«Κίνηση ματ» της Κύπρου στην Τουρκία – Συμφωνία για ΑΟΖ με τον Λίβανο

Λίγα πράγματα δείχνουν την πολυπλοκότητα του πεδίου της ενέργειας στη νοτιοανατολική Μεσόγειο όσο η ιστορία της συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ της Κύπρου και του Λιβάνου η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στη Βηρυτό, με 18 χρόνια καθυστέρηση από την ημέρα που υπογράφηκε. Τότε η συμφωνία είχε αποσυρθεί 48 ώρες πριν τεθεί για ψήφιση ενώπιον του Κοινοβουλίου του Λιβάνου, κατόπιν ασφυκτικών πιέσεων από την Άγκυρα, η οποία απειλούσε με μέτρα τον Λίβανο.

Την ίδια ώρα η Συρία η οποία επέμενε για δικούς της λόγους ο Λίβανος πρώτα να οριοθετήσει ΑΟΖ με εκείνην, απειλούσε την εσωτερική ασφάλεια του Λιβάνου μέσω της Χεζμπολάχ. Η Βηρυτός φοβούμενη διπλωματική κρίση υποχώρησε. Η δολοφονία Χαρίρι τον επόμενο χρόνο και ο πολιτικός σεισμός που είχε προκαλέσει αφήνοντας τα πολιτικά και εθνοτικά ερείπια και τα ετοιμόρροπα στα χέρια της Χεζμπολάχ, αλλά και η εκκρεμότητα στην οριοθέτηση ΑΟΖ του Λιβάνου με το Ισραήλ έστειλαν το θέμα στις ελληνικές καλένδες.

Η συμφωνία, λοιπόν, που επικυρώθηκε από τη λιβανική κυβέρνηση, θα προωθηθεί άμεσα στη Βουλή, η οποία αναμένεται τώρα που η χώρα δεν βρίσκεται υπό καθεστώς ομηρείας από τη Χεζμπολάχ, να την εγκρίνει.

Ενδυναμώνεται η θέση της Λευκωσίας

Η συμφωνία Κύπρου – Λιβάνου, που αιφνιδίασε την Αγκυρα, όταν θα εγκριθεί και θα υπογραφεί θα είναι ένα ακόμα κομμάτι σε ένα άτυπο μέτωπο που δημιουργείται στο ανατολικότερο άκρο της περιοχής καθώς ενισχύει ένα ενεργειακό πλέγμα συμφερόντων ανάμεσα στην Κύπρο, τον Λίβανο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο.

Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα συνέργειες, άλλωστε το Ισραήλ και ο Λίβανος δεν έχουν καν σχέσεις, δημιουργεί όμως ένα μπλοκ μη αμφισβήτησης των ισορροπιών ή αν προτιμά κανείς, δημιουργεί ένα ακόμα σοβαρό εμπόδιο για τον τουρκικό ενεργειακό επεκτατισμό μέσω της «Γαλάζιας Πατρίδας».Αυτό το πλέγμα είναι που ισχυροποιεί τη θέση της Κύπρου στην περιοχή, δεδομένων και των ισχυρών παικτών που βρίσκονται σε αυτό τον γεωγραφικό χώρο.

Η προσέγγιση με τη Συρία

Βεβαίως, το τελευταίο κομμάτι, αυτό της οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Συρίας είναι ένα πολύ απομακρυσμένο ενδεχόμενο. Παρά τις σημαντικές επαφές που ανέπτυξε η Λευκωσία με τη Δαμασκό του Αλ-Σάρα, τα περί ενδεχομένου υπογραφής στο εγγύς μέλλον μιας τέτοιας συμφωνίας τα οποία γράφονται τις τελευταίες μέρες, θεωρούνται μη σοβαρά, όπως λένε χαρακτηριστικά κυβερνητικοί κύκλοι στη Λευκωσία.  Η Τουρκία δεν θα επέτρεπε αυτή την εξέλιξη, όμως αυτό δεν σημαίνει πως η Δαμασκός θα προχωρήσει, όπως κάποια άλλα σενάρια λένε, σε κινήσεις οι οποίες θα ενισχύσουν το ψευδοκράτος και τις παράνομες διεκδικήσεις της Αγκυρας μέσω αυτού. Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου ήταν από τους πρώτους που συναντήθηκε με τον Αλ-Σάρα και υποσχέθηκε πως η Κύπρος θα βοηθήσει τη Συρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι μόνο, εάν η Δαμασκός τηρήσει κάποιες δεσμεύσεις. Το θέμα της νομιμότητας σε σχέση με τη ΑΟΖ ήταν πρώτο στη λίστα, με δεύτερο εκείνο της προστασίας των μειονοτήτων και ειδικά των Χριστιανών.

Η Αγκυρα δεν σχολίασε ακόμα την έγκριση της συμφωνίας. Αναμένεται όμως ότι τις επόμενες μέρες θα υπάρξει τοποθέτηση. Αντίθετα η τουρκική αντιπολίτευση κατηγόρησε την κυβέρνηση στην Αγκυρα για ολιγωρία στην προστασία των εθνικών συμφερόντων. Κάποιοι μάλιστα μίλησαν για ήττα και εξέφρασαν την εκτίμηση ότι η οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στη Συρία και την Τουρκία θα γίνει τώρα πολύ δυσκολότερη.