Γκουτέρες: «Η εβδομάδα αυτή πρέπει να είναι εβδομάδα λύσεων»

Στους στόχους και το πρόγραμμα της φετινής Εβδομάδας Υψηλού Επιπέδου εστίασε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στους δημοσιογράφους, στο επίκεντρο του διεθνούς οργανισμού. Ο κ. Γκουτέρες απηύθυνε κάλεσμα προς τους παγκόσμιους ηγέτες να μετατρέψουν την εκδήλωση, όπως τόνισε, σε «εβδομάδα λύσεων» αντί για «εβδομάδα εντυπώσεων».

Μετά από σχετική αναφορά, σημείωσε χαρακτηριστικά: «Μερικοί την αποκαλούν Μουντιάλ της διπλωματίας», προσθέτοντας πως το ουσιώδες δεν είναι η «καταγραφή πόντων», αλλά η δρομολόγηση πραγματικών λύσεων στα ζητήματα που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα. Με φόντο τις οξυμένες γεωπολιτικές εντάσεις και την περιορισμένη διεθνή συνεργασία, ο Γενικός Γραμματέας προέτρεψε τις χώρες να εκμεταλλευτούν τις πολυάριθμες συναντήσεις στη Νέα Υόρκη για να καταλήξουν σε πρακτικές συμφωνίες. Όπως επεσήμανε, «Η εβδομάδα του ΟΗΕ προσφέρει κάθε δυνατότητα για διάλογο και διαμεσολάβηση, κάθε ευκαιρία για εξεύρεση λύσεων».

Κεντρικές προτεραιότητες και διεθνείς προκλήσεις

Η αποκατάσταση της ειρήνης σε Γάζα, Ουκρανία και Σουδάν, η ενίσχυση της παγκόσμιας δράσης για την κλιματική αλλαγή, η έναρξη ενός παγκόσμιου διαλόγου για τη διακυβέρνηση της Τεχνητής Νοημοσύνης και η ουσιαστική πρόοδος στην ατζέντα γυναικών και κοριτσιών (Beijing+30) συγκαταλέγονται στις βασικές προτεραιότητες του ΟΗΕ, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα. Επιπλέον, διακηρύχθηκε η στήριξη στην πρωτοβουλία UN80 για τον εκσυγχρονισμό του οργανισμού.

Στο πλαίσιο της Συνόδου, προγραμματίζονται πάνω από 150 διμερείς συναντήσεις με στόχο τη γεφύρωση χάσματος και την επανεκκίνηση ειρηνευτικών διεργασιών σε περιοχές όπως η Ουκρανία, η Μέση Ανατολή, το Σουδάν, η ΛΔ Κονγκό, η Σομαλία αλλά και το Κυπριακό.

Κυπριακό και Μεσανατολικό – Επικαιρότητα και προσπάθειες διαμεσολάβησης

Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο κ. Γκουτέρες γνωστοποίησε πως θα συναντηθεί με τους ηγέτες και των δύο πλευρών. Ερωτηθείς σχετικά με την επανέναρξη των συνομιλιών, απάντησε: «Δεν είμαι αισιόδοξος, δεν είμαι απαισιόδοξος· είμαι αποφασισμένος. Δεν θα τα παρατήσω», επισημαίνοντας την προσήλωσή του στη διαμεσολάβηση.

Για το Παλαιστινιακό, ο Γενικός Γραμματέας διευκρίνισε ότι μόνο τα δικαστικά όργανα, όπως το ICJ, μπορούν να αποφανθούν νομικά περί γενοκτονίας, υπενθυμίζοντας τη σχετική υπόθεση που βρίσκεται σε εξέλιξη. Χαρακτήρισε την κατάσταση στη Γάζα ως «ηθικά, πολιτικά και νομικά απαράδεκτη» λόγω των μαζικών θανάτων αμάχων, της εκτεταμένης καταστροφής και των εμποδίων στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Καταδίκασε τις επιθέσεις της Χαμάς τον Οκτώβριο και τάχθηκε υπέρ ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους, αφοπλισμένου, υπό την Παλαιστινιακή Αρχή.

Ζήτησε άμεση κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση ομήρων χωρίς όρους και απρόσκοπτη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας. Εξέφρασε τη διαθεσιμότητά του να συναντηθεί με τον Πρωθυπουργό Νετανιάχου, ελπίζοντας ότι οι συντονισμένες προσπάθειες ΗΠΑ και Κατάρ θα αποδώσουν καρπούς για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.

Διπλωματικές πρωτοβουλίες και ρόλος Ηνωμένων Εθνών

Σχετικά με τη σχέση ΟΗΕ–ΗΠΑ, ο κ. Γκουτέρες ανέφερε ότι ο Οργανισμός «δεν διαθέτει καρότα και μαστίγια, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ», επισημαίνοντας ότι ο συνδυασμός των δύο μπορεί να διευκολύνει διαδικασίες διαμεσολάβησης. Αξίζει να σημειωθεί πως στη διάρκεια της Συνόδου, προγραμματίζεται η πρώτη συνάντησή του με τον τότε Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Γενικός Γραμματέας δήλωσε ότι η συμφωνία για κατάπαυση του πυρός παραμένει δύσκολη βραχυπρόθεσμα, λόγω των ασύμβατων θέσεων των εμπλεκομένων. Υπογράμμισε πως κάθε λύση οφείλει να στηρίζεται στον Χάρτη του ΟΗΕ, το διεθνές δίκαιο και τις αποφάσεις της διεθνούς κοινότητας.

Αναφερόμενος στο Αφγανιστάν, χαρακτήρισε τον αποκλεισμό γυναικών και κοριτσιών από τους Ταλιμπάν ως «απαράδεκτο» και «ανόητο», ζητώντας ισότητα φύλων και απρόσκοπτη ανθρωπιστική πρόσβαση.

Εξήρε το έργο της UNIFIL