Η σουηδική εταιρεία αεροδιαστημικής και άμυνας Saab εξετάζει τη δημιουργία εργοστασίου τελικής συναρμολόγησης μαχητικών αεροσκαφών Gripen στην Ουκρανία, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συμφωνίας για την προμήθεια έως και 150 μαχητικών στο Κίεβο, σύμφωνα με δηλώσεις του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας, Μίκαελ Γιόχανσον, στους Financial Times.
«Δεν είναι τόσο εύκολο κατά τη διάρκεια ενός πολέμου, αλλά θα ήταν υπέροχο να δημιουργηθεί μια δυναμικότητα τουλάχιστον για τελική συναρμολόγηση και δοκιμές, και ίσως μερική παραγωγή στην Ουκρανία», ανέφερε ο Γιόχανσον, επισημαίνοντας ότι μια τέτοια συμφωνία θα «διπλασίαζε λίγο πολύ τις ανάγκες σε χωρητικότητα» για τη Saab.
Η εταιρεία, σύμφωνα με τον ίδιο, σκοπεύει επίσης να ενισχύσει τη δυναμικότητά της στη Βραζιλία όπου ήδη κατασκευάζει Gripen καθώς και ενδεχομένως στον Καναδά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, και ο πρωθυπουργός της Σουηδίας, Ουλφ Κρίστερσον, υπέγραψαν την περασμένη εβδομάδα επιστολή προθέσεων για την αγορά των Gripen, ωστόσο η χρηματοδότηση της συμφωνίας δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί.
Τα σουηδικά μαχητικά θεωρούνται ιδιαίτερα κατάλληλα για τις επιχειρησιακές ανάγκες της Ουκρανίας, καθώς σε αντίθεση με τα αμερικανικά F-16 που έχει ήδη παραλάβεισχεδιάστηκαν εξαρχής για να επιχειρούν σε συνθήκες πολέμου με τη Ρωσία. Μπορούν να απογειώνονται και να προσγειώνονται από συμβατικούς δρόμους και απαιτούν χαμηλότερα επίπεδα συντήρησης.
Η Saab έχει μέχρι σήμερα πουλήσει 60 από τα νεότερα Gripen στη Σουηδία, 36 στη Βραζιλία και τέσσερα στην Ταϊλάνδη. Μια ενδεχόμενη ουκρανική παραγγελία 100 150 αεροσκαφών θα αποτελούσε τεράστια ώθηση για την εταιρεία, η οποία έχει επενδύσει ώστε να μπορεί να παράγει περίπου 20 έως 30 Gripen ετησίως.
Ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον έχει ήδη θέσει το θέμα της χρηματοδότησης σε συζητήσεις με άλλους ηγέτες της ΕΕ. Μία από τις επιλογές που εξετάζονται είναι η χρήση μέρους των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, εφόσον υπάρξει πολιτική συμφωνία σε ευρωπαϊκό επίπεδο — αν και το Βέλγιο έχει εκφράσει αντιρρήσεις.
«Αυτό που πρέπει να εφαρμοστεί είναι αυτή η λύση χρηματοδότησης που συζητείται τώρα σε πολιτικό επίπεδο: πόσο βάρος θα αναλάβει η Σουηδία όσον αφορά τη χρηματοδότηση και τον κίνδυνο, και πόσο μπορεί να μοιραστεί με άλλες χώρες, και πόσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί όσον αφορά τα ρωσικά κατασχεμένα περιουσιακά στοιχεία. Αυτό δεν είναι ακόμη 100% σαφές», σημείωσε ο Γιόχανσον.
Σχολιάζοντας τις προοπτικές της Saab, ο αναλυτής αεροδιαστημικής και άμυνας Σας Τούσα από την εταιρεία Agency Partners υπογράμμισε ότι «η Saab είχε καλύτερες πιθανότητες να κάνει αυτή την αύξηση από ό,τι πολλοί». Όπως είπε, η μέγιστη ιστορική παραγωγή των Gripen έφτανε τα 18 αεροσκάφη ετησίως, ενώ σήμερα η Saab βρίσκεται «λίγο πάνω από το μισό αυτού».
«Το πιο δύσκολο κομμάτι είναι να ξεπεράσεις το ιστορικό σημείο παραγωγής σου», πρόσθεσε ο Τούσα, επισημαίνοντας ωστόσο ότι το Gripen διαθέτει «διαφοροποιημένη αλυσίδα εφοδιασμού», γεγονός που μπορεί να διευκολύνει την αύξηση των ρυθμών παραγωγής.