Η πρώτη χιονόπτωση του φετινού χειμώνα έχει ήδη καλύψει μεγάλο μέρος της Ουκρανίας, αλλά η παγωνιά δεν προέρχεται μόνο από τη φύση. Οι συνεχείς ρωσικοί βομβαρδισμοί, πιο σταθεροί και σφοδροί από ποτέ, πλήττουν κρίσιμες ενεργειακές υποδομές — από τα δίκτυα ηλεκτροδότησης και τις θερμικές μονάδες έως και πυρηνικές εγκαταστάσεις. Σύμφωνα με την Ukrenergo, τον μοναδικό διαχειριστή υψηλής τάσης της χώρας, οι επιθέσεις προκάλεσαν εκτεταμένα μπλακ άουτ, με τη νότια περιφέρεια της Οδησσού να δέχεται το ισχυρότερο πλήγμα.
Η επίθεση στην Οδησσό αποτελεί μέρος της στρατηγικής φθοράς που εφαρμόζει η Μόσχα από τον Σεπτέμβριο, επιχειρώντας να «παγώσει» την Ουκρανία μέσα στον χειμώνα — μια τακτική που είχε αποτύχει τα τρία προηγούμενα χρόνια. Οι ζημιές είναι σημαντικές, ενώ η απειλή έχει φτάσει έως και τις πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας. Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) προειδοποίησε ότι δύο μονάδες στο νότο και τη δύση έμειναν χωρίς εξωτερική τροφοδοσία, ενώ σημειώθηκαν νέες σοβαρές καταστροφές στη Ζαπορίζια. Ο επικεφαλής του ΔΟΑΕ, Ραφαέλ Γκρόσι, κάλεσε σε «μέγιστη στρατιωτική αυτοσυγκράτηση γύρω από τις πυρηνικές εγκαταστάσεις».
Η «ενεργειακή συμμαχία» του Κιέβου
Το Κίεβο προσπαθεί να απαντήσει με επιθέσεις σε ρωσικές ενεργειακές υποδομές, χωρίς όμως να επιτυγχάνει ανάλογα αποτελέσματα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας «ενεργειακής συμμαχίας» χωρών που στηρίζουν την Ουκρανία. Στην πρωτοβουλία συμμετέχουν ήδη η Γερμανία, η Ιταλία, η Νορβηγία, οι Κάτω Χώρες και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με στόχο την αποκατάσταση των κατεστραμμένων υποδομών, την αποστολή εξοπλισμού παραγωγής ρεύματος και την οικονομική ενίσχυση για αγορά φυσικού αερίου.
Η Ολλανδία δεσμεύθηκε να συνεισφέρει 25 εκατομμύρια ευρώ, η Γερμανία διπλασίασε τη συμβολή της στα 60 εκατομμύρια, ενώ η Νορβηγία πρόσφερε 150 εκατομμύρια για την προμήθεια φυσικού αερίου. Παρά τη διεθνή στήριξη, το Κίεβο εξακολουθεί να χρειάζεται περίπου 800 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον για να καλύψει τις ανάγκες του χειμώνα. «Έχουμε καλύψει το 70% της χρηματοδότησης, αλλά χρειαζόμαστε βοήθεια για το υπόλοιπο», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επανέφερε την πρόταση αξιοποίησης των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση ενός νέου δανείου ύψους 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία. Η πρόταση θεωρείται νομικά εφικτή, αν και ορισμένα κράτη, όπως το Βέλγιο, διατηρούν επιφυλάξεις. Η φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι «οι ρωσικές απώλειες από τις κυρώσεις στις πετρελαϊκές εταιρείες τους ενδέχεται να ανέλθουν στα 50 δισ. δολάρια τον επόμενο χρόνο», εντείνοντας την οικονομική πίεση προς τη Μόσχα.
Κλιμάκωση ισχύος και στρατιωτικές δοκιμές
Την ίδια στιγμή, η Ρωσία επιδεικνύει ενεργειακή και στρατιωτική υπεροχή με νέες δοκιμές πυρηνοκίνητων drones και πυραύλων, προκαλώντας ανησυχία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από την άλλη πλευρά, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε την επιτάχυνση των αμερικανικών δοκιμών πυρηνικών όπλων, σηματοδοτώντας μια επικίνδυνη κλιμάκωση ισχύος μεταξύ μεγάλων δυνάμεων.
Για την Ουκρανία, όμως, το ζητούμενο παραμένει πιο άμεσο: ηλεκτρικό ρεύμα, θέρμανση και η δυνατότητα να επιβιώσει σε έναν ακόμη χειμώνα πολέμου. Η «ενεργειακή συμμαχία» του Ζελένσκι μοιάζει με ύστατη άμυνα απέναντι στο κρύο και τη σιωπή των σκοτεινών πόλεων της χώρας.