Στρατηγική χαρακτηρίζει τη συνεργασία της ΕΕ με την Αφρική ο ευρωπαίος επίτροπος για τις Διεθνείς Συνεργασίες Γιόζεφ Σικέλα στη συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ» με αφορμή το Φόρουμ για την Παγκόσμια Πύλη 2025. Κατά τον ευρωπαίο αξιωματούχο, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την περαιτέρω ανάπτυξη της Παγκόσμιας Πύλης, του ευρωπαϊκού προγράμματος που στοχεύει στην ενίσχυση των επενδύσεων της ΕΕ στον Παγκόσμιο Νότο, τονίζει ότι το επενδυτικό κενό στην Αφρική παραμένει τεράστιο.
«Ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός είναι έντονος παντού, αλλά η Αφρική βρίσκεται στο επίκεντρό του. Είναι η ήπειρος του μέλλοντος. Φιλοξενεί το 70% των καλύτερων ηλιακών πόρων στον κόσμο, το 30% των κρίσιμων ορυκτών που είναι απαραίτητα για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και έναν πληθυσμό όπου το 70% είναι κάτω των 30 ετών. Αυτός ο συνδυασμός καθιστά τη συνεργασία μεταξύ ΕΕ και Αφρικής πολύ στρατηγική» δηλώνει ο ευρωπαίος επίτροπος. Οπως επεξηγεί, η ΕΕ είναι ο πρώτος εμπορικός εταίρος της Αφρικής, αντιπροσωπεύοντας το 33% του εμπορίου της, και ο μεγαλύτερος επενδυτής, με 175% περισσότερες άμεσες ξένες επενδύσεις από ό,τι οι ΗΠΑ και η Κίνα μαζί. Είναι επίσης ο κύριος πάροχος επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας και ανθρωπιστικής βοήθειας. «Αλλά το επενδυτικό κενό της Αφρικής παραμένει τεράστιο και το δημόσιο χρήμα από μόνο του δεν μπορεί να το γεφυρώσει. Η Παγκόσμια Πύλη επιδιώκει να αναβαθμίσει τη συνεργασία ΕΕ – Αφρικής, μεταβαίνοντας από τη βοήθεια σε στρατηγικές επενδύσεις» τονίζει. Οπως μας λέει, η ΕΕ κινητοποιεί επενδύσεις 150 δισ. ευρώ για την Αφρική με στόχο την υλοποίηση έργων, τα οποία θα μετασχηματίσουν ολόκληρους τομείς, όπως τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ψηφιακή και μεταφορική συνδεσιμότητα, την εκπαίδευση και την υγεία.
«Τόσο οι πολιτικοί όσο και οι επιχειρηματικοί ηγέτες στην Αφρική επαναλαμβάνουν ότι θέλουν να διασφαλίσουν ότι η αξία των προϊόντων που κατασκευάζονται με κρίσιμες πρώτες ύλες από την Αφρική θα παραμείνει στην ήπειρο. Οταν επισκέπτεστε αφρικανικά λιμάνια, συχνά βλέπετε αποστολές πρώτων υλών έτοιμες για αποστολή στην Κίνα, ακατέργαστες. Το 70% των πιο σημαντικών κρίσιμων πρώτων υλών υποβάλλεται σε επεξεργασία στην Κίνα. Με την Παγκόσμια Πύλη βοηθάμε στην οικοδόμηση τοπικών αλυσίδων αξίας, έτσι ώστε οι πόροι όχι μόνο να εξορύσσονται στην Αφρική, αλλά και να υποβάλλονται σε επεξεργασία, να εξευγενίζονται και να μετατρέπονται εκεί σε προϊόντα υψηλότερης αξίας».
Επενδύσεις 400 δισ. ευρώ
Ο Σικέλα θυμίζει ότι η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η ΕΕ ξεπέρασε τον αρχικό στόχο για επενδύσεις 300 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Πύλης. Εμφανίστηκε, μάλιστα, σίγουρη ότι το 2027 οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού θα φτάσουν στα 400 δισ. ευρώ. Ο Σικέλα επιβεβαιώνει ότι η πρόοδος «ξεπερνά τις προσδοκίες μας» και δίνει ορισμένα παραδείγματα έργων στην Ασία, τη Λατινική Αμερική, αλλά και την Αφρική, όπου «η Ομάδα Ευρώπη είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος συνεισφέρων στον ενεργειακό τομέα». Οπως λέει, η Πρωτοβουλία Πράσινης Ενέργειας Αφρικής – Ευρώπης (AEGEI) βρίσκεται σε καλό δρόμο για να βοηθήσει τουλάχιστον 100 εκατ. ανθρώπους να έχουν πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια έως το 2030 ανάμεσα σε 600 εκατ. που δεν έχουν. Φέρνει επίσης ως παράδειγμα τον διάδρομο Lobito που εκτείνεται σε τρεις χώρες, την Αγκόλα, το Κονγκό και τη Ζάμπια, η οποία έτσι θα αποκτήσει πρόσβαση στον Ατλαντικό, με στόχο «τη δημιουργία δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας και τη σύνδεση της ζώνης χαλκού της Αφρικής με τις βιομηχανίες καθαρής τεχνολογίας της Ευρώπης».
Επίσης, ξεχωρίζει το ηλεκτρικό επιβατικό τρένο 800 εκατ. ευρώ στην Κόστα Ρίκα, το οποίο θα εξυπηρετεί 100.000 επιβάτες ημερησίως και θα μειώνει τις εκπομπές CO2 κατά 6,5 εκατ. τόνους. Αναφέρει επίσης στον Ειρηνικό το επενδυτικό πακέτο των 300 εκατ. ευρώ, «το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί ποτέ», για υποστήριξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κατασκευή υποθαλάσσιων καλωδίων και ανάπτυξη ανθεκτικών λιμένων. Ενώ στην Κεντρική Ασία αναφέρεται στον Διάδρομο Μεταφορών στην Κασπία, που θα μειώσει τους χρόνους διέλευσης Ευρώπης – Ασίας σε μόλις 15 ημέρες.
Η συμβολή της Ελλάδας
Οσον αφορά τη συμβολή της χώρας μας, δηλώνει ότι «η Ελλάδα στη Μεσόγειο διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο ως μέλος της Ομάδας Ευρώπης και στη συνεργασία μας με την Αφρική». Αναφέρει ως παράδειγμα το Ολοκληρωμένο Εργο Βωξίτη και Αλουμινίου στην Γκάνα. «Αυτό το έργο επικεντρώνεται στην ανάπτυξη των πόρων βωξίτη της Γκάνα και της ικανότητας επεξεργασίας για την ενίσχυση των βιώσιμων αλυσίδων εφοδιασμού για κρίσιμες πρώτες ύλες. Η ελληνική εταιρεία Metlen Energy and Metals έχει εξασφαλίσει άδεια έρευνας από την Ολοκληρωμένη Εταιρεία Ανάπτυξης Αλουμινίου της Γκάνα για την εξερεύνηση και εξόρυξη κοιτασμάτων βωξίτη, με σχέδια για την ανάπτυξη μεταλλευτικών δραστηριοτήτων και ενδεχομένως την κατασκευή μιας μονάδας παραγωγής αλουμίνας στην Γκάνα, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία τοπικών θέσεων εργασίας και αξίας και συμβάλλοντας παράλληλα στη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ σε κρίσιμες πρώτες ύλες» σημειώνει.