Το πολυαναμενόμενο δάνειο των 140 δισεκατομμυρίων ευρώ της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Ουκρανία παραμένει στον αέρα και όλα δείχνουν ότι η συζήτηση θα τραβήξει τουλάχιστον δύο ακόμη μήνες καθώς ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ Ντε Βέβερ επιμένει ότι η χρηματοδότηση μέσω κατασχεμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ενέχει τεράστιους κινδύνους.
Το Βέλγιο, ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ΕΕ και συνήθως υπέρμαχος του ευρωπαϊκού συμβιβασμού, αυτή τη φορά κατάφερε να αποδυναμώσει σημαντικά τη διατύπωση της κοινής δήλωσης στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών. Το αποτέλεσμα δεν έφερε πρόοδο απλώς ανέβαλε τη λήψη απόφασης μέχρι την επόμενη σύνοδο των ηγετών, αναζωπυρώνοντας παράλληλα τις ανησυχίες για τη συνοχή της ευρωπαϊκής στήριξης προς το Κίεβο.
Ο Ντε Βέβερ, δεξιός Φλαμανδός εθνικιστής, βρίσκεται υπό έντονη πίεση εντός Βελγίου, υποστηρίζοντας ότι το σχέδιο εμπεριέχει «τεράστιους οικονομικούς και νομικούς κινδύνους» για τη χώρα του — εκεί όπου φυλάσσονται τα περισσότερα από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία μέσω της Euroclear.
«Είναι λίγο άσχημο για μένα που μας κατηγορούν τώρα ως την απρόθυμη χώρα», είπε στους δημοσιογράφους. Και πρόσθεσε: «Η ιδέα ότι οι Βέλγοι φορολογούμενοι θα καταλήξουν να ευθύνονται είναι εντελώς τρελή».
To Ευρωπαϊκό Σύμβούλιο έδωσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντολή για μια νομική πρόταση σχετικά με το δάνειο ήδη από την επόμενη εβδομάδα κάτι που ο Ντε Βέβερ φρόντισε να μπλοκάρει. Μετά από μια ημέρα έντονων διαπραγματεύσεων, οι ηγέτες κατέληξαν σε μια αμφίσημη διατύπωση, που επιτρέπει «περαιτέρω διερεύνηση» της ιδέας, χωρίς όμως να δεσμεύει κανέναν.
Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης σχολίασε ότι πρόκειται για «ένα επαρκώς ισορροπημένο κείμενο που επιτρέπει ερμηνείες που ανταποκρίνονται σε όλες τις ανάγκες και τις ευαισθησίες, ώστε ο καθένας να δώσει τη δική του ερμηνεία που είναι καλή για τον εαυτό του».
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις:«Το σχέδιο για τα περιουσιακά στοιχεία δεν έχει θαφτεί. Μπορέσαμε να συζητήσουμε τεχνικές λεπτομέρειες», είπε, προσθέτοντας ότι «δεν υπήρχαν άλλες επιλογές χρηματοδότησης στο τραπέζι».
Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, διαβεβαίωσε τους ηγέτες ότι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το δάνειο είναι «διαχειρίσιμοι». Όμως, όπως παραδέχτηκαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, οι Βέλγοι παραμένουν ανυποχώρητοι.
Σε εσωτερικές συναντήσεις, Βέλγοι διπλωμάτες φέρεται να παρομοίασαν τη συμφωνία με ένα αεροπλάνο: «Έχει ελάχιστες πιθανότητες να συντριβεί αλλά αν συμβεί αυτό, δεκάδες άνθρωποι θα χάσουν τη ζωή τους».
Η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν προσπάθησε να δείξει αισιοδοξία: «Συμφωνήσαμε για το τι τώρα πρέπει να εργαστούμε για το πώς».
Πίσω από τις γραμμές, το Βέλγιο ζητά από την Επιτροπή να διαχειριστεί τις πιο ευαίσθητες πτυχές του δανείου σε διμερές επίπεδο, κάτι που οι Βρυξέλλες αρνούνται.
«Η αίσθησή μου είναι ότι οι φίλοι από την Επιτροπή υποτίμησαν την πολυπλοκότητα αυτής της πολύπλοκης χρηματοοικονομικής δομής», σχολίασε Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Αυτή η υποτίμηση είναι ο λόγος για τον οποίο το Βέλγιο ανησυχεί».
Ο συμβιβασμός της τελευταίας στιγμής δίνει χρόνο σε όλους να διασώσουν το κύρος τους, αλλά αφήνει τον Ντε Βέβερ με το δικαίωμα βέτο για οποιαδήποτε μελλοντική ενέργεια που ξεπερνά τις «κόκκινες γραμμές» του.
«Αν η Ρωσία μπορεί πράγματι να διεκδικήσει τα χρήματα για οποιονδήποτε λόγο… τα μετρητά πρέπει να είναι εκεί αμέσως», προειδοποίησε ο Βέλγος πρωθυπουργός. «Η εμπιστοσύνη σε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης θα διακυβευόταν».
Και κατέληξε με μια αιχμή προς τους ομολόγους του: «Ποιος θα δώσει αυτή την εγγύηση; Εσείς; Τα κράτη μέλη;» Αυτή η ερώτηση δεν έτυχε ενθουσιώδους ανταπόκρισης από τους παρευρισκόμενους», κατέληξε ο Βέλγος ηγέτης.
Με πληροφοερίες από Politico