμερικανός πρόεδρος έστειλε ξεκάθαρο ότι με τη συμφωνία αυτή εγκαινιάζεται μια νέα εποχή συνεργασίας στη Μέση Ανατολή – μια εποχή που, όπως είπε, θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε ειρήνη με το Ιράν.

Το «χέρι συνεργασίας» όμως που άπλωσε ο Ντόναλτ Τράμπ δεν φαίνεται να βρίσκει πρόσφορο έδαφος. Η απάντηση ήταν άμεση από το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν που επέκρινε την έκκληση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για διάλογο, κατηγορώντας την Ουάσιγκτον για «εχθρική και εγκληματική συμπεριφορά».

Το Ιράν είχε απορρίψει την αιγυπτιακή πρόσκληση να συμμετάσχει σε σύνοδο κορυφής για τον πόλεμο στη Γάζα στο Σαρμ ελ-Σέιχ τη Δευτέρα, επικαλούμενο τις αμερικανικές επιθέσεις και τις κυρώσεις.

Οι συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν έχουν ξαναρχίσει από τον βομβαρδισμό των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων από την κυβέρνηση Τραμπ.

Οι ΗΠΑ, οι οποίες κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ το 2018 αποσύρθηκαν από μια προηγούμενη συμφωνία που περιόριζε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, έχουν επίσης επιμείνει ότι οποιαδήποτε νέα συμφωνία περιλαμβάνει πλήρη απαγόρευση του εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν.

Το Ιράν έχει παρουσιάσει αυτή τη νέα απαίτηση ως άρνηση των δικαιωμάτων του ως κυρίαρχης χώρας, σημειώνοντας ότι η Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT) δεν απαγορεύει τον εμπλουτισμό ουρανίου.

Έτσι το αδιέξοδο σχετικά με τον εμπλουτισμό έχει γίνει σημείο τριβής στις διαπραγματεύσεις.

Αναλυτές μάλιστα αναφέρουν στο Αλ Τζαζίρα ότι το Ιράν είναι ανοιχτό σε μια συμφωνία. Όμως ανεξάρτητα από τον θετικό τόνο και τα καλά λόγια του Τραμπ, αυτό που επιδιώκει είναι η συνθηκολόγηση του Ιράν. Όσο επιμένει λοιπόν στον μηδενικό εμπλουτισμό είναι λίγες οι πιθανότητες να πετύχει συμφωνία.

Τα επόμενα μέτωπα για την επίτευξη ειρήνης λοιπόν φαίνεται να είναι ακόμα πιο δύσκολα από αυτά του Ιράν. Θα καταφέρει να υποστηρίξει τον τίτλο του: ο Πρόεδρος της Ειρήνης;