Η ιστορία της Λέρου συναντά την τέχνη

τοπόσημα ιστορικά της Λέρου προβάλλουν ως χώροι παρουσίασης έργων τέχνης στο πλαίσιο της έκθεσης «All Things Become Islands Before My Senses» (Ολα γίνονται νησιά μπροστά στις αισθήσεις μου) φέρνοντας στο νησί του συμπλέγματος της Δωδεκανήσου διεθνείς και έλληνες εικαστικούς για μία σειρά site specific εγκαταστάσεων.

Ο τίτλος της έκθεσης προέρχεται από έναν στίχο από το ποίημα «Πάθος για μοναξιά» του ιταλού νεορεαλιστή λογοτέχνη, Τσέζαρε Παβέζε, το έργο του οποίου περιστρέφεται γύρω από θέματα απομόνωσης και προσωπικής ενδοσκόπησης. «Δουλεύουμε με μια βαθιά προσωπική προσέγγιση το περιβάλλον του νησιού, εξαιρετικά πλούσιο κοινωνιολογικά, ιστορικά και γεωγραφικά», σημειώνουν οι Μπούρτσου Φικρέτογλου και Γκιζέμ Ναζ Κουντούνογλου, επιμελήτριες και συνιδρύτριες της πλατφόρμας από την Κωνσταντινούπολη Perasma και οι οποίες διοργανώνουν την ομαδική έκθεση που εγκαινιάζεται την Κυριακή και θα διαρκέσει έως τις 18 Αυγούστου. Η πλούσια αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του νησιού, με στοιχεία αστικού νεοκλασικισμού και πρώιμου ιταλικού μοντερνισμού, σε συνδυασμό με την αρχαϊκή παράδοση και τη φύση του, αποτελεί το σκηνικό της έκθεσης «All Things Become Islands Before My Senses» που απλώνεται στα εξής σημεία: στο σύμπλεγμα του Δημοτικού Σχολείου με τα εμβληματικά κτίρια της ιταλικής ρασιοναλιστικής αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του 1930· στο Muro d’ Ascolto, στην κορυφή του όρους Πατέλα, που κατασκευάστηκε με σκοπό την ανίχνευση και τον εντοπισμό εχθρικών αεροσκαφών που προσέγγιζαν το νησί χρησιμοποιώντας ηχητικά κύματα· στην αλλοτινή ιταλική πυροβολαρχία PL288 στο Διαπόρι – πλέον εγκαταλελειμμένη από την εποχή της ιταλογερμανικής κατοχής – όπου τοιχογραφίες ζωγραφισμένες από τους πρώην κατακτητές του νησιού, απεικονίζουν αντίγραφα έργων του Μπρίγκελ του πρεσβύτερου· στον Ναυτικό Ομιλο Λέρου· και στο Perasma Space, έναν εκθεσιακό χώρο που διαμορφώθηκε στη νεοκλασσική κατοικία Ε. Κανδιόγλου, αρχοντικό χτισμένο το 1886, στην Αγία Μαρίνα.

Το «All Things Become Islands Before My Senses» διερευνά την πολύπλοκη σχέση μεταξύ του χρόνου, του νερού και της ιστορίας του νησιού της Λέρου. Και όπως εξηγούν οι επιμελήτριες ξεκινάνε από την ιδέα των νησιών ως θραυσμάτων. «Η έκθεσή μας παρουσιάζει την ιστορία όχι ως μια ευθύγραμμη αφήγηση αλλά ως ένα κολάζ από αλληλεπικαλυπτόμενες εμπειρίες και αναμνήσεις, απηχώντας τη διαλεκτική σκέψη του Βάλτερ Μπένγιαμιν».

Εργα και καλλιτέχνες

Η έκθεση θα περιλαμβάνει νέα και παλαιότερα έργα τέχνης, τα οποία θα εγκατασταθούν και θα προσαρμοστούν στους χώρους – τοπόσημα από τους καλλιτέχνες που «συνομιλούν» με το ιστορικό πλαίσιο του νησιού. Ανάμεσα στα έργα αυτά η ταινία του Γουίλιαμ Κέντριτζ Shadow Procession (1999), η οποία θα προβληθεί στα Παλαιά Στρατόπεδα του Ξηροκάμπου, η πειραματική ταινία τρόμου της Πολωνής Γκόσκα Ματσούγκα που γυρίστηκε στο νησί με τη συμμετοχή ηθοποιών από την τοπική θεατρική ομάδα, τρία έργα του τούρκου περφόρμερ Τσεβντέρ Ερέτ καθώς και έργα των Κανσού Γιλντιράν και Μαριάμ Τιρκιέ, Λίντσεϊ Μέντικ, Νερμίν Ερ, Φαρίντα ελ Γκαζάρ, Εντζο Κούκι, Νέκλα Ρούζκαρ, Λόρα Φουτς, Κωστή Βελώνη, Ευγενίας Βερελή, Μαλβίνας Παναγιωτίδη. Επίσης ο πολωνός καλλιτέχνης Πάβελ Αλτχάμερ θα μεταμορφώσει τον Ναυτικό Ομιλο Λέρου σε μια καλλιτεχνική ακαδημία διάρκειας ενός μήνα για παιδιά από μεταναστευτικές κοινότητες του νησιού, προσφέροντας εργαστήρια σε συνεργασία με διεθνώς αναγνωρισμένους καθηγητές. Και θα παρουσιάσει μια σειρά γλυπτών σε διάφορες τοποθεσίες της Λέρου.