Τη δημιουργία ενός Ενιαίου Συστήματος Καταχώρισης Ακινήτων (Multiple Listing Service – MLS), που θα ενισχύσει τη διαφάνεια στην αγορά και θα περιορίσει τις διπλές ή ψευδείς αγγελίες, πρότεινε η εταιρεία τεχνολογίας και δεδομένων real estate Prosperty στο συνέδριο Prodexpo 2025. Στόχος είναι η επιτάχυνση των συναλλαγών και η διαμόρφωση μιας αξιόπιστης και λειτουργικής αγοράς ακινήτων, σύμφωνα με την παρουσίαση των πρόσφατων στοιχείων για την προσφορά και τη ζήτηση στην Ελλάδα.
Η έρευνα, που παρουσίασε ο CEO και ιδρυτής της Prosperty, Αντώνης Μαρκόπουλος, ανέδειξε τις βασικές προκλήσεις της αγοράς: τη γήρανση του αποθέματος, τις μεγάλες αποκλίσεις τιμών, την απουσία θεσμικών επενδυτών και την έλλειψη διαθέσιμης γης. Η ανάλυση σκιαγραφεί τη σημερινή εικόνα του στεγαστικού ζητήματος στη χώρα.
Όπως εξήγησε ο κ. Μαρκόπουλος, τέσσερις είναι οι κύριοι άξονες που καθορίζουν την προσφορά ακινήτων και αποτυπώνουν τα κρίσιμα προβλήματα αλλά και τις προοπτικές της αγοράς.
1. Γήρανση αποθέματος: Το 60% και πλέον των κατοικιών είναι άνω των 30 ετών, ενώ μόλις το 10% των παλαιών ακινήτων έχει ανακαινιστεί.
2. Αναντιστοιχία τιμών και ποιότητας: Οι ζητούμενες τιμές δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική αξία των ακινήτων. Η μέση ζητούμενη τιμή ανέρχεται στα 2.583 ευρώ/τ.μ., ενώ η μέση αξία μεταβίβασης, σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, περιορίζεται στα 1.329 ευρώ/τ.μ.
3. Απουσία θεσμικών επενδυτών: Η έλλειψη οργανωμένων funds και διαχειριστών κατοικιών (όπως Residential Build‑to‑Rent ή PRS Funds) έχει αφήσει μεγάλο αριθμό ακινήτων ανεκμετάλλευτο.
4. Έλλειψη διαθέσιμης γης: Ο αστικός ιστός είναι ήδη πυκνοδομημένος, με λιγότερο από το 22% των οικοπέδων στην Αττική να ξεπερνά τα 1.000 τ.μ., περιορίζοντας τις δυνατότητες νέων αναπτύξεων.
Η στεγαστική κρίση και οι προτάσεις αντιμετώπισης
Η παρουσίαση της Prosperty ανέδειξε το πολυεπίπεδο πρόβλημα της στεγαστικής κρίσης στην Ελλάδα. Παλαιό και μη ανακαινισμένο στοκ, ελλιπή συγκριτικά δεδομένα, κλειστά ακίνητα, απουσία θεσμικών διαχειριστών, περιορισμένη πρόσβαση σε κεφάλαια για νέους αγοραστές, καθώς και έλλειψη φοιτητικής στέγης και διαθέσιμων οικοπέδων συνθέτουν μια δύσκολη πραγματικότητα.
Η πρόσβαση σε αξιόπιστα δεδομένα θεωρείται κρίσιμη για τη διαμόρφωση μιας συνεκτικής εθνικής πολιτικής στέγασης. Παράλληλα, η ενίσχυση της ιδιοκατοίκησης μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων, φορολογικών κινήτρων και προγραμμάτων στήριξης νέων αγοραστών είναι αναγκαία για τη βιώσιμη αντιμετώπιση του προβλήματος.
Διεθνή μοντέλα και εθνικές προτάσεις
Ο κ. Μαρκόπουλος πρότεινε την υιοθέτηση λύσεων που εφαρμόζονται διεθνώς, όπως:
● Rent-to-Buy: Μίσθωση με δικαίωμα εξαγοράς, όπου μέρος των ενοικίων υπολογίζεται ως προκαταβολή αγοράς.
● Επέκταση του προγράμματος “Σπίτι Μου ΙΙΙ” με διευρυμένα κριτήρια.
● Shared Equity: Συμμετοχή του κράτους ή ταμείων με ποσοστό 30-40% στη δημιουργία οικιστικών έργων.
● Κρατικές εγγυήσεις για κάλυψη μέρους της ίδιας συμμετοχής.
● Στοχευμένες φοροελαφρύνσεις σε ακριτικές και νησιωτικές περιοχές.
Προς ένα εθνικό σύστημα καταχώρισης ακινήτων
Η Prosperty εισηγείται τη δημιουργία ενός εθνικού MLS, όπως ισχύει σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Μια ενιαία πλατφόρμα, στην οποία μεσίτες, τράπεζες, servicers και θεσμικοί φορείς θα καταχωρούν τα ακίνητά τους με τυποποιημένα δεδομένα, θα μπορούσε να επιλύσει σημαντικά ζητήματα της αγοράς.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται ο τερματισμός των διπλών και ψευδών αγγελιών, η ενίσχυση της διαφάνειας, η ταχύτερη διενέργεια συναλλαγών και η δημιουργία μιας εθνικής βάσης δεδομένων για τη στεγαστική πολιτική και την αυτόματη αποτίμηση αξιών (AVM).
Όπως υπογράμμισε ο κ. Μαρκόπουλος, «η στέγη είναι δικαίωμα» και η χώρα χρειάζεται στρατηγική που θα βασίζεται στα δεδομένα, τη διαφάνεια και τη δράση. Η Prosperty συνεχίζει να επενδύει σε καινοτόμα τεχνολογικά εργαλεία και στην αξιοποίηση δεδομένων, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα και την αποδοτικότητα του κλάδου των ακινήτων.