Ρώσοι διοικητές εκτελούν ή στέλνουν σκόπιμα στον θάνατο στρατιώτες που αρνούνται να πολεμήσουν στην Ουκρανία, σύμφωνα με νέα έρευνα του ανεξάρτητου μέσου ενημέρωσης Verstka. Η έκθεση σκιαγραφεί μια ζοφερή εικόνα εσωτερικής βίας και ατιμωρησίας εντός του ρωσικού στρατού.
Βασισμένη σε μαρτυρίες εν ενεργεία στρατιωτών, συγγενών των νεκρών, διαρροή βίντεο και επίσημα αρχεία καταγγελιών, η Verstka ταυτοποίησε 101 Ρώσους στρατιωτικούς που κατηγορούνται για δολοφονίες, βασανιστήρια ή θανάσιμες τιμωρίες συναδέλφων τους. Το μέσο έχει επαληθεύσει τουλάχιστον 150 θανάτους, αν και εκτιμά ότι ο πραγματικός αριθμός είναι «πολύ υψηλότερος».
Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, έχουν κυκλοφορήσει ευρέως αναφορές για λεγόμενες «μονάδες αποκλεισμού» που αποτρέπουν τις υποχωρήσεις, με στρατιώτες να σκοτώνονται από τους ίδιους τους συμπολεμιστές τους. Το Κρεμλίνο έχει απορρίψει επανειλημμένα τις καταγγελίες, επιμένοντας ότι η απειθαρχία είναι «χαρακτηριστικό του ουκρανικού στρατού».
Ωστόσο, η έρευνα της Verstka θεωρείται η πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα, καταγράφοντας λεπτομερώς τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την επιβολή υπακοής και φόβου.
Σύμφωνα με μαρτυρίες στρατιωτών, διοικητές διόριζαν «εκτελεστές» για να πυροβολούν όσους αρνούνταν να πολεμήσουν και στη συνέχεια πετούσαν τα πτώματα σε ποτάμια ή ρηχούς τάφους, δηλώνοντάς τους ως νεκρούς «εν ώρα μάχης».
Άλλες μαρτυρίες περιγράφουν τη χρήση drones και εκρηκτικών για την εξόντωση τραυματιών ή υποχωρούντων στρατιωτών. Σε αρκετές περιπτώσεις, αξιωματικοί φέρονται να διέταξαν χειριστές drones να ρίξουν χειροβομβίδες στους ίδιους τους άνδρες τους, μεταμφιέζοντας τις δολοφονίες σε «χτυπήματα πεδίου μάχης».
Η Verstka ένα βραβευμένο ανεξάρτητο ρωσικό πρακτορείο που λειτουργεί στην εξορία κατέγραψε επίσης περιπτώσεις βασανιστηρίων μέχρι θανάτου. Στρατιώτες που δεν υπάκουαν φέρεται να ρίχνονταν σε λάκκους καλυμμένους με μεταλλικές σχάρες, να περιχύνονταν με νερό και να δέχονταν ξυλοδαρμούς επί ώρες ή ημέρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εξαναγκάζονταν να πολεμήσουν μεταξύ τους «μέχρι θανάτου».
Ένα τέτοιο περιστατικό φέρεται να καταγράφηκε σε βίντεο που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2025 από ουκρανικές ομάδες παρακολούθησης των ρωσικών δυνάμεων. Το βίντεο δείχνει δύο άνδρες χωρίς πουκάμισο σε έναν λάκκο, ενώ ακούγεται φωνή να λέει:«Ο διοικητής Κάμα είπε ουσιαστικά ότι όποιος χτυπήσει τον άλλον μέχρι θανάτου θα βγει από το λάκκο».
Οι άνδρες παλεύουν, καθώς η φωνή συνεχίζει να τους πειράζει:«Τελειώστε τον πια, τι περιμένετε;»μέχρι που ένας από αυτούς καταρρέει ακίνητος στο έδαφος.
Very bleak: “Russian commanders are executing or deliberately sending to their deaths soldiers who refuse 2 fight in Ukraine, according 2 new investigation by independent outlet Verstka, which paints bleak picture of internal violence within Russian army” https://t.co/0hmfyWODY3
— Helen Clark (@HelenClarkNZ) October 30, 2025
Η έρευνα συνδέει επίσης πολλές δολοφονίες με κυκλώματα εκβιασμών, όπου διοικητές απαιτούσαν χρηματικά ποσά από στρατιώτες για να αποφύγουν «αποστολές αυτοκτονίας». Όσοι δεν πλήρωναν, «μηδενίζονταν» όπως αναφέρεται στην αργκό του στρατού για την εξάλειψη.
Παράλληλα, αποκαλύπτονται περιπτώσεις στρατευμάτων που στάλθηκαν ως «μαγιάτσκι» ή «φάροι» μπροστινές ομάδες χωρίς εξοπλισμό, που είχαν σκοπό να προσελκύσουν εχθρικά πυρά.
Αρχικά, οι αναφορές για τέτοιες εκτελέσεις προέρχονταν από μονάδες αποτελούμενες από πρώην κατάδικους που στρατολογήθηκαν από φυλακές, όμως σύμφωνα με τη βάση δεδομένων της Verstka, η πρακτική έχει πλέον εξαπλωθεί και στον τακτικό στρατό. Η εισροή πρώην κρατουμένων και η κουλτούρα ατιμωρησίας έχουν, όπως σημειώνεται, «κανονικοποιήσει τη βία».
Οι περισσότεροι από τους καταγεγραμμένους δράστες είναι αξιωματικοί μεσαίου βαθμού, ηλικίας 30–40 ετών, βετεράνοι προηγούμενων εκστρατειών ή πρώην μέλη ποινικών ταγμάτων. Λίγοι, αν όχι κανένας, έχουν διωχθεί.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που επικαλείται το μέσο, η Κύρια Στρατιωτική Εισαγγελία της Ρωσίας έλαβε σχεδόν 29.000 καταγγελίες από στρατιώτες και οικογένειες μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2025, εκ των οποίων περισσότερες από 12.000 αφορούσαν τιμωρίες από τους ίδιους τους ανωτέρους τους.
Μια πηγή στο γραφείο του στρατιωτικού εισαγγελέα δήλωσε στη Verstka:«Υπάρχει άτυπη απαγόρευση διερεύνησης υποθέσεων εναντίον διοικητών που υπηρετούν σε ζώνες μάχης. Λένε: “Αν ανοίξουμε αυτό, θα μπορούσε να βλάψει τις επιχειρήσεις”. Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι αξιωματικοί έχουν πλήρη ατιμωρησία».
Με πληροφορίες από Guardian