Όταν η Κρίση Γίνεται Κανονικότητα
Δεν είναι η συγκυρία· είναι η φθορά. Όταν τίποτα δεν λειτουργεί, η κοινωνία δεν ζητά πια αλλαγή· ζητά απλώς να μην την αγγίζουν τα συντρίμμια. Από πού να αρχίσει κανείς; Από τις δημόσιες υπηρεσίες που καταρρέουν; Από τα χωριά χωρίς ταχυδρομείο και γιατρό; Από τους αγρότες που θάβουν τα ζώα τους και περιμένουν αποζημίωση σαν ελεημοσύνη; Από τα τρένα που δεν έφτασαν ποτέ; Ή από τους πολίτες που κουράστηκαν να θυμώνουν;
Η εικόνα της χώρας δεν είναι πια αποτέλεσμα κρίσης· είναι η ίδια η κρίση που έγινε κανονικότητα. Ένα κράτος που λειτουργεί αποσπασματικά, που υποκαθιστά τη λογοδοσία με επικοινωνία και την ασφάλεια με αδιαφορία. Οι θεσμοί έχουν μετατραπεί σε βιτρίνα – πίσω τους, μια καθημερινότητα χωρίς εγγυήσεις. Όπου κι αν κοιτάξεις, βλέπεις το ίδιο μοτίβο.
Η Κατάρρευση των Αυτονόητων
Ταχυδρομεία που κλείνουν, χωριά που μένουν αποκλεισμένα, υπηρεσίες που λειτουργούν «όσο αντέχουν οι υπάλληλοι».
Ο πρωτογενής τομέας ρημάζει, κοπάδια θανατώνονται, καλλιέργειες βυθίζονται στη λάσπη, και η επίσημη Πολιτεία δηλώνει «θα δούμε». Η ακρίβεια κατατρώει τον μισθό, η φτώχεια απλώνεται σαν ομίχλη και τα σκάνδαλα περνούν σαν σύντομα επεισόδια ενός μακρόσυρτου σήριαλ που κανείς δεν βλέπει πια μέχρι τέλους.
Κι όμως, η μεγαλύτερη ζημιά δεν είναι οικονομική — είναι ψυχική.
Ο Βουβός Θυμός των Πολιτών
Είναι η απάθεια που εγκαθίσταται όταν τίποτα δεν αλλάζει. Η αίσθηση ότι οι κανόνες υπάρχουν μόνο για να τους παραβιάζουν οι ισχυροί. Η βεβαιότητα ότι «όλοι το ίδιο είναι». Έτσι πεθαίνει ένα κράτος: όχι από μια εξέγερση, αλλά από αργό, καθημερινό μαρασμό.
Η κοινωνία δεν ζητά πια θαύματα. Ζητά στοιχειώδη λειτουργία. Να μην καίγεται το δάσος επειδή δεν υπήρχε οδηγία. Να μη θάβεται η γεωργία κάτω από τα νερά μιας πλημμύρας που όλοι περίμεναν. Να μην χρειάζεται συνοδεία ΜΑΤ για να εφαρμοστεί ο νόμος.
Το αυτονόητο έγινε ριζοσπαστισμός.
Όποιος κυβερνά σήμερα —όποιος κι αν είναι αύριο— οφείλει να ακούσει αυτόν τον βουβό θυμό. Δεν είναι κομματικός· είναι υπαρξιακός. Είναι η κραυγή μιας χώρας που δεν αντέχει άλλο να προσποιείται πως λειτουργεί.
Γιατί ένα κράτος δεν πέφτει με πραξικόπημα. Πέφτει όταν σταματά να έχει πολίτες που το πιστεύουν.