Ανδρουλάκης – Δούκας: Μιλούν μεταξύ τους μόνο για τα απαραίτητα

Η απόσταση μεταξύ της πλατείας Κοτζιά και των γραφείων του ΠΑΣΟΚ είναι περίπου ένα χιλιόμετρο. Η ψυχική απόσταση που χωρίζει τον Χάρη Δούκα από τον Νίκο Ανδρουλάκη, από τη στιγμή που ο πρώτος διεκδίκησε τη θέση τού δεύτερου στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ, είναι πολύ μεγαλύτερη – και δεν έχει μειωθεί στο ελάχιστο μετά το αποτέλεσμα των εσωκομματικών εκλογών. Τα πιο πρόσφατα παραδείγματα αποδεικνύουν πως οι δύο πλευρές μιλούν μεταξύ τους μόνο για τα απαραίτητα. Και μερικές φορές ούτε γι’ αυτά: τη Δευτέρα συνεδριάζει η Πολιτική Γραμματεία της ΚΟΕΣ, εκπληρώνοντας και ένα πάγιο αίτημα της εσωκομματικής αντιπολίτευσης για συνεδρίαση οργάνου – έστω και αυτού του έκτακτου, που έχει αναλάβει να οργανώσει το συνέδριο του κόμματος. Την ανακοίνωση της Χαριλάου Τρικούπη ακολούθησε, μία μέρα μετά, ενημέρωση από το δημαρχείο πως ο Δούκας θα βρίσκεται στο Ρίο για τη Διάσκεψη για το Κλίμα. Η μια πλευρά δεν ρώτησε την άλλη αν μπορεί να παρευρεθεί στη συνεδρίαση. Η άλλη πλευρά δεν ενημέρωσε επισήμως το κόμμα για την παρουσία της σε ένα τόσο σημαντικό, διεθνές γεγονός. Δύο εβδομάδες νωρίτερα, στο πρόσφατο κάλεσμα του PES στο Αμστερνταμ, Ανδρουλάκης και Δούκας δεν αντάλλαξαν ούτε μισή κουβέντα στη διάρκεια του συνεδρίου.

Οριακά εντός γραμμής

Θα μπορούσε να είναι αυτή η σχέση που καθορίζει τη σημερινή παρουσία του ΠΑΣΟΚ; Ανεξαρτήτως από το αν ο ένας είναι ο μεγαλύτερος εσωκομματικός αντίπαλος του άλλου (που πολύ πιθανόν, με τα σημερινά δεδομένα εντός του κόμματος, να μην είναι), η μεταξύ τους κόντρα μπορεί όντως να είναι ένας από τους καταλυτικούς παράγοντες διαμόρφωσης της επόμενης ημέρας. Για τον Ανδρουλάκη, ο Δούκας είναι ένας απέναντι πόλος – δεν είναι λίγα τα στελέχη που τον στηρίζουν, τα οποία βλέπουν πίσω από κάθε κίνηση του δημάρχου μια προσπάθεια να πλήξει το κύρος και την προσπάθεια του προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Πολλές φορές, οι δικές του αποφάσεις και θέσεις, οριακά εντός κομματικής γραμμής, ή πρωτοβουλίες που λήφθηκαν χωρίς συνεννόηση έχουν φέρει στελέχη του ΠΑΣΟΚ σε αμήχανη θέση στα πάνελ ή ακόμα και στη Βουλή. Και όντως, ο Δούκας θα έμοιαζε απλώς κολλημένος αν μιλούσε μόνο για θέματα εσωτερικής δημοκρατίας, τα οποία σπάνια ξεφεύγουν από τη σφαίρα της παραπολιτικής για εσωκομματική κατανάλωση, αλλά δημιουργούν προβλήματα. Ο δήμαρχος Αθηναίων βάζει συγκεκριμένη πολιτική ατζέντα, θέτει ζητήματα διεύρυνσης εξ αριστερών, προτάσσει τη σημασία του διαλόγου μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων. Πιέζει την ηγεσία να καταγράψει ως συνεδριακή απόφαση την απόφαση μη συνεργασίας με τη ΝΔ, ώστε να αποτελέσει δέσμευση για όλους – δεν είναι ο μόνος που το λέει, δεν είναι ο μόνος που το θέλει, όμως το προτείνει ηχηρά.

