Η καθιστική ζωή στην παιδική ηλικία και ο καρδιακός κίνδυνος

Στη σημερινή σύγχρονη εποχή τα ποσοστά ατόμων που κάνουν καθιστική ζωή είναι ιδιαίτερα υψηλά αυξάνοντας παράλληλα και τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιομεταβολικών νόσων όπως η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και η καρδιακή ανεπάρκεια. Φαίνεται ότι η ρίζα αυτού του προβλήματος εντοπίζεται ήδη στην παιδική και εφηβική ηλικία, καθώς σήμερα όλο και περισσότερα παιδιά και έφηβοι επιλέγουν να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους μπροστά σε μια οθόνη, παρακολουθώντας τηλεόραση, παίζοντας βιντεοπαιχνίδια ή μιλώντας στο κινητό τηλέφωνo. Σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, περισσότερο από το 80% των εφήβων σε όλο τον κόσμο δεν γυμνάζεται επαρκώς συμβάλλοντας έτσι στην εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου ή και εγκεφαλικού επεισοδίου στη μετέπειτα ζωή του. Μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Φινλανδίας, η οποία παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Καρδιολογικό Συνέδριο του 2023, δείχνει ότι αυτός ο κίνδυνος υφίσταται ακόμα κι αν το βάρος και η αρτηριακή πίεση βρίσκονται εντός των φυσιολογικών ορίων.

Η εν λόγω μελέτη ξεκίνησε το 1990 και εξέτασε συνολικά 766 παιδιά (55% κορίτσια) ηλικίας 11 έως 24 ετών, τα οποία κλήθηκαν σε διάφορες ηλικιακές φάσεις (11, 15 και 24 ετών) να φορέσουν για 7 συνεχόμενες ημέρες μια «έξυπνη» συσκευή η οποία παρακολουθούσε τη φυσική τους δραστηριότητα, ενώ παράλληλα υπεβλήθησαν σε υπερηχοκαρδιογραφική μελέτη. Διαπιστώθηκε ότι στην ηλικία των 11 ετών η καθιστική ζωή των παιδιών αντιστοιχούσε σε περίπου 6 ώρες την ημέρα, στα 15 έτη αυξήθηκε στις 8 ώρες και στα 24 έτη στις 9 ώρες, δηλαδή στα 13 χρόνια που μεσολάβησαν ο χρόνος της καθιστικής ζωής αυξήθηκε κατά μέσο όρο 2,8 ώρες την ημέρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η αύξηση έγινε σε βάρος της φυσικής δραστηριότητας η οποία μειώθηκε αισθητά από 6 ώρες την ημέρα σε 3 ώρες. Υπολογίσθηκε ότι αυτή η αδράνεια της καθιστικής ρουτίνας ισοδυναμεί με μια ημερήσια αύξηση της τάξης των 3 γραμμαρίων της μάζας της αριστερής κοιλίας της καρδιάς ιδιαίτερα στις γυναίκες, η οποία μάλιστα στους ενηλίκους συνδέεται με διπλάσιο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού. Για τον λόγο αυτόν είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να ενθαρρύνονται να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους με φυσικές δραστηριότητες – τουλάχιστον κατά 1 ώρα ημερησίως – με άμεσο θετικό αντίκτυπο όχι μόνο στη σωματική υγεία αλλά και στην ψυχική ευεξία τους.

Ο Κώστας Τσιούφης είναι καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ – Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική στο Ιπποκράτειο Αθηνών