Η απόφαση της γερμανικής πλατφόρμας διανομής φαγητού Lieferando να απολύσει περίπου 2.000 διανομείς και να αντικαταστήσει τις θέσεις τους με προσωπικό υπεργολαβικών εταιρειών έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στον κόσμο της εργασίας στη Γερμανία. Το σχέδιο, που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή τους επόμενους μήνες, απειλεί όχι μόνο εισοδήματα, αλλά και την ίδια την επιβίωση πολλών εργαζομένων που βρίσκονται στη χώρα με εξαρτώμενες άδειες παραμονής.
Η Lieferando, θυγατρική του ομίλου Just Eat Takeaway, δικαιολογεί την απόφαση ως μέρος “αναδιάρθρωσης” για μεγαλύτερη αποδοτικότητα. Ωστόσο, τα συνδικάτα κάνουν λόγο για πρόφαση που αποσκοπεί στη μείωση του κόστους μέσω επισφαλών μορφών απασχόλησης και outsourcing. Στη Γερμανία, τα τελευταία χρόνια υπήρξε πίεση προς τις ψηφιακές πλατφόρμες να προσλαμβάνουν τους διανομείς με πλήρη εργασιακά δικαιώματα – μέτρο που η Lieferando είχε υιοθετήσει. Τώρα, η απόφαση για επιστροφή σε υπεργολάβους θεωρείται ένα βήμα πίσω.
Πολλοί από τους διανομείς είναι μετανάστες προερχόμενοι από την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τη Νότια Ευρώπη. Εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, συχνά σε δύσκολες καιρικές συνθήκες, με χαμηλές απολαβές και περιορισμένα μέσα προστασίας. Για αρκετούς, η νόμιμη παραμονή τους στη Γερμανία εξαρτάται από την ύπαρξη αυτής της εργασίας. Εάν χάσουν τη δουλειά τους, κινδυνεύουν να απολέσουν και το δικαίωμα διαμονής.
Εκπρόσωποι εργατικών σωματείων καταγγέλλουν ότι η αλλαγή θα επιφέρει ένα νέο κύμα εργασιακής αβεβαιότητας, καθώς οι υπεργολαβικές εταιρείες συχνά αποφεύγουν να παρέχουν τα ίδια δικαιώματα και την ίδια προστασία με τους άμεσους εργοδότες. Πρακτικά, το μοντέλο υπεργολαβίας σημαίνει μειωμένο έλεγχο, αυξημένο ρίσκο για τους εργαζόμενους και δυσκολία πρόσβασης σε συνδικαλιστική εκπροσώπηση.
«Η Lieferando ήταν από τις λίγες πλατφόρμες που προσλάμβαναν κανονικά προσωπικό και κατέβαλλαν εισφορές. Αν επανέλθει το καθεστώς των υπεργολάβων, οι διανομείς θα χάσουν σταθερότητα, ασφάλεια και δικαιώματα που κερδήθηκαν με αγώνες» δηλώνει εκπρόσωπος της συνδικαλιστικής οργάνωσης Ver.di.
Η κοινωνική διάσταση της υπόθεσης αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο. Πόλεις όπως το Βερολίνο και το Αμβούργο έχουν δει μέσα στην τελευταία δεκαετία χιλιάδες μετανάστες να βρίσκουν εργασία στον κλάδο των διανομών, λειτουργώντας ως κρίσιμο στήριγμα για την καθημερινότητα της αστικής ζωής. Πολλοί από αυτούς στέλνουν εμβάσματα στις οικογένειές τους και στηρίζουν τοπικές κοινότητες.
Η υπόθεση Lieferando δεν αφορά μόνο μια εταιρική αναδιάρθρωση, αλλά καθρεφτίζει το νέο εργασιακό τοπίο στην Ευρώπη, όπου η ευελιξία των ψηφιακών πλατφορμών συχνά χτίζεται πάνω στην ανασφάλεια των μεταναστών. Ο τρόπος με τον οποίο οι γερμανικές αρχές και η κοινωνία θα αντιδράσουν σε αυτή την υπόθεση θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον της “gig economy” και των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε ολόκληρη την ήπειρο.