Πώς μπορεί κανείς να αποδώσει τον πλούτο ενός αρώματος; Η έκθεση «Άρωμα, Γλυπτική του αόρατου» του Φρανσίς Κερκτζιάν στο Παλαί ντε Τόκιο του Παρισιού δίνει μια πρωτότυπη απάντηση σε αυτό το ερώτημα.
Ο Γάλλος δημιουργός του αρώματος Le Mâle του Jean Paul Gaultier, του Baccarat Rouge 540, και σημερινός υπογράφων των αρωμάτων του Dior, επανεξετάζει τις καλλιτεχνικές του συνεργασίες σε μια εντυπωσιακή έκθεση για… όσους θέλουν να τη μυρίσουν.
Για τον Στίβεν Τζόουνς, τον διάσημο δημιουργό καπέλων του Dior, όπως και για το μεγαλύτερο μέρος του κοινού που ανακαλύπτει την έκθεση, το κεντρικό έργο είναι αναμφίβολα η οσμή του χρήματος. Ένα άρωμα διαχέεται μαζί με μια ταινία και ένα κείμενο: «Αν το χρήμα είχε μυρωδιά, θα ήταν αυτή ενός δολαρίου που έχει περάσει από πολλά χέρια ».
Και το βίντεο εξηγεί : «Μια μυρωδιά ταυτόχρονα ελκυστική και απωθητική, δημιουργημένη κατόπιν παραγγελίας της Σοφί Καλ το 1999». Η καλλιτέχνις ζούσε τότε στη Νέα Υόρκη, όπου το χαρτονόμισμα ήταν βασιλιάς. «Η μυρωδιά του αμερικανικού χαρτονομίσματος ήταν αρκετά ιδιαίτερη, ανάμεσα στο λίπος και τη βρωμιά που προκαλείται από τις επανειλημμένες χρήσεις — μια αίσθηση μετάλλου, λινού χαρτιού, μελάνης και υγρασίας», συνεχίζει. Αυτή η συνάντηση με τη Σοφί Καλ υπήρξε καθοριστική για την καλλιτεχνική του πορεία. Όπως λέει στα ΝΕΑ, «χάρη σε εκείνη κατάλαβα ότι μπορούμε να βγάλουμε το άρωμα από το μπουκάλι και να εξερευνήσουμε διαφορετικά αισθητικά πεδία».
Πέρα από το Le Mâle, του οφείλουμε πολλά εμβληματικά αρώματα μόδας όπως το For Her του Narciso Rodriguez (μαζί με τη συνεργάτιδά του Κριστίν Ναζέλ, σήμερα στον Hermès), το Armani Mania του Giorgio Armani, το My Burberry του Burberry…
Το 2009, με τον συνεργάτη του Μαρκ Σάγια, ιδρύει τη δική του μάρκα Maison Francis Kurkdjian, της οποίας το Baccarat Rouge 540 παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά και καλλιτεχνικά επιτεύγματα, αγαπητό τόσο στις αμερικανικές διασημότητες όσο και στη γενιά Ζ.
Πριν από τέσσερα χρόνια, κατέλαβε την πολυπόθητη θέση καλλιτεχνικού διευθυντή των αρωμάτων Christian Dior.
H Αλεξία Κεφαλά με τον Φρανσίς Κερκτζιάν
Στην έκθεση παρουσιάζονται οι πολυάριθμες συνεργασίες του —με τη βραβευμένη σεφ με τρία αστέρια Μισελίν Άν Σοφί Πικ, τον μαέστρο Κλάους Μέκελα, τις πιανίστριες Κάτια και Μαριέλ Λαμπέκ— καθώς και οι πηγές της έμπνευσής του, όπως η Μαρία Κάλλας, που εμφανίζεται σε βίντεο μέσα στην αναπαράσταση του εργαστηρίου του.
«Μου αρέσει αυτή η συνέντευξη της Κάλλας όπου εξηγεί ότι, μετά από μια δύσκολη περίοδο, επιστρέφει στη σκηνή. Μου αρέσουν οι δυνατές γυναίκες, είναι παντού γύρω μου και με εμπνέουν», λέει ο ίδιος.
Η τεχνολογία στο προσκήνιο
Πέρα από τις μυρωδιές που ανακαλύπτει κανείς κατά τη διάρκεια της περιήγησης, εκείνο που εντυπωσιάζει περισσότερο είναι οι πολλαπλοί τρόποι διάχυσης που επαναπροσδιορίζει ή ακόμη και εφευρίσκει ο Κερκτζιάν.
Όπως οι ποιητικές αρωματισμένες κρήνες και οι φούσκες με άρωμα που δημιούργησε για το παλάτι των Βερσαλλιών, ή το πολύ ντανταϊστικό Or Bleu, ένα αρωματισμένο νερό πηγής για πόση, σε συνεργασία με τον καλλιτέχνη Γιαν Τομά το 2012. Το έργο αυτό παραπέμπει στο «Νερό της Βασίλισσας της Ουγγαρίας», που θεωρείται το πρώτο ευρωπαϊκό σύνθετο άρωμα του 14ου αιώνα — ένα προϊόν που λειτουργούσε τόσο ως άρωμα όσο και ως φάρμακο για πόση.
Σε μια αναδρομή στις μυρωδιές του παρελθόντος και την εξέλιξη της αρωματοποιίας από την Αναγέννηση, παρουσιάζονται επίσης αρωματισμένα γάντια φτιαγμένα με τις μεθόδους του 18ου αιώνα, καθώς και το «Ίχνος της Βασίλισσας», ένα άρωμα στη μόδα της Μαρίας-Αντουανέτας, σύμφωνα με τους κανόνες σύνθεσης της εποχής.
Τέλος, ένα φουτουριστικό σύστημα V-Scent επιτρέπει τη διάχυση οσμών μέσα σε κράνος εικονικής πραγματικότητας, που ενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια μιας εμβυθιστικής εμπειρίας.
Ο σκοπός: να δείξει ότι αν αύριο ο κόσμος γίνει πλήρως ψηφιακός, η οσμή δεν θα εξαφανιστεί.