Η σοβαρή ατμοσφαιρική ρύπανση στο Νέο Δελχί, μία από τις πιο μολυσμένες πόλεις παγκοσμίως, αφήνει πλέον ορατά σημάδια σε εμβληματικά μνημεία της ινδικής πρωτεύουσας. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Heritage, το Κόκκινο Φρούριο, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα μνημεία της εποχής των Μουγκάλ, εμφανίζει μαύρες κρούστες στα τείχη του λόγω της έκθεσης σε τοξικούς ρύπους.
Οι ερευνητές από την Ινδία και την Ιταλία, που διεξήγαγαν τη μελέτη την περίοδο 2021–2023, εντόπισαν χημικές εναποθέσεις πάχους έως και 0,5 χιλιοστών στα τείχη από κόκκινο ψαμμίτη. Οι κρούστες προκλήθηκαν από αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ρύπων της ατμόσφαιρας και της επιφάνειας του πέτρινου οχυρού και απειλούν με διάβρωση τα περίτεχνα γλυπτά, τις καμάρες και τους θόλους του μνημείου.
Τα μικροσωματίδια PM2.5 και PM10 αναγνωρίζονται ως βασικοί παράγοντες επιδείνωσης της κατάστασης. Η συσσώρευση ρύπων με την πάροδο του χρόνου οδηγεί σε αποχρωματισμό, απολέπιση και αλλοίωση της αρχιτεκτονικής λεπτομέρειας του φρουρίου.
Το Κόκκινο Φρούριο, κατασκευασμένο τον 17ο αιώνα από τον Μουγκάλ αυτοκράτορα Σαχ Τζαχάν, έχει υψηλή ιστορική και πολιτιστική αξία. Από τα τείχη του, ο πρώτος πρωθυπουργός της Ινδίας, Τζαβαχαρλάλ Νεχρού, ύψωσε την εθνική σημαία μετά την ανεξαρτησία της χώρας, ενώ μέχρι σήμερα αποτελεί κεντρικό σημείο για τον εορτασμό της Ημέρας Ανεξαρτησίας.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι χωρίς άμεση παρέμβαση, η ζημιά ενδέχεται να γίνει μη αναστρέψιμη. Προτείνουν την εφαρμογή προστατευτικών επιφανειών και συντήρησης των πέτρινων δομών για να αποφευχθεί περαιτέρω επιδείνωση.
Η ρύπανση έχει προκαλέσει ανάλογες φθορές και σε άλλα μνημεία της χώρας. Το 2018 το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας είχε εκφράσει ανησυχία για τον αποχρωματισμό του Ταζ Μαχάλ, το οποίο παρουσίασε κιτρινωπή και πρασινωπή απόχρωση εξαιτίας της ατμοσφαιρικής και υδάτινης ρύπανσης.
Τέλος, οι οικολόγοι ζητούν εδώ και χρόνια την ανάληψη πρωτοβουλιών για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ινδίας από την κλιμακούμενη περιβαλλοντική κρίση.