Εθνικό Σχέδιο Δράσης σε πέντε άξονες

Στο δημογραφικό συγκλίνουν όλες οι μεγάλες προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου καθώς οι μισές χώρες παγκοσμίως – και μάλιστα οι πλέον αναπτυγμένες – βρίσκονται αντιμέτωπες με τις πολλαπλές συνέπειες που προκαλεί η συρρίκνωση του πληθυσμού τους. Αυτή τη στιγμή 7 στις 10 χώρες έχουν επίπεδο γονιμότητας κάτω από το όριο αναπλήρωσης, στο 2,1 παιδιά ανά γυναίκα, ενώ στην Ελλάδα ο δείκτης είναι ακόμη πιο χαμηλός στο 1,3. Είναι επομένως κρίσιμο και στην εσωτερική συζήτηση, το πρόβλημα να τίθεται στις πραγματικές διαστάσεις. Ωστε να μη δημιουργείται η εύκολη εντύπωση ότι η αντιμετώπισή του είναι μόνο ζήτημα οικονομικών πόρων.

Βεβαίως, κάθε χώρα έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Για εμάς η δημογραφική κατάρρευση, εκτός από τους οικονομικούς και κοινωνικούς κινδύνους δημιουργεί και εθνικούς. Από την πρώτη στιγμή η κυβέρνηση αντιμετωπίζει το δημογραφικό ως βόμβα που καλούμαστε να απενεργοποιήσουμε. Προχωρήσαμε ήδη από το 2019 σε στοχευμένα μέτρα και πολιτικές. Η πρώτη υψηλού συμβολισμού κίνηση, αφορούσε τη θέσπιση του επιδόματος γέννησης. Ακολούθησε η δημιουργία του υπουργείου Οικογένειας για να σηματοδοτηθεί με εμφατικό τρόπο η απόλυτη προτεραιότητα, για μια εθνική στρατηγική.

Και τώρα ερχόμαστε αυτή την εθνική στρατηγική να την εμπλουτίσουμε, να την ολοκληρώσουμε και να την κωδικοποιήσουμε με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό, το οποίο θα παραδώσουμε στον Πρωθυπουργό μετά το τέλος της ευρύτατης διαβούλευσης. Εκτιμούμε ότι θα είμαστε έτοιμοι στο τέλος του Μαΐου. Θέλω όμως να είμαι σαφής ως προς τους στόχους.

Το Εθνικό Σχέδιο για το Δημογραφικό δεν είναι το κουτί των θαυμάτων, όμως, είναι ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δεκαετίας, που εφόσον υλοποιηθεί αισιοδοξούμε ότι μπορεί να οδηγήσει στη σταθεροποίηση του αριθμού των γεννήσεων. Εφικτός στόχος, εύκολος όχι. Θα χρειαστεί αρκετά χρόνια για να δούμε τα πρώτα αποτελέσματα. Αυτό, όμως, δείχνει το βάθος της εθνικής επιλογής που κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Είναι μια εθνική μάχη που πρέπει να δώσουμε και επιζητούμε ως αυτονόητη τη συνένωση των δυνάμεων. Προσβλέπουμε στις προτάσεις και τις ιδέες που εισφέρουν όσοι μετέχουν στην εν εξελίξει διαβούλευση. Είμαστε σε στενή συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τους επιστημονικούς φορείς, την Κοινωνία των Πολιτών και φυσικά με τα πολιτικά κόμματα.

Κωδικοποιώντας τους βασικούς πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου μιλάμε για την πολύπλευρη υποστήριξη των οικογενειών, την αύξηση του εργατικού δυναμικού, την ανάπτυξη της περιφέρειας, το brain gain, και την ενεργό γήρανση. Κάτω από τους πυλώνες αυτούς θα αρθρώνονται επιμέρους στοχευμένες πολιτικές, προγράμματα και δράσεις. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό αφορά τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις και στην περιφέρεια, την προώθηση της ανάπτυξης και της ευημερίας με όρους ισότητας και δικαιοσύνης για όλους τους πολίτες, την ενδυνάμωση των γυναικών, την ισότιμη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία, τη στήριξη των νέων, την εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, τη δημιουργία ισχυρού πλέγματος ασφάλειας για τις οικογένειες και τα παιδιά. Ομως, πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι το δημογραφικό δεν εξαρτάται μόνο από τη διάθεση πόρων ή τη συνεχή βελτίωση του επιπέδου ζωής, όπως εξάλλου δείχνουν παραδείγματα εξαιρετικά αναπτυγμένων χωρών, όπως η Νότια Κορέα που ενώ διαθέτει υψηλό βιοτικό επίπεδο και πακτωλό εκατομμυρίων δεν καταφέρνει να πετύχει την ανάσχεση της δημογραφικής συρρίκνωσης.

Η Σοφία Ζαχαράκη είναι υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας