Δύο μηνύματα τα οποία αναρτήθηκαν, για τη νίκη του Τουφάν Ερχιουρμάν στις «εκλογές» των Kατεχομένων είναι η καλύτερη αφετηρία για αντιληφθεί κανείς πώς «διαβάζει» η Κύπρος το αποτέλεσμα. Σε επίπεδο λαού και ηγεσίας.
Το πρώτο ήταν το μήνυμα του γενικού γραμματέα του ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου, στα ελληνικά και στα τουρκικά, το οποίο ξεκινούσε με τη φράση: «Η τουρκοκυπριακή κοινότητα αποφάσισε υπέρ της λύσης ομοσπονδίας και της επανένωσης». Το δεύτερο ήταν της προέδρου του ΔΗΣΥ και προέδρου της Βουλής Αννίτας Δημητρίου: «Οι Τουρκοκύπριοι με την ψήφο τους γύρισαν την πλάτη στη λύση των δύο κρατών».
Τα δύο μεγάλα κόμματα, λοιπόν, τα οποία, ας σημειωθεί, τάσσονται αμφότερα υπέρ της λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας (ΔΔΟ) όπως την περιγράφουν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, αποτύπωσαν τις δύο από τις τρεις σχολές που επιβεβαιώθηκαν μετά τις «εκλογές», με την τρίτη να είναι εκείνη που λέει ότι δεν αλλάζει τίποτα. Αυτή παραλείπεται για πρακτικούς λόγους.
Τι ήταν λοιπόν η νίκη του Τουφάν Ερχιουρμάν; Η αισιοδοξία την οποία απηχεί το μήνυμα του ηγέτη του ΑΚΕΛ, μια αισιοδοξία καθόλου άσχετη με ένα πολύ πιο σύνθετο και πολύ σχετικό με τους ψηφοφόρους του ΑΚΕΛ αφήγημα ενόψει και των βουλευτικών εκλογών του Μαΐου, είναι πως οι Τουρκοκύπριοι θέλουν λύση και επανένωση και μάλιστα στη βάση ομοσπονδίας.
Εάν αυτό είναι σωστό; Μάλλον όχι, καθώς εδώ και αρκετό καιρό αυτό που προκρίνει η πλειονότητά τους είναι τα δύο κράτη, όχι κατ’ ανάγκη δογματικά αλλά και γιατί θεωρούν ανέφικτη την ομοσπονδία. Πιθανότατα δε, εάν ο Ερχιουρμάν μιλούσε για ΔΔΟ, όχι για κάτι ανάμεσα στην ομοσπονδία και τη συνομοσπονδία, να είχε χάσει τις εκλογές. Υπάρχει όμως σταθερά ένα 25% – 30% των Ελληνοκυπρίων οι οποίοι ιεραρχούν πάνω από όλα τη λύση. Αυτή είναι και η μία σχολή σκέψης. Η άποψη της Αννίτας Δημητρίου εκφράζει τους πιο συγκρατημένους. Ή, για να το θέσει κανείς και αυτό στο πρώιμο αλλά έντονο προεκλογικό κλίμα, εκείνους οι οποίοι θέλουν λύση, αντιλαμβάνονται όμως ότι «το πουλλίν επέτασεν», όπως λέει η κυπριακή φράση που συχνά χρησιμοποιεί ο κόσμος στην Κύπρο για τις προοπτικές λύσης ειδικά μετά το Κραν Μοντανά, το ναυάγιο των συνομιλιών του 2017. Αυτό που κρατάει η δεύτερη σχολή είναι το γεγονός ότι ο νέος τουρκοκύπριος ηγέτης δεν αποδέχεται λύση δύο κρατών και αυτό είναι σίγουρα σημαντικό. Είτε αυτό συμβαίνει επειδή προκρίνει λύση επανένωσης, όπως είναι η παραδοσιακή θέση της Αριστεράς του Ερχιουρμάν, είτε διότι η λύση δύο κρατών στην παρούσα φάση δεν αποδίδει, όπως είναι η θέση εκείνης της Δεξιάς που τον ψήφισε.
Ενα μεγάλο συν
Οσο για την κυβέρνηση, η θέση της οποίας δεν απέχει ιδιαίτερα από εκείνην του ΔΗΣΥ, από τον οποίο προέρχεται άλλωστε ο Νίκος Χριστοδουλίδης, η εγκατάλειψη των δύο κρατών είναι ένα μεγάλο συν, όπως και η απομάκρυνση του Ερσίν Τατάρ με τον οποίο οι συνομιλίες ήταν, απλά ειπωμένο, άσκοπες ακόμα και για ζητήματα χαμηλής πολιτικής και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Ωστόσο, η Λευκωσία περιμένει να ακούσει από τον ίδιο τον Τουφάν Ερχιουρμάν πώς αντιλαμβάνεται – μετεκλογικά – την «ομοσπονδία» που περιγράφει για να διαπιστώσει εάν πληρούνται και οι προϋποθέσεις για μη απόσχιση των Κατεχομένων στο μέλλον.
Κυβερνητική πηγή στη Λευκωσία έλεγε στα «ΝΕΑ» παραμονές των «εκλογών», ότι συχνά στην ελληνοκυπριακή πλευρά καλλιεργείται μια λογική προσώπων, χωρίς να υπολογίζεται ότι τα πρόσωπα έρχονται και φεύγουν και πως εάν μιλάμε για τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, τα περιθώρια κινήσεων που έχει είναι λίγα. Η λύση, τόνιζε η ίδια πηγή, θα δεσμεύσει γενιές ολόκληρες και το εάν εκείνες θα μπορούν να ζουν στο νησί δεδομένων των επιδιώξεων της Αγκυρας.