Ιαν Μάρεϊ στα «ΝΕΑ»: Θέλουμε να λύσουμε το «πρόβλημα» των Γλυπτών

Τη βούληση της βρετανικής κυβέρνησης να «εργαστεί» για την επίλυση του «προβλήματος» των Γλυπτών του Παρθενώνα εξέφρασε, μιλώντας αποκλειστικά στα «ΝΕΑ», ο νέος υφυπουργός Πολιτισμού της Βρετανίας Ιαν Μάρεϊ. Ερωτηθείς εάν είναι αισιόδοξος ότι μπορεί να βρεθεί μία αμοιβαία επωφελής λύση σχετικά με το μέλλον των αριστουργημάτων της κλασικής αρχαιότητας που απέσπασε ο λόρδος Ελγιν πριν από σχεδόν 220 χρόνια, ο υφυπουργός της κυβέρνησης του Κιρ Στάρμερ ξεκαθάρισε: «Αναζητώ λύσεις για όλα τα προβλήματα που ανακύπτουν». Κατόπιν, διαβεβαίωσε ότι «θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για την επίλυση όλων των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε, τα οποία είναι πολλά. Ασφαλώς, σε αυτά περιλαμβάνονται και τα Γλυπτά του Παρθενώνα».

Ο 49χρονος σκωτσέζος πολιτικός του Εργατικού Κόμματος, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του στις αρχές του Σεπτεμβρίου (προηγουμένως ήταν υπουργός Σκωτίας), δεν διευκρίνισε τι είδους λύση επιδιώκει να βρει για το «πρόβλημα», όπως το αποκάλεσε, των Γλυπτών. Εξέφρασε, πάντως, τη βούληση «να ασχοληθεί» με το θέμα, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του, Κρις Μπράιαντ (ο οποίος έχει, πλέον, μετακινηθεί σε άλλο υπουργείο), που είχε δηλώσει – τον περασμένο Μάιο – ότι η κυβέρνηση του Λονδίνου «δεν μετέχει στις συνομιλίες για τα Γλυπτά του Παρθενώνα» και «δεν έχει καμία πρόθεση να αλλάξει τον νόμο» που θα επέτρεπε τον επαναπατρισμό τους.  Είχε, μάλιστα, απορρίψει το ενδεχόμενο «μόνιμου ή επ’ αόριστον δανεισμού» των αρχαιοελληνικών τεχνουργημάτων, υποστηρίζοντας ότι μπορούν να μεταφερθούν στην Αθήνα «μόνο με “ανοικτή ατομική άδεια εξαγωγής” που θα χορηγήσει η βρετανική κυβέρνηση για διάστημα έως τριών ετών».  Δύο μήνες μετά, η έτερη υφυπουργός Πολιτισμού, βαρόνη Φιόνα Τουάικρος, άφηνε ανοικτό το «παράθυρο» του δανεισμού των Γλυπτών μόνον εφόσον η Ελλάδα «παράσχει εγγυήσεις» για την επιστροφή τους στο Λονδίνο.

Αντιθέτως, ο Μάρεϊ, πρώτος τη τάξει υφυπουργός Πολιτισμού του Ηνωμένου Βασιλείου, είπε στα «ΝΕΑ» ότι είναι διατεθειμένος να εμπλακεί στην προσπάθεια διευθέτησης αυτής της ελληνοβρετανικής εκκρεμότητας που παραμένει ανεπίλυτη εδώ και περισσότερο από δύο αιώνες.  Εναν χρόνο πριν, η υπουργός Πολιτισμού της Βρετανίας Λίσα Νάντι δήλωνε στα «ΝΕΑ» ότι είναι αποφασισμένη να συνεργαστεί με την ελληνική κυβέρνηση προκειμένου «να επιλυθεί» το ζήτημα. «Θέλουμε πολύ να συνομιλήσουμε με τους ομολόγους μας στην Ελλάδα γι’ αυτό το θέμα», είχε τονίσει τον Οκτώβριο του 2024, προσθέτοντας ότι «είμαστε πολύ πρόθυμοι να συνεργαστούμε μαζί σας (σ.σ.: με την ελληνική κυβέρνηση) ώστε να βρούμε μία λύση σε αυτή τη μακροχρόνια διαμάχη». Πάντως, έως σήμερα δεν έχουν διεξαχθεί επίσημες διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο κυβερνήσεων.