Η χρησιμότητα της πλατείας Κοτζιά

Αν οι σχέσεις του με τον Ανδρουλάκη ήταν καλύτερες, ο Δούκας θα ήταν όπλο για να μπορέσει το ΠΑΣΟΚ να διεισδύσει σε ένα κοινό για το οποίο το συγκεκριμένο κόμμα δεν είναι η πρώτη επιλογή – οι επαφές της Κοτζιά με τους προοδευτικούς εξ αριστερών, αν δεν είναι πιο εύκολες, είναι πιο ειλικρινείς απ’ ό,τι αυτές της Χαριλάου Τρικούπη. Ακόμα και έτσι, όμως, ο Δούκας δίνει στον Ανδρουλάκη τη δυνατότητα να δει τι «περνάει» στον πυρήνα του κόμματος και τι όχι: μόλις πριν από λίγες μέρες, και η Αννα Διαμαντοπούλου είπε «ναι» στον διάλογο με τις προοδευτικές δυνάμεις, ακόμα και με τον Αλέξη Τσίπρα, κλείνοντας ωστόσο το ενδεχόμενο εκλογικής συμπόρευσης – δείχνοντας, δηλαδή, κι αυτή, με τη σειρά της, πού είναι το όριο της άλλης ψυχής του ΠΑΣΟΚ. Είναι, άρα, ο Δούκας χρήσιμος στην ηγεσία; Υπό μια έννοια, ναι. Για τους πιο πονηρεμένους στα πέριξ του πασοκικού άμβωνα, αυτή του η χρησιμότητα είναι περίπου αυτή του αποδιοπομπαίου τράγου. Μέχρι τώρα, πάντως, δεν επιβεβαιώνονται οι εκτός κόμματος παρατηρητές που βλέπουν στις κινήσεις του δημάρχου τάσεις φυγής – ο ίδιος έχει πει πως είναι ΠΑΣΟΚ και πως στόχος του είναι το ΠΑΣΟΚ να ξαναγίνει μεγάλο. Και μέχρι τώρα δεν έχει δείξει διαθέσεις για το αντίθετο.

Μάχη χαρακωμάτων

Με τα σημερινά δεδομένα, η ανταγωνιστική σχέση επιβεβαιώνεται σε κάθε μικρό επεισόδιο: όταν ο Δούκας δήλωσε πως «δεν υπάρχει πρόεδρος υπό προθεσμία», αρκετά στελέχη που καταγράφονται στο δικό του στρατόπεδο θεώρησαν πως παίρνει το μέρος του Ανδρουλάκη απέναντι στην προθεσμία της βελόνας – παρόμοια δήλωση δεν έκανε ξανά. Οταν η Κοτζιά τα έβαλε με την κυβέρνηση για τον Άγνωστο Στρατιώτη και ανακοίνωσε πως προσφεύγει στα δικαστήρια, παρότι το ΠΑΣΟΚ είχε ήδη καταθέσει αίτημα αντισυνταγματικότητας, τα στελέχη του έβγαιναν στην τηλεόραση με γραμμή πως αυτή η τροπολογία ήταν αχρείαστη, γιατί «δεν αλλάζει επί της ουσίας τίποτα». Στην πραγματικότητα, κανείς δεν μπορεί να ξέρει (και δεν έχει πολλή σημασία) αν Ανδρουλάκης και Δούκας θα κονταροχτυπηθούν ξανά, σε μελλοντικό χρόνο, σε εσωκομματική αναμέτρηση. Το μεταξύ τους μπρα ντε φερ και όλα τα «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου» που αυτό περιλαμβάνει καθορίζουν τη συνέχεια.