ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
- Η Λισαβόνα, η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη είναι οι τρεις πόλεις της ΕΕ όπου οι κάτοικοι δαπανούν το υψηλότερο ποσοστό του μισθού τους για στέγαση.
- Η στέγαση έχει ακριβύνει κατά 58,33% κατά μέσο όρο στην ΕΕ από το 2015, με μεγάλες ανισότητες μεταξύ των χωρών.
- Οι ενοικιάσεις έχουν αυξηθεί έως και 277% σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, ενώ σε Ελλάδα και Ιταλία παρατηρούνται μειώσεις.
- Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει τη στεγαστική κρίση ως “δομικό πρόβλημα” με τοπικές ιδιαιτερότητες και περιορισμένες κεντρικές λύσεις.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι πόλεις της Λισαβόνας, της Μαδρίτης και της Βαρκελώνης καταγράφουν το υψηλότερο ποσοστό δαπανών για στέγαση σε σχέση με τον μέσο μισθό μεταξύ των πόλεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, οι κάτοικοι της Λισαβόνας δαπανούν το 116% του μισθού τους για στέγαση, ενώ στη Μαδρίτη και στη Βαρκελώνη το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 74%.
Οι τρεις αυτές μεγαλουπόλεις της Ιβηρικής χερσονήσου ξεπερνούν κατά πολύ άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως το Λουξεμβούργο και η Φρανκφούρτη, όπου το ποσοστό διαμορφώνεται στο 34%. Αντίστοιχα χαμηλά ποσοστά σημειώνονται στο Ελσίνκι (35%) και στη Βιέννη (37%).
Η έκθεση με τίτλο «One Roof, Many Realities: Europe’s Complex Housing Crisis» υπογραμμίζει πως η στεγαστική κρίση αποτελεί «δομικό πρόβλημα» της ΕΕ, με σημαντικές τοπικές διαφορές ανά περιοχή. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η στέγαση έχει ακριβύνει κατά 58,33% στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2015 μέχρι και το πρώτο τρίμηνο του 2025, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να καταγράφονται σε Ουγγαρία (237%), Πορτογαλία και Λιθουανία (147%). Η Ισπανία βρίσκεται στη μέση με αύξηση 72%, ενώ Φινλανδία, Ιταλία, Κύπρος και Γαλλία εμφανίζουν χαμηλότερες αυξήσεις έως 26%.
Το Συμβούλιο τονίζει πως η σημασία της πολιτικής στέγασης είναι καθοριστική για την ευημερία των πολιτών, αλλά και για την ανταγωνιστικότητα και τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς ο τομέας της στέγασης αντιστοιχεί στο 5,3% του ΑΕΠ της Ένωσης.
Ωστόσο, η ικανότητα της ΕΕ να παρέμβει είναι περιορισμένη, καθώς οι περισσότερες λύσεις εξαρτώνται από τα κράτη μέλη και δεν μπορούν να εφαρμοστούν ενιαίες πολιτικές. Παράλληλα, επισημαίνονται παράγοντες που επηρεάζουν τη στεγαστική αγορά, όπως το κόστος ζωής, η πίεση των ενοικίων, τα επιτόκια και η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.
Η έκθεση προειδοποιεί ότι οι πολιτικές για τη στέγαση δεν θα πρέπει να επιδεινώνουν τις ανισότητες, να επιβραδύνουν την οικοδομική δραστηριότητα ή να δημιουργούν μακροπρόθεσμα οικονομικά βάρη. Επιπλέον, το 85% των κτιρίων στην ΕΕ έχει κατασκευαστεί πριν το 2000 και το 75% χαρακτηρίζεται από χαμηλή ενεργειακή απόδοση.
Σχετικά με τις ενοικιάσεις, καταγράφεται σημαντική αύξηση των τιμών σε χώρες της Ανατολικής και Βαλτικής Ευρώπης, όπως η Ουγγαρία (+277%) και η Εσθονία (+250%). Αντίθετα, μόνο σε Ελλάδα (-9%) και Ιταλία (-1%) παρατηρούνται μειώσεις στα ενοίκια την τελευταία δεκαπενταετία.