Oι προοπτικές του ελληνικού τραπεζικού τομέα και του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι θετικές, παρά την αβεβαιότητα στο διεθνές περιβάλλον, σημειώνει η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι οι ελληνικές τράπεζες οφείλουν να εφαρμόζουν συνετά πιστοδοτικά κριτήρια, να εντείνουν τις ενέργειές τους για εξυγίανση του αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων και να ακολουθούν λελογισμένη μερισματική πολιτική, με γνώμονα την ενίσχυση των κεφαλαιακών αποθεμάτων τους.
Η ΤτΕ υποστηρίζει ότι οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητας στην Ελλάδα παραμένουν κυρίως εξωγενείς και συνδέονται με τις γεωπολιτικές εντάσεις, την άνοδο του εμπορικού προστατευτισμού και το ενδεχόμενο απότομης ανατιμολόγησης των περιουσιακών στοιχείων στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων, δηλαδή από το ενδεχόμενο «φούσκας». Η κεντρική τράπεζα «βλέπει» ανάπτυξη 2,2% για φέτος και πληθωρισμό 3,1% ενώ εκτιμά ότι:
- Η επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων και η σταθερά καθοδική πορεία του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ συμβάλλουν στη δημοσιονομική βιωσιμότητα.
- Οι άμεσες επιπτώσεις των νέων δασμών, ως αποτέλεσμα της πρόσφατης εμπορικής συμφωνίας ΕΕ – ΗΠΑ, για την ελληνική οικονομία αναμένεται να είναι περιορισμένες, καθώς οι ΗΠΑ δεν αποτελούν βασικό εμπορικό εταίρο της χώρας. Οι κίνδυνοι είναι πιθανότερο να είναι έμμεσοι, καθώς η επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου και οι επιπτώσεις της στην ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ θα μπορούσαν να περιορίσουν τη ζήτηση ελληνικών αγαθών και υπηρεσιών και να επηρεάσουν αρνητικά τις προοπτικές ανάπτυξης.
- Τα φορολογικά μέτρα που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση στη ΔΕΘ 2025 αναμένεται να έχουν θετική επίδραση στην ανάπτυξη και την απασχόληση το 2026 και 2027.
Ταυτόχρονα, η Τράπεζα της Ελλάδος προειδοποιεί και παραθέτει έξι συστάσεις για δημογραφικό, φοροελαφρύνσεις, επενδύσεις, Ταμείο Ανάκαμψης, δημόσιο χρέος και αγορά ακινήτων. Ειδικότερα:
Δημογραφικό. Το δημογραφικό πρόβλημα συνιστά σημαντικό μεσομακροπρόθεσμο δημοσιονομικό κίνδυνο, τονίζει η ΤτΕ καθώς επηρεάζει την απασχόληση, τα φορολογικά έσοδα και τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Η αντιμετώπισή του μέσω συμπληρωματικών πολιτικών αποτελεί κρίσιμη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της δημοσιονομικής ανθεκτικότητας.
Φοροελαφρύνεις. Σύμφωνα με την ΤτΕ, δεν επαρκούν από μόνες τους για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
Η αποτελεσματικότητά τους μπορεί να ενισχυθεί σημαντικά εφόσον συνδυαστούν με υποστηρικτικές πολιτικές, όπως οι επενδύσεις σε ποιοτικούς και οικονομικά προσιτούς παιδικούς σταθμούς, η θεσμοθέτηση ευέλικτων ωραρίων, η στήριξη στη στέγαση για νέες οικογένειες και η ενίσχυση της υγειονομικής περίθαλψης.
Επιπλέον, ειδικές παροχές, όπως επιδόματα σπουδών για τα παιδιά ή παροχή υποστήριξης στο σπίτι κατά τα πρώτα βήματα μιας νέας μητέρας, μπορούν να λειτουργήσουν ως κρίσιμοι παράγοντες ενίσχυσης της οικογενειακής ασφάλειας.
Επενδύσεις. Για την προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων, η κεντρική τράπεζα θεωρεί ότι είναι αναγκαία η διαμόρφωση ενός σταθερού και φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Κρίσιμες παρεμβάσεις προς αυτή την κατεύθυνση περιλαμβάνουν τη μείωση της γραφειοκρατίας μέσω της ψηφιοποίησης των δημόσιων υπηρεσιών, την απλοποίηση διαδικασιών με υψηλό διοικητικό κόστος και την ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης.
Ταμείο Ανάκαμψης. Η ΤτΕ χτυπάει καμπανάκι για το Ταμείο Ανάκαμψης αναφέροντας ότι στο προσεχές διάστημα απαιτείται εντατικοποίηση της προσπάθειας για την έγκαιρη απορρόφηση και εκταμίευση των πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προς τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να επιτευχθούν οι προβλεπόμενοι ρυθμοί αύξησης των επενδύσεων κατά την περίοδο 2025-2026.
Χρέος. Η διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους πρέπει να παραμείνει αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα της οικονομικής πολιτικής τονίζει η ΤτΕ προσθέτοντας ότι καθοριστικής σημασίας είναι τόσο η συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες όσο και οι παρεμβάσεις που ενισχύουν την αξιοπιστία της δημοσιονομικής πολιτικής, όπως η σχεδιαζόμενη πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του πρώτου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής.
Παράλληλα, χρειάζονται μεταρρυθμίσεις που καθιστούν τη δημοσιονομική πολιτική περισσότερο φιλική προς την ανάπτυξη.
Αγορά ακινήτων. Η ΤτΕ δεν βλέπει ακόμη σημάδια κόπωσης στην αγορά κατοικιών. Αντίθετα βλέπει να διατηρείται η αυξητική τάση των τιμών και το επόμενο χρονικό διάστημα, όσο η ζήτηση από το εσωτερικό και το εξωτερικό διατηρείται ισχυρή και το απόθεμα κατοικιών παραμένει περιορισμένο. Επίσης εκτιμά ότι η αναμόρφωση του συστήματος κινήτρων του ΝΟΚ στο πλαίσιο που προσδιόρισε η απόφαση του ΣτΕ αναμένεται να συμβάλει στην ανάκαμψη της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας.
Οι εκταμιεύσεις δανείων που αφορούν οικιστικό ακίνητο το πρώτο εξάμηνο του 2025 ανήλθαν σε 819 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 38% έναντι του πρώτου εξαμήνου του 2024 (593 εκατ. ευρώ). Σημαντικό μέρος της εγχώριας ζήτησης αφορά αγορές χωρίς τη διαμεσολάβηση των τραπεζών (δηλαδή χωρίς τραπεζικό δανεισμό). Επίσης το πρώτο εξάμηνο του 2025 οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις σε ακίνητα ανήλθαν σε 938 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση κατά 17,8% έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2024.