Συνομιλητής της Αθήνας είναι μόνον ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Οσμπορν, ο οποίος – όπως έχουν αποκαλύψει «ΤΑ ΝΕΑ» – εκμυστηρεύθηκε τον περασμένο Ιούνιο σε συνομιλητές του ότι «η συμφωνία με την Ελλάδα για τα Γλυπτά είναι έτοιμη κατά 95%». Εσπευσε, όμως, να προσθέσει ότι «το 5% που υπολείπεται είναι το πλέον κρίσιμο και είναι άγνωστο πότε και εάν θα μπορέσουμε να το καλύψουμε. Θα προσπαθήσουμε, όμως, και ελπίζω να τα καταφέρουμε».

Πολιτιστική «επανεκκίνηση» σχέσεων με την ΕΕ

Μία από τις βασικές προτεραιότητες που έθεσε ο βρετανός πρωθυπουργός από την πρώτη στιγμή που εγκαταστάθηκε στην Ντάουνινγκ Στριτ, τον Ιούλιο του 2024, ήταν η επανεκκίνηση των σχέσεων του Ηνωμένου Βασιλείου με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Πώς μπορεί η επιταγή αυτή να βρει εφαρμογή στον τομέα του πολιτισμού; ρώτησα τον βρετανό υφυπουργό Τεχνών, Πολιτιστικής Διπλωματίας, Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Μουσείων.  «Κατ’ αρχάς, η συμφωνία που συνήφθη στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής Ευρωπαϊκής Ενωσης – Ηνωμένου Βασιλείου καθιστά δυνατή την πραγματοποίηση καλλιτεχνικών περιοδειών στις χώρες της ΕΕ. Πρόκειται για μία εξέλιξη ύψιστης σημασίας για τη βρετανική μουσική βιομηχανία και τους βρετανούς καλλιτέχνες, καθώς θα τους επιτρέπεται, πλέον, να πραγματοποιούν περιοδείες στην Ευρώπη χωρίς εμπόδια.  Είναι ένα ζήτημα για το οποίο πρέπει να σας πω ότι εργαζόμαστε εντατικά», αποκρίθηκε. Παράλληλα, συνέχισε, «εστιάζουμε στον πολιτιστικό διάλογο και τις πολιτιστικές ανταλλαγές, οι οποίες είναι πολύ σημαντικές μεταξύ των χωρών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Είναι ένας τομέας με τον οποίον πρόκειται να ασχοληθούμε πολύ συστηματικά». Κατά τον Μάρεϊ, «η επανεκκίνηση των σχέσεών μας έχει ήδη γίνει πράξη. Πιστεύω ότι η Βρετανία έχει πλέον επανασυνδεθεί με την Ευρώπη και την ΕΕ, και ελπίζω ότι αυτό θα αποφέρει αμοιβαία οφέλη και στις δύο πλευρές». Αναφερόμενος στις προτεραιότητες του υπουργείου του για τα επόμενα χρόνια, ο υφυπουργός Πολιτισμού της Βρετανίας τόνισε ότι «η κυβέρνηση των Εργατικών κατήρτισε φέτος μία στρατηγική που περιλαμβάνει οκτώ βασικούς τομείς ανάπτυξης.  Ενας από αυτούς είναι οι πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες».

Οπως υποστήριξε, «η Βρετανία διαθέτει μία από τις καλύτερες δημιουργικές και πολιτιστικές βιομηχανίες στον κόσμο, την οποία κάθε χώρα θέλει να μιμηθεί ή να αποκτήσει ένα κομμάτι της. Το πολιτιστικό σχέδιο που έχουμε εκπονήσει αποδεικνύει ότι επιδιώκουμε να ενισχύσουμε περαιτέρω αυτές τις βιομηχανίες. Στόχος μας είναι να τις αναπτύξουμε ακόμη περισσότερο και να αυξήσουμε την ήδη σημαντική συνεισφορά τους στην εθνική οικονομία». Και κατέληξε: «Θέλω να διασφαλίσω, ως πρώτη μου προτεραιότητα, ότι μπορούμε να υλοποιήσουμε αυτό το όραμα που σας περιέγραψα.

Είμαστε αποφασισμένοι να συνεργαστούμε με τις ίδιες τις βιομηχανίες και τους επιμέρους κλάδους για να το πετύχουμε